Άρθρα και Έρευνες
Από την Εργοθεραπεύτρια του “Θάλπος Αττικής” Καραχρήστου Ευφροσύνη
Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του χρόνου. Είναι ο μήνας που όλοι αλλάζουμε ατζέντα, που κάνουμε νέα σχέδια, που οργανώνουμε και που βάζουμε τους πιο μεγαλόπνοους στόχους μας. Εκτός από όλα αυτά, ο Ιανουάριος έχει ακόμα ένα υπερατού, την ανταλλαγή δώρων! [1]
Το έθιμο με τα γλυκίσματα και τα δώρα συνδέεται με το κυρίαρχο πρόσωπο του εορτασμού της Πρωτοχρονιάς, τον Άγιο Βασίλη [3].
Σήμερα ο Αϊ-Βασίλης αποτελεί μια διεθνή λαογραφική μορφή, η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους, που υπήρξαν «καλοί» κατά τη διάρκεια του έτους. Η γνωστή μορφή με την κόκκινη στολή, τη λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός, με το σάκο του γεμάτο δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι, αποτελεί σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα τις ημέρες των εορτών, ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές. Ξεκινά κάθε χρόνο από κάποια άγνωστη χώρα του Βορρά, για να χαρίσει δώρα χαμόγελα και χαρά [4,5].
Στην Ελλάδα και στην ορθόδοξη παράδοση το καλό πνεύμα της Πρωτοχρονιάς ταυτίστηκε εύκολα με το Μέγα Βασίλειο, το μεγάλο ιεράρχη, επίσκοπο Καισαρείας της Καππαδοκίας, κορυφαίου θεολόγου του 4ου αιώνα και ενός από τους Τρεις Ιεράρχες, προστάτες των γραμμάτων και της παιδείας.
Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα όσα μελετάμε ο Μέγας Βασίλειος πέθανε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ., σε ηλικία μόλις 49 χρόνων. Οι σύγχρονοί του, ενώ ζούσε ακόμη, τον ονόμασαν «Μέγα», τόσο για την πίστη, τη σοφία και τη σωφροσύνη του, όσο και για τη φιλανθρωπία και τη γενναιοδωρία του.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Μητροπολίτης Καισάρειας, εκτός από τη δριμεία μάχη του εναντίον του αρειανισμού με λόγους και συγγράμματα, μερίμνησε να χτιστούν νοσοκομεία, φτωχοκομεία, ορφανοτροφεία και γηροκομεία και φρόντιζε πάντα όσους είχαν την ανάγκη του. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια, ωστόσο πέθανε πάμφτωχος, έχοντας σπαταλήσει όλη την περιουσία του για τη φροντίδα του ποιμνίου του. Η εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και Μέγα και καθιέρωσε τη γιορτή του την ημέρα του θανάτου του, την 1η Ιανουαρίου και μαζί τη δημιουργία του θρύλου του Αϊ Βασίλη των Ελλήνων [5].
Στα πλαίσια αυτά και στην χώρα μας η ανταλλαγή δώρων την ημέρα της Πρωτοχρονιάς αλλά και καθ’ όλη την διάρκεια του μήνα με τα αγαπημένα πρόσωπα δεν μας κάνει μόνο να νιώθουμε ζεστά. Όπως φαίνεται μας δίνει οφέλη για το μυαλό και το σώμα μας. Ειδικότερα σε έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας βρέθηκε ότι όταν οι άνθρωποι σκέφτονταν να δωρίσουν λεφτά σε φιλανθρωπίες, ενεργοποιούσαν περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την απόλαυση, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με το φαγητό. Ακόμη μια έρευνα από το Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον, απέδειξε την παραπάνω θεωρία. Η ομάδα έρευνας ανακάλυψε ότι οι ενήλικες άνω των 50 που είχαν υιοθετήσει τον εθελοντισμό, είχαν χαμηλότερα επίπεδα πίεσης. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια βρήκανε ότι οι άνθρωποι άνω των 55 ετών μείωναν επίσης το ρίσκο θανάτου μέσα στα επόμενα 5 χρόνια κατά 44% [1].
Επομένως τα εορταστικά ψώνια είναι διασκέδαση και τα δώρα είναι ένας τρόπος για να δείξετε πόσο φροντίζετε κάποιον ή απλά μοιράζεστε μια φιλία μαζί του [2]. Άλλωστε οι καλές πράξεις αποδεδειγμένα ενισχύουν την αυτοεκτίμησή μας και αυξάνουν το προσδόκιμο της ζωής [1,6].
Η δημιουργικότητα λοιπόν μπορεί να εφαρμοστεί και με εορταστικούς τρόπους! Τα δώρα δεν χρειάζεται να είναι ακριβά! Μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο στην κατασκευή ή την επιλογή τους, χωρίς να επιβαρύνουμε τον προϋπολογισμό μας [1,2,6]. Προτιμήστε τα χειροποίητα δώρα για να εκφράσετε την αγάπη σας. Εξάλλου όπως διαβάζουμε η έκφραση των συναισθημάτων αποτελεί την καλύτερη συνταγή ψυχικής υγείας! [6]
Μερικές λύσεις που σας προτείνουμε είναι οι εξής:
•Χαρίστε σπιτικά δώρα, μπορείτε για παράδειγμα να φτιάξετε μαρμελάδες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα ή άλλα σπιτικά γλυκά [1,2].
•Στείλτε κάρτες αντί για δώρα [2]. Αγοράστε χαρτόνια και δημιουργήστε τις δικές σας!
•Χαρίστε cd. Μπορείτε να κάνετε εγγραφή αγαπημένων τραγουδιών σε cd και να τα χαρίσετε στους φίλους σας! Η μουσική έχει αποδειχθεί ευεργετική. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι ορισμένα είδη της μειώνουν στο αίμα τα επίπεδα των ορμονών που συνδέονται με το στρες [6].
•Δημιουργείστε φυτεύοντας ένα λουλούδι σ’ ένα μικρό γλαστράκι από τον κήπο ή την βεράντα σας. Ταυτόχρονα ζωγραφίστε ή στολίστε την γλαστρούλα. Έρευνα που δημοσιεύτηκε σε περιοδικό Περιβαλλοντικής Ψυχολογίας έδειξε ότι οι άνθρωποι που στολίζουν θεωρούνται πιο φιλικοί και κοινωνικοί από τους άλλους.
Πηγές
[1] https://www.vita.gr/2018/12/28/ygeia/oi-4-synitheies-ton-giorton-pou-kanoun-kalo-stin-ygeia/
[2]http://www.paratiritis.gr/content/γιορτινές-αγορές
[3] https://www.sansimera.gr/articles/871
[4]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%B9_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82
[5]https://www.e-telescope.gr/arts/santa-claus
[6]https://iporta.gr/diaxeiristeite-me-sofia-tis-giortes-tis-dr-despoinas-katsoxi/
PHOTO CREDIT: Rawpixel
