Η βία στο χώρο εργασίας: Διαχρονικό φαινόμενο ή μια νέα πρόκληση;

από την κοινωνική λειτουργό του Κέντρου Ημέρας Εργαζομένων Ελευθερία Νείλα

Η βία και η παρενόχληση στο χώρο της εργασίας αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα διαχρονικό κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο ωστόσο μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να συζητείται στο δημόσιο διάλογο και να λαμβάνουν χώρα διάφορες νομοθετικές διατάξεις σε διεθνές και εθνικό επίπεδο.  Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας του 2022 σε συνεργασία με το Ίδρυμα Loyd’s Register και την εταιρεία δημοσκοπήσεων Gallup, η βία και η παρενόχληση στην εργασία είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο σε όλο τον κόσμο. Μέσα από την έρευνα φάνηκε ότι περισσότεροι από ένας στους 5 εργαζομένους έχουν βιώσει, τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους, κάποια μορφή βίας ή παρενόχλησης στην εργασία και ότι σχεδόν τα μισά θύματα δεν το κατήγγειλαν. Η ψυχολογική βία ήταν η συνηθέστερη μορφή βίας μετά την σωματική βία και τη σεξουαλική παρενόχληση. Ακόμα, οι εργασιακοί πληθυσμοί που έχουν περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν σωματική ή ψυχολογική βία είναι οι νέοι, οι μετανάστες και οι μισθωτοί (International Labour Organization, Lloyd’s Register Foundation & Gallup International,  2022).

Τι ορίζουμε βία στο χώρο εργασίας;

Η βία στο χώρο της εργασίας μπορεί να λάβει πολλές μορφές και έχει δοθεί μια σειρά από ορισμούς ως προς την αποσαφήνιση του φαινομένου:

• το mobbing πραγματοποιείται με ψυχολογικές μορφές επιθετικότητας, κατηγοριών, αποκλεισμού και συναισθηματικής κακοποίησης οι οποίες σπανίως εμπεριέχουν εκδηλώσεις σωματικής βίας (Leymann, 1996).
• Η σεξουαλική παρενόχληση ορίζεται κάθε συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης, η οποία θεωρείται ανεπιθύμητη, απαράδεκτη, ακατάλληλη και προσβλητική για τον αποδέκτη, δημιουργώντας ένα εκφοβιστικό, εχθρικό, ασταθές ή προσβλητικό εργασιακό περιβάλλον
• Ο εκφοβισμός στο χώρο εργασίας περιγράφεται επίσης ως η διαδικασία της ύπουλης καταστροφής ενός ατόμου με επανειλημμένη επίθεση στην αξιοπρέπειά του για μεγάλο χρονικό διάστημα (Hirigoyen, 2013).

Αναγνωρίζοντας τα σημάδια

Για να δημιουργήσετε ένα πλάνο αντιμετώπισης, χρειάζεται πρώτα να αναγνωρίσετε την ύπαρξη και την πηγή της βίας προς εσάς ή κάποιον άλλον συνάδελφο. Αναρωτηθείτε τα ακόλουθα:

• Συμφωνώ με αυτή τη συμπεριφορά;
• Αυτή η συμπεριφορά με κάνει να νιώθω άβολα;
• Αυτή η συμπεριφορά παραβιάζει την αξιοπρέπειά μου ως άτομο;
• Παραβιάζει το δικαίωμά μου να εργαστώ με αξιοπρέπεια σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον;

Μη διστάσετε να απευθυνθείτε για υποστήριξη

Το Κέντρο Ημέρας Εργαζομένων Αθηνών έχει σκοπό να αποτελέσει ένα χώρο συνάντησης ανάμεσα στη ψυχική υγεία και τον εργασιακό χώρο, τοποθετώντας στο επίκεντρο την πολυεπίπεδη υποστήριξη των ατόμων στους χώρους εργασίας και παρέχοντας υποστήριξη σε ζητήματα όπως το τοξικό εργασιακό περιβάλλον, τα όρια στην εργασία καθώς και η βία και παρενόχληση στην εργασία. Όραμα του κέντρου είναι η διαμόρφωση και η δημιουργία ενός κατάλληλου εργασιακού περιβάλλοντος, στο κέντρο του οποίου θα βρίσκονται η ηγεσία, η ενσωμάτωση, η συμμετοχή,  η έρευνα και η συνεργασιμότητα.

Βιβλιογραφία:

Hirigoyen, M. F. (2013). Ηθική παρενόχληση. Η Κρυμμένη Βία στην Καθημερινή Ζωή. Αθήνα:Πατάκη.
Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.

International Labour Organization, Lloyd’s Register Foundation & Gallup International, Inc (2022). Experiences of violence and harassment at work: A global first survey.

Photo by Tim Gouw on Unsplash