Τι είναι τελικά η ψυχοθεραπεία;

από την ψυχολόγο του «Θάλπος Καλαμάτας» Εύη Τσικρικού

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα μέσο υποστήριξης ατόμων που αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα συναισθηματικών προβλημάτων και ψυχικών ασθενειών. Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση ή τη διαχείριση των ενοχλητικών συμπτωμάτων, επιτρέποντας σε ένα άτομο να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και προάγοντας τη ψυχική επούλωση. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σε μια ποικιλία θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων διαχείρισης της καθημερινής ζωής όπως:

• Εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων

• Επικέντρωση στην ευεξία και την προσωπική ανάπτυξη

• Βελτίωση της επικοινωνίας

• Βελτίωση συναισθηματικής ρύθμισης

• Διαχείριση υπερβολικού στρες και έντασης

• Προσαρμογή σε τραυματισμούς ή ιατρικά προβλήματα

• Αντιμετώπιση δύσκολων αποφάσεων ζωής

• Αντιμετώπιση του πένθους

Η θεραπεία μπορεί να διεξαχθεί σε ατομικό, οικογενειακό, συντροφικό ή ομαδικό περιβάλλον και μπορεί να βοηθήσει τόσο παιδιά όσο και ενήλικες ενώ απαιτεί ενεργή συμμετοχή τόσο από τον ασθενή όσο και από τον θεραπευτή. Για να συνεργαστεί αποτελεσματικά και να αποκομίσει τα οφέλη της, ο θεραπευόμενος και ο θεραπευτής του πρέπει να έχουν μια σχέση εμπιστοσύνης, ενώ η εμπιστευτικότητα είναι φυσικά θεμελιώδης απαίτηση της ψυχοθεραπείας. Μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμη, να ασχολείται με άμεσα θέματα ή μακροπρόθεσμη και να ασχολείται με μακροχρόνια και σύνθετα ζητήματα.

H πεποίθηση ότι αυτός που κάνει ψυχοθεραπεία έχει απαραίτητα κάποια ψυχική διαταραχή δεν ισχύει. Η ψυχοθεραπεία είναι ορισμένες φορές μία επιτυχημένη πρώτη γραμμή θεραπείας για ψυχικές ασθένειες. Ωστόσο, για τους περισσότερους που πάσχουν από ψυχική διαταραχή, ένας συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και θεραπείας ομιλίας μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός.

Όμως, η ψυχοθεραπεία απευθύνεται σε όλο τον τυπικό πληθυσμό, βοηθώντας όσους αντιμετωπίζουν συναισθηματικές δυσκολίες που προκαλούνται από τις αλλαγές στη ζωή τους και δυσκολεύονται στην επίτευξη των στόχων τους. Στην ψυχοθεραπεία, όλα τα συναισθήματα, οι συνθήκες και οι αξίες ενός πελάτη διερευνώνται. Αυτός ο τύπος θεραπευτικής φροντίδας φέρνει τον θεραπευόμενο πιο κοντά στον στόχο της αύξησης του επιπέδου κατανόησης του εαυτού του, των στενών του σχέσεων και άλλων κρίσιμων πτυχών της ζωής του. Ο σκοπός της είναι να ενθαρρύνει την αλλαγή στους ανθρώπους που θέλουν να βελτιώσουν τη συναισθηματική και κοινωνική τους λειτουργία προκειμένου να αυξήσουν το αίσθημα ολοκλήρωσής τους και τη συνολική ικανοποίηση από τη ζωή τους. Επωφελούνται άμεσα λοιπόν από την ψυχοθεραπεία κάνοντας τη ζωή τους πιο ευτυχισμένη, υγιέστερη και πιο παραγωγική.

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας χρησιμοποιούν διάφορους τύπους θεραπείας. Η επιλογή του τύπου θεραπείας εξαρτάται από την διαταραχή (αν υφίσταται), από τις περιστάσεις του ασθενούς και φυσικά τις προτιμήσεις του. Οι θεραπευτές μπορούν να συνδυάσουν στοιχεία από διαφορετικές προσεγγίσεις για να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες του ατόμου που λαμβάνει θεραπεία.

• Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT)

• Διαπροσωπική θεραπεία (IPT)

• Διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία

• Ψυχοδυναμική θεραπεία

• ΨυχανάλυσηA

Πρόσθετες θεραπείες που μερικές φορές χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία περιλαμβάνουν:

• Θεραπεία υποβοηθούμενη από ζώα – εργασία με σκύλους, άλογα ή άλλα ζώα για παρηγοριά, βοήθεια στην επικοινωνία και στην αντιμετώπιση τραυμάτων

• Θεραπεία δημιουργικών τεχνών – χρήση θεραπειών τέχνης, χορού, δράματος, μουσικής και ποίησης

• Παιγνιοθεραπεία – βοηθάει τα παιδιά να αναγνωρίσουν και να μιλήσουν για τα συναισθήματα και τα συναισθήματά τους.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που λαμβάνουν ψυχοθεραπεία βιώνουν ανακούφιση από τα συμπτώματα και είναι σε καλύτερη  θέση να λειτουργήσουν στη ζωή τους. Περίπου το 75% των ανθρώπων που μπαίνουν στην ψυχοθεραπεία φαίνεται να επωφελούνται.

Πότε πρέπει να σκεφτεί κάποιος την ψυχοθεραπεία;

Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις σχετικά με την ψυχοθεραπεία, οπότε μπορεί να διστάζει κάποιος να το δοκιμάσει. Ακόμα κι αν γνωρίζει τους μύθους γύρω από αυτήν, μπορεί να αισθάνεται νευρικός για να δοκιμάσει. Αξίζει όμως να ξεπεράσει το άγχος του για το όφελος που θα έχει στην ζωή του. Διότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του εφόσον νιώθει ότι αυτό χρειάζεται.