Η πολυαισθητηριακή μέθοδος στην αντιμετώπιση της δυσλεξίας

από την εργοθεραπεύτρια του «Θάλπος Αττικής», Καραχρήστου Ευφροσύνη

H πολυαισθητηριακή διδασκαλία, είναι μία μέθοδος η οποία χρησιμοποιεί ταυτόχρονα περισσότερες από μία αισθητηριακές οδούς όπως η ακουστική, η οπτική και η κιναισθητική, συνδέοντας με αυτόν τον τρόπο, πολλαπλές περιοχές του εγκεφάλου με το γνωστικό αντικείμενο που το άτομο παρακολουθεί. 

Ποιες είναι οι βάσεις της πολυαισθητηριακής μεθόδου; Η μέθοδος στηρίζεται στην αλληλεπίδραση των νευρονικών δικτύων, αισθήσεων που συνδέονται με τις λειτουργίες του λόγου. Βασίζεται στο συνδυασμό της κιναισθητικής-απτικής, οπτικής και ακουστικής αντίληψης, λειτουργίες του εγκεφάλου που συνδέονται με την παραγωγή, τη χρήση και έκφραση του γραπτού και του προφορικού λόγου. Η εφαρμογή της επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να συνδέουν ταυτόχρονα αυτό που βλέπουν, αυτό που ακούν και αυτό που αισθάνονται. Με τον τρόπο αυτό ο ρόλος των αισθήσεων γίνεται κυρίαρχος στη διαδικασία της μάθησης.

Η μέθοδος λαμβάνει υπόψη ότι η φωνολογική ενημερότητα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της ανάγνωσης και της γραφής και επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση αυτής της δυσκολίας των δυσλεκτικών μαθητών. Επίσης, αναγνωρίζει την αδυναμία αυτοματοποίησης των δεξιοτήτων που συνδέονται με την ανάπτυξη του γραπτού λόγου και ενισχύει τα μνημονικά ελλείμματα. Άλλωστε, ως ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δυσλεξίας θεωρείται το έλλειμμα στην μνήμη εργασίας, και ειδικότερα στην λεκτική μνήμη, που συνδέεται άμεσα με το φωνολογικό κύκλωμα. Η εφαρμογή της μεθόδου βελτιώνει την μνημονική ικανότητα των δυσλεκτικών μαθητών με ασκήσεις, οι οποίες επαναλαμβάνονται, καθ’ όλη τη διάρκεια της παρέμβασης.

Ευρήματα αρκετών μελετών αλλά και πορίσματα από τη διερεύνηση των εγκεφαλικών διεργασιών με την Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI), δείχνουν ότι η πολυαισθητηριακή διδασκαλία επιδρά θετικά στους δυσλεκτικούς μαθητές. Τα ερευνητικά δεδομένα την κατατάσσουν ως την πιο πετυχημένη μέθοδο διδασκαλίας στα άτομα που εμφανίζουν τόσο ελαφριά, όσο και βαριά συμπτώματα δυσλεξίας. Επιπλέον, προκύπτει ότι η εφαρμογή της ενισχύει με γνώσεις και δεξιότητες τους ειδικούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν και υποστηρίζουν ψυχοπαιδαγωγικά καλύτερα τους μαθητές τους.

Η πολυαισθητηριακή μέθοδος μπορεί να συνδυαστεί και με καινοτόμα προγράμματα νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας, όπως οι διαδραστικοί πίνακες, η χρήση tablet κ.α. Οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής και τα αντίστοιχα εκπαιδευτικά προγράμματα καλούνται λοιπόν, να προσαρμοστούν σε νέες μεθόδους, όπως η πολυαισθητηριακή και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που προσφέρει με στόχο την καταλληλότερη υποστήριξη των μαθητών τους. 

Τα νέα ερευνητικά δεδομένα λοιπόν καθοδηγούν στο ότι δεν χρειάζεται αλλαγή των μαθητών που αντιμετωπίζουν τέτοιες δυσκολίες, αλλά χρήση καινοτόμων και υποστηρικτικών μεθόδων, όπως η πολυαισθητηριακή!

   

Πηγές

1. Riddick, B. , Wolfe, J. & Lumsdon, P. (2002). Dyslexia. A Practical Guide for Teachers and Parents. New York: David Fulton Publishers.

2. Γαλίζη, Μ. (2005). Η δυσλεξία σε σχέση με τη διγλωσσία και την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Σύλλογος Ελλήνων Εργοθεραπευτών. 24, 17-21.

3. Μπαστέα,(χ.η.) Δημιουργία Πολυαισθητηριακής Μεθόδου Διδασκαλίας στην ελληνική γλώσσα, για δυσλεκτικούς μαθητές. Ανάκτηση στο: https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/edusc/article/view/381/343

Photo credits

Photo by Claudio Schwarz | @purzlbaum on Unsplash