Πες μου πόσο τρως να σου πω πόσο παραγωγικός είσαι!

από την ψυχολόγο του Κέντρου Ημέρας Εργαζομένων Σταυρούλα Σακαρέλλου

Το φαγητό είναι κάτι που μας αφορά όλους. Είναι καύσιμο και πηγή ενέργειας για να κάνουμε όλα όσα πρέπει και αγαπάμε. Τι γίνεται όμως όταν οι ρυθμοί ζωής αυξάνονται και ο χρόνος μας για βασικές ανάγκες μικραίνει; Είναι μια “καλή δικαιολογία” για να αποφύγεις ένα ακόμα γεύμα ή μήπως απλά το ξέχασες ;

Πολλές φορές ακούμε ανθρώπους γύρω μας, στον εργασιακό μας κύκλο, στην οικογένεια και το κοινωνικό μας περίγυρο να αναφέρουν πολλά διαφορετικά είδη διατροφής καθώς και πολλές δικαιολογίες του τύπου “δεν τρώω στην δουλειά μου γιατί θα με νυστάξει”, “είμαι συνέχεια στον δρόμο και δεν προλαβαίνω”, “δεν πεινάω το πρωί” ή ακόμα και περιπτώσεις που θέλουν μονίμως κάτι δίπλα τους να “μασουλίσουν” για να κρατάνε τον εαυτό τους ήρεμο, απασχολημένο και ευχαριστημένο. Πότε λοιπόν ξέρουμε αν αυτό είναι κάτι παραπάνω από μία λιγούρα ή μια αθώα συνήθεια;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η εργασία μας είναι ένας από τους κύριους περιβάλλοντες χώρους για να σχηματιστούν οι διατροφικές μας συνήθειες μιας και ο μέσος άνθρωπος περνάει πάνω από τα ⅔ της ημέρας του δουλέυοντας1 (Λυπηρό, ε;). Αφενός, η θεωρία ότι μετά το φαγητό γινόμαστε λίγο πιο ληθαργικοί (το λεγόμενο “afternoon dip”2) φαίνεται να ισχύει ειδικά όταν το γεύμα αυτό δεν είναι ισορροπημένο. Αφ’ ετέρου έρευνες έχουν δείξει σε παγκόσμιο επίπεδο πως μια άστατη και κακή διατροφή έχει ως αποτέλεσμα τις σημαντικά μειωμένες αποδόσεις των εργαζομένων στα καθήκοντα τους, έως και 20%3.

Ένα τυπικό, στην καλύτερη οκτάωρο, θα έπρεπε να περιλαμβάνει ένα γεύμα και ένα σνακ. Πόσοι όμως από εμάς το φροντίζουμε αυτό? Οι αυξημένες απαιτήσεις της σύγχρονης καθημερινότητας έχουν διαμορφώσει την ζωή μας έτσι ώστε να έχουμε έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο ζωής και διατροφής, που συνήθως μας αφήνει μικρά χρονικά περιθώρια για φαγητό και μεγάλα κενά μεταξύ των γευμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραμελούμε ένα βασικό μας αίσθημα, το αίσθημα της πείνας. Σαν ένα παιδάκι κι αυτό που θέλει να μιλήσει και δεν το αφήνουν, καταπιέζετε, και ή καταλήγει να επιλέγει την σιωπή ή που θα ξεσπάσει με την πρώτη ευκαιρία που θα του δοθεί. Και κάπως έτσι η διατροφή ενός ανθρώπου, που δεν είναι απαραίτητο πως έχει κάποια διατροφική διαταραχή, διαταράσσεται.

Τι πρέπει να προσέξουμε λοιπόν προκειμένου να γνωρίζουμε για το πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό;

•  Αν η ενασχόληση με το φαγητό καταλαμβάνει πολύ χρόνο από την καθημερινότητά σας. 
•  Δυσκολεύεστε να φάτε μπροστά σε τρίτους.
•  Υπάρχει έντονη ενασχόληση με το σώμα σας και την εικόνα του σώματός σας.
•  Νιώθετε ενοχές ή τύψεις με συμπεριφορές που αφορούν το φαγητό.
•  Η διατροφή, η δίαιτα, η γυμναστική και ο έλεγχος γύρω από το φαγητό έχουν γίνει προτεραιότητα στην ζωή σας.
•  Αποφεύγετε γεύματα ή ομάδες τροφών.
•  Φαίνεται να έχετε αναπτύξει κάποια τελετουργία γύρω από το φαγητό [ συγκεκριμένες ώρες, συγκεκριμένος αριθμός μασήματος και κατάποσης της τροφής]
•  Το φαγητό ή η εικόνα σας σας σταματάει από τις συνήθειες σας και τις εξόδους σας με φίλους/ συνεργάτες.
•  Η διάθεσή σας φαίνεται να είναι άμεσα εξαρτώμενη από το φαγητό, το σώμα σας και το νούμερο της ζυγαριά σας.
•  Υπάρχει έντονη ενασχόληση με τις θερμίδες, τα μικροθρεπτικά συστατικά, τις μερίδες και τα γραμμάρια των τροφών.
•  Πιάνουμε τον εαυτό μας να κοιτάζεται αρκετές φορές στον καθρέφτη ή να τον αποφεύγει.
•  Καταφεύγουμε σε συμπεριφορές που συμπεριλαμβάνουν την αποφυγή ή την κατανάλωση φαγητού λόγω κάποιου έντονου συναισθήματος το οποίο ακολουθείτε από ενοχές (π.χ. “Νιώθω χάλια. Στεναχωρήθηκα/ αγχώθηκα με ….. στην δουλειά και έφαγα ότι βρήκα μπροστά μου”).

Σε περίπτωση που βιώνετε κάποια από τα παραπάνω, για ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα, θα ήταν καλό να μιλήσετε ανοιχτά γι αυτό σε κάποιον διατροφολόγο προκειμένου να σας κατευθύνει και να σας ανακουφίσει. Αυτό θα σας βοηθήσει να ανακτήσετε τις δυνάμεις σας, να αισθάνεστε πιο δημιουργικοί και παραγωγικοί .

1 . World Health Organization: Global action plan for the prevention and control of noncommunicable disease 2013-2020. 2013. [cited 2020 March 3]. Available from: www.who.int/iris/bitstream/10665/94384/1/9789241506236_eng.pdf [Google Scholar]

2 Philips. (2017). Retrieved from https://www.philips.co.uk/c-e/vitalight/library/energy-dips/article_2.html

3 Wanjek, C. (2005). Poor Workplace Nutrition Hits Workers’ Health and Productivity, says new ILO report. Retrieved from https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_005175/lang-…

Photo by Marcus Aurelius: https://www.pexels.com/el-gr/photo/4063693/