Άρθρα και Έρευνες
Από την Επιστημονικά Υπεύθυνη του «Θάλπος Αττικής», Γεωργία Σαντουρτζόγλου
Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.), από το 2007 έχει θεσπίσει την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους, ημέρα εορτασμού των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, Προστατών της Μεταμόσχευσης, ως «Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων».
Η μεταμόσχευση είναι η εγχείρηση κατά την οποία τα υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα, μεταφέρονται από ένα νεκρό ή ζωντανό δότη, σε έναν χρονίως πάσχοντα άνθρωπο, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας των οργάνων του. Η μεταμόσχευση, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ού αιώνα. Από έναν δότη, μπορούν να σωθούν έως και 8 ασθενείς που χρήζουν μεταμόσχευσης οργάνων και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής ή ακόμη και να σωθούν έως και 100 ασθενείς, μέσω της Δωρεάς Ιστών.
Η πρώτη αξιοσημείωτη αναφορά που σχετίζεται με την μεταμοσχευτική πραγματικότητα, είναι των μέσων του 17ου αιώνα και αποδίδεται στον περίφημο Ιταλό πλαστικό χειρουργό Casparo Tagliacozzi, ο οποίος κατάφερε να διακριθεί στον τομέα της ρινοπλαστικής με μόσχευμα, από το βραχίονα. Εκατό χρόνια αργότερα, το 1771, ένας Σκωτσέζος χειρουργός, ο John Hunter, ο οποίος επιχείρησε μεταμοσχεύσεις οδόντων και ιστών, χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «μόσχευμα».
Η πρώτη πετυχημένη μεταμόσχευση στην Ελλάδα διενεργήθηκε το 1968, όταν η ομάδα του Καθηγητή Κ. Τούντα πέτυχε την πρώτη μεταμόσχευση νεφρού από πτωματικό δότη, στο Νοσοκομείο «ΑΧΕΠΑ» της Θεσσαλονίκης. Οι συνεχείς επιτυχίες, δημιούργησαν την ανάγκη ίδρυσης της Ελληνικής Εταιρίας Μεταμοσχεύσεων το 1976, βασικός σκοπός της οποίας ήταν η προετοιμασία νόμου, που θα όριζε τις αρχές, οι οποίες θα αποτελούσαν το πλαίσιο διενέργειας των μεταμοσχεύσεων.
Το νέο νομικό πλαίσιο, κατοχυρώνει πλέον πλήρως τη βούληση του ατόμου, καθώς με το παλιό καθεστώς, η κάρτα δωρητή δεν κάλυπτε επαρκώς την επιθυμία του πολίτη. Να σημειωθεί πως απαραίτητη προϋπόθεση, είναι ο ενδιαφερόμενος να έχει δηλώσει στον ΕΟΜ, ότι επιθυμεί να γίνει δωρητής οργάνων και να λάβει την αντίστοιχη κάρτα δωρητή. Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν είναι δεσμευτική. Εάν κάποιος το μετανιώσει, μπορεί να ακυρώσει την κάρτα του. Αυτό που ωστόσο, πλέον καθίσταται δεσμευτικό, είναι η υπεροχή της επιθυμίας του θανούντος έναντι της οικογενείας του, που μπορεί να έχει ενστάσεις. Απαγορεύεται κάθε οικονομική συναλλαγή μεταξύ δότη και λήπτη, άμεσα ή με τη διαμεσολάβηση τρίτων προσώπων.
Ας δούμε τη διαφορά δωρητή και δότη.
Δωρητής οργάνων είναι αυτός που δηλώνει εν ζωή, ότι μετά το θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει συνανθρώπους του ασθενείς, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση. Απαραίτητη προϋπόθεση, να είναι ενήλικος πολίτης. Ενώ δότης οργάνων, είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση ή ο εν ζωή πολίτης, που δίνει ένα όργανό του ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία (Ε.Ο.Μ.).
Η δωρεά οργάνων είναι το πιο αισιόδοξο μήνυμα: Ότι η ζωή συνεχίζεται. Η ιδέα της δωρεάς οργάνων μετά το τέλος της ζωής, αποτελεί την ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς και αλτρουισμού, καθώς και τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης. Η ανάπτυξη και η διάδοση των μεταμοσχεύσεων, δεν εξαρτώνται μόνο από την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, αλλά κυρίως, από την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των κοινωνικών φορέων και του καθενός μας χωριστά. Σκοπός του ΕΟΜ, είναι η ιδέα της δωρεάς οργάνων και ιστών, να συνδεθεί με το ευρύτερο πνεύμα του εθελοντισμού και να καθιερωθεί ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτισμού από όλους μας.
Εκείνο που προηγείται όμως της μεταμόσχευσης, είναι το ανθρώπινο μεγαλείο, καθώς την ώρα της μεγαλύτερης οδύνης για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, κάποιος με μοναδικό κίνητρο την αγάπη και τη γενναιοδωρία αποφασίζει να υπερβεί τον πόνο και να γεφυρώσει τη ζωή με τον θάνατο. Τα όργανα από πολλούς δυνητικούς δότες δεν αξιοποιούνται, επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ εν ζωή με την οικογένειά τους τη θετική στάση απέναντι στη δωρεά οργάνων. Οι συνδυαστικοί λόγοι για τους οποίους γίνεται κάποιος δωρητής οργάνων, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΜ, είναι ο αλτρουισμός, η αγάπη για τον συνάνθρωπο, η διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, η εμπιστοσύνη στους γιατρούς, η δυνατότητα πρόσβασης στην πληροφόρηση ή η προσωπική εμπειρία έλλειψης οργάνων στο άμεσο περιβάλλον του.
ΠΗΓΕΣ
https://ec.europa.eu/
PHOTO CREDIT: Nick Fewings
