Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του «Θάλπος Καλαμάτας», Κυριακή Κορμά
Στην εποχή του θερισμού, τραγουδά η Νατάσα Μποφίλιου για τον έρωτα…
Κοίτα με… Όπως το χώμα πίνει τη βροχή… Να γράφω τ’ όνομά μου απ’ την αρχή.
Κοίτα με… ν’ αφήνομαι… Χείμαρρος να χύνομαι… Να πέφτω, να σηκώνομαι γελώντας.
Κοίτα με να ορθώνομαι, να μεταμορφώνομαι… Τον κόσμο να μαθαίνω ψηλαφώντας.
Κοίτα με να φλέγομαι… Και πες με αγάπη όπως και να λέγομαι.
Λες κι ανασαίνω πρώτη μου φορά… Κοίτα με!
Μέσα απ’ τα μάτια μου κυλούν νερά… Κοίτα με!
Κοίτα με να στέκομαι… Κοίτα με να μπλέκομαι… Στα δίχτυα τ’ αναπάντεχα του κόσμου.
Άνεμος να γίνομαι, αίνιγμα να λύνομαι… Κι εσύ να είσαι ο μόνος συνεργός μου.
Κοίτα με να φλέγομαι… Αγάπη πες με – όπως και να λέγομαι.
Στην εποχή του θερισμού κάθομαι και εγώ στο μπαλκόνι ακούγοντας στο ραδιόφωνο τους παραπάνω στίχους και αγναντεύω τη θάλασσα τη μπλε και την πόλη που ξεκουράζεται ήρεμη στο απομεσήμερο.. Στο μυαλό μου έρχονται καλοκαίρια παλιά και μεσημέρια καλοκαιρινά. Ο γιός μου παραδίπλα παρατηρεί ένα τζιτζίκι που προσγειώθηκε κοντά του… Τρέχει τριγύρω, δοκιμάζει, παίζει, πειραματίζεται. Κοίτα με φωνάζει κι εκείνος… Κοίτα με… Ανάγκη βαθιά και με απαίτηση… να τον κοιτάξω, να στρέψω το βλέμμα μου, την προσοχή μου…Να είμαι εκεί με το είναι μου όλο να τον κοιτώ…Το βλέμμα μου είναι γι’ αυτόν το σύμπαν όλο… Μέσα από τα μάτια μου μπολιάζει τη δική του στάση στη ζωή… Στην αγάπη… Στον έρωτα…
Κοίτα με φωνάζει και ο έρωτας… Ο μυστηριώδης και αναπόφευκτος…Το ζήτημα του έρωτα είναι ανεξάντλητο διότι είναι μυστήριο. Κατακλύζει τη ζωή μας αλλά δεν το καταλαβαίνουμε, δεν ερμηνεύεται… Ως μυστήριο παραμένει αίνιγμα που όμως δε ζούμε χωρίς αυτό. Το αναπόφευκτό του… Δεν το επιλέγεις στο μεγάλο έρωτα το τι θα κάνεις μαζί του. Βουτάς στα κύματα και σε δαμάζουν. Κάθε σημαντικός έρωτας είναι το μέγιστο θαύμα που μας έλαχε στη στεγνή τούτη ζωή, ασχέτως έκβασης, η έκβαση έτσι κι αλλιώς σπάνια είναι αυτό που ονειρευόμασταν. Δεν μπορείς να σκέφτεσαι στον έρωτα, δεν τον ελέγχεις.
Ο έρωτας απευθύνεται σε αυτόν ή αυτήν που νομίζεις ότι γνωρίζει την αληθινή αλήθεια σου, που σε κάνει να σκεφτείς ότι αυτή η αλήθεια είναι ευχάριστη ενώ στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να την αντέξεις. Το να είσαι αληθινά ερωτευμένος είναι να πιστεύεις ότι με το να ερωτεύεσαι θα πάρεις μια αλήθεια για τον εαυτό σου. Ερωτευόμαστε αυτόν που έχει την απάντηση ή μια απάντηση στην ερώτησή μας: «Ποιος είμαι;» Για να ερωτευτείς πρέπει να παραδεχτείς την έλλειψή σου και να αναγνωρίσεις ότι χρειάζεσαι τον/την άλλο/η, ό,τι σου λείπει. Εκείνοι που νομίζουν ότι είναι πλήρεις μόνοι τους ή θέλουν να γίνουν δεν ξέρουν να ερωτεύονται. Και μερικές φορές το επιβεβαιώνουν με πόνο. Χειραγωγούν, κινούν τα νήματα αλλά για τον έρωτα δεν γνωρίζουν ούτε τα ρίσκα του ούτε την ευχαρίστησή του.
Ο Λακάν, (Γάλλος ψυχαναλυτής και ψυχίατρος) συνήθιζε να λέει: «Το να ερωτεύεσαι είναι να δίνεις κάτι που δεν έχεις». Αυτό σημαίνει: το να ερωτεύεσαι είναι το να αναγνωρίζεις την έλλειψή σου και να τη δίνεις στον άλλο, να την τοποθετείς στον άλλο. Δεν είναι να δίνεις αυτό που κατέχεις, αγαθά και δώρα, είναι να δίνεις κάτι που δεν κατέχεις, κάτι που είναι πέρα από σένα.
«Ο έρωτας είναι πάντα αμοιβαίος» είπε ακόμα ο Λακάν. Αυτή η πρόταση επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά χωρίς να γίνεται κατανοητή ή γίνεται κατανοητή με λάθος τρόπο. Δεν σημαίνει ότι το να είσαι ερωτευμένος με κάποιον είναι αρκετό για να είναι ερωτευμένος και εκείνος μαζί σου. Κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο. Σημαίνει: «Αν σε έχω ερωτευτεί, είναι επειδή είσαι αξιαγάπητος. Εγώ είμαι αυτός που ερωτεύεται αλλά και εσύ ανακατεύεσαι σε αυτό, επειδή υπάρχει κάτι σε εσένα που με κάνει να σε ερωτευτώ. Είναι αμοιβαίο, επειδή υπάρχει ένα πίσω-μπρος: η αγάπη που έχω για εσένα είναι το ανταποδοτικό αποτέλεσμα του αίτιου της αγάπης που είσαι για μένα. Έτσι εμπλέκεσαι και εσύ. Ο έρωτάς μου για εσένα δεν είναι απλώς δικό μου ζήτημα αλλά και δικό σου. Ο έρωτας μου λέει κάτι για σένα που πιθανώς να μην το γνωρίζεις». Αυτό δεν εγγυάται ούτε στο ελάχιστο ότι κάποιος θα ανταποκριθεί στον έρωτα του άλλου: όταν αυτό συμβαίνει είναι πάντα της τάξης του θαύματος, δεν υπολογίζεται προκαταβολικά.
Στην εποχή του θερισμού λοιπόν αναλογίζομαι κι εγώ όλα αυτά και η σκέψη μου πετάει μακριά σε καλοκαίρια δροσερά και έρωτες …
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Safouan M., Λακανιάδα, Τα Σεμινάρια του Ζακ Λακάν (1953-1963), Κέδρος, Μάρτιος 2005.
Photo by Rebe Pascual on Unsplash
