ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ: Η ΘΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

από την ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού

Η απασχόληση με τις τέχνες και τις χειροτεχνίες μπορεί να θεωρούνται απλά χόμπι για να περνάει κάποιος τον ελεύθερο του χρόνο ευχάριστα, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Τα οφέλη από την δημιουργία τέχνης και χειροτεχνίας δεν περιορίζονται στην απλή απόλαυση, αλλά η θετική επίδραση τους κυμαίνεται από την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και την αύξηση της παραγωγικότητας του εγκεφάλου, έως τη μείωση των επιπτώσεων από σοβαρές καταστάσεις υγείας.

Έρευνες έχουν αποδείξει την ευεργετική τους επίδραση στην ψυχική υγεία του ανθρώπου. Άλλωστε, για την επιστήμη της Εργοθεραπείας αποτελούν σημαντικό εργαλείο και μάλιστα το Κίνημα Τεχνών και Χειροτεχνίας (1860) αποτέλεσε σημαντική επιρροή στην εξέλιξη της φιλοσοφίας των πρώτων εργοθεραπευτών. Αντίστοιχα και η Θεραπεία Τέχνης ως ένα ολοκληρωμένο επάγγελμα ψυχικής υγείας και ανθρώπινων υπηρεσιών, βελτιώνει τη φυσική, ψυχική και συναισθηματική ευεξία μέσω της ενεργού δημιουργίας τέχνης.

Η αξιοποίηση, λοιπόν, της δημιουργικής ενέργειας που έχει ο άνθρωπος μπορεί πραγματικά να βελτιώσει τη ψυχική αλλά συνολική υγεία του. Ακόμα και η πιο απλή ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες πχ ο χρωματισμός σε βιβλία ζωγραφικής για ενήλικες, μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, την ψυχική και σωματική υγεία.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, οι μελέτες που διερευνούν εναλλακτικές θεραπείες για να συνδράμουν στην παραδοσιακή θεραπεία της κατάθλιψης εισηγούνται ότι δραστηριότητες όπως η ζωγραφική, η δημιουργία μουσικής, το ράψιμο ή η παρασκευή ενός κέικ μπορούν να έχουν θετικά οφέλη για την ψυχική υγεία. Έχει παρατηρηθεί ότι συμβάλουν στην μείωση του άγχους, στην βελτίωση της διάθεσης και στην αύξηση της ντοπαμίνης που σχετίζεται με το κέντρο ανταμοιβής στον εγκέφαλο και μεταξύ άλλων παρέχει συναισθήματα απόλαυσης.

Έχει, επίσης, διαπιστωθεί  ότι τα άτομα με εκφυλιστικές ασθένειες όπως άνοια και Αλτσχάιμερ παρουσιάζουν «βελτιωμένα ιατρικά αποτελέσματα» μετά την ενασχόληση με καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Η δημιουργική αυτή διαδικασία μειώνει τα ψυχιατρικά συμπτώματα και ενισχύει την ευχαρίστηση και την κοινωνική συμπεριφορά τους.

Σε πιο καθημερινό επίπεδο, ο άνθρωπος που αξιοποιεί τον ελεύθερο του χρόνο με δημιουργικές δραστηριότητες είναι πιο ενθουσιώδης και γενικά αισθάνεται καλύτερα ακόμα και την επόμενη μέρα. Και, φυσικά, αυτά τα ευχάριστα συναισθήματα τον εμπνέουν και τον κινητοποιούν με ακόμη περισσότερη δημιουργικότητα και ενέργεια.

Είτε πρόκειται για πλέξιμο, βελονάκι, υφαντική ή κεντητική είτε ζωγραφική, κεραμική ή ξυλουργική είτε μαγειρική, όλες οι δημιουργικές/ καλλιτεχνικές δραστηριότητες εστιάζουν σε επαναλαμβανόμενες ενέργειες και σε ένα επίπεδο δεξιοτήτων με δυνατότητες βελτίωσης. Το άτομο προσηλώνεται στον στόχο του και έτσι το μυαλό του αποσπάται από όποιες έγνοιες του προκαλούν στρες και δυσφορία. Ταυτόχρονα η ολοκλήρωση της κατασκευή ενός έργου προκαλεί συναισθήματα ικανοποίησης που προάγουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• https://www.arttherapy.org/upload/2017_DefinitionofProfession.pdf

• https://www.healthline.com/health/diy-depression-therapy-how-the-arts-can-heal#The-mental-health-benefits-of-crafting

• https://www.forbes.com/sites/ashleystahl/2018/07/25/heres-how-creativity-actually-improves-your-health/?sh=4db0d24813a6

• https://www.mindfood.com/article/the-benefits-of-arts-and-crafts/

• https://www.craftcourses.com/blog/the-health-benefits-of-craft