Περιθάλπω, στηρίζω, εξελίσσομαι

Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής», Μαρία Μακριδάκη 

 

«Φροντιστή» ονομάζουμε το άτομο που προσφέρει υποστήριξη με αμοιβή ή χωρίς, σε έναν άνθρωπο για την ικανοποίηση των αναγκών του, στο επίπεδο της καθημερινής του λειτουργικότητας. 

Οι εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία, και άρα και το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής στις δυτικές κοινωνίες, σημαίνει ότι υπάρχει και αυξητική τάση στην φροντίδα των ανθρώπων με χρόνιες ανάγκες ετερο-εξυπηρέτησης. Τα άτομα με αναπηρίες και χρόνια νοσήματα, με προβλήματα αυτοεξυπηρέτησης, φροντίζονται όλο και περισσότερο από μέλη της οικογένεια τους. Ένα από τα μέλη της οικογένειας, συνήθως αναλαμβάνει όλο και περισσότερες ευθύνες, παρόμοιες με τον επαγγελματιών υγείας και κοινωνικών υπηρεσιών.   

Αυτός ο Φροντιστής λοιπόν με τον τόσο σημαντικό ρόλο, παίρνει στους ώμους του μια μεγάλη ευθύνη και την εντάσσει στην καθημερινή του ζωή, κάνοντάς αυτόν το ρόλο μέρος της ταυτότητάς του. Επωμίζεται λοιπόν ένα φορτίο. Ο όρος «φορτίο φροντιστών» επικρατεί διεθνώς αναφερόμενος στα σωματικά, συναισθηματικά και οικονομικά βάρη, που επωμίζεται φροντίζοντας τον άνθρωπό του. 

Υπάρχει αντικειμενική και υποκειμενική επιβάρυνση. Η πρώτη αναφέρεται στα πρακτικά κομμάτια διατάραξης της καθημερινής ζωής, λόγω της ιδιαιτερότητας των προβλημάτων του φροντιζόμενου. Η δεύτερη, έχει να κάνει με την υποκειμενική εμπειρία του φροντιστή και το συναισθηματικό του κόσμο. Η παροχή συστηματικής και απόλυτης φροντίδας, είναι πηγή σωματικού άχθου, αλλά και έντονου στρες. Ο φροντιστής μπορεί να βιώσει αρνητικά συναισθήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, φτάνοντας στο σημείο να μη μπορεί να προσφέρει σωστή φροντίδα στον άνθρωπό του, αλλά και να παραμελεί σημαντικά τον ίδιο του τον εαυτό και τις ανάγκες του.

Πέρα όμως από το αρνητικό κομμάτι της εμπειρίας του φροντιστή, υπάρχει και ένα άλλο στο οποίο θα πρέπει και ο ίδιος να εστιαστεί. Η ανάληψη ευθύνης πέρα από βάρος, είναι και εμπειρία ενδοσκόπησης και ταξίδι προσωπικής ενδυνάμωσης. Ο νέος ρόλος που καλείται ή επιλέγει να αναλάβει δίνει τη δυνατότητα να ωριμάσει, να ενδυναμώσει ακόμα και να ολοκληρώσει έναν άνθρωπο, αν εκμεταλλευτεί σωστά και δει μέσα από θετική σκέψη την κατάσταση, ως ευκαιρία ή αφορμή για περεταίρω προσωπική ανάπτυξη.    

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η συνειδητοποίηση ότι για να φροντίσεις κάποιον άλλο άνθρωπο, πρέπει πρώτα και κύρια να φροντίσεις σωστά τον εαυτό σου σε όλους τους τομείς, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το παραπάνω. Άλλωστε οι ανάγκες των φροντιστών και των φροντιζομένων είναι αλληλεξαρτώμενες. 

Η φροντίδα των δικών τους καθημερινών αναγκών, χωρίς να παραμελούν κάτι, χωρίς να κρύβουν από τους άλλους αλλά και από τον ίδιο τους τον εαυτό, τα αρνητικά συναισθήματα και τις σκέψεις όπως και τις πρακτικές δυσκολίες, μπορεί να οδηγήσει αυτόν το δύσκολο ρόλο του φροντιστή, ως το στιλβωτή ενός δυναμικού χαρακτήρα και μιας νέας ταυτότητας.     

 

PHOTO CREDIT: Dominik Lange