Εκλογές και αποχή

Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής», Μαρία Μακριδάκη

 

Σε μερικές εβδομάδες οι Έλληνες ψηφοφόροι καλούνται ξανά στις κάλπες, αυτή τη φορά για τις εθνικές εκλογές. Η εκλογική διαδικασία,  αυτή η ύψιστη έκφραση της Δημοκρατίας  θα λάβει χώρα στις 7 Ιουλίου. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ζουν στον προεκλογικό ρυθμό με καλεσμένους πολιτευτές σε διάφορες ειδησεογραφικές εκπομπές. Αφίσες με υποψηφίους και κόμματα έχουν αρχίσει να ξεμυτούν στους κεντρικούς δρόμους. 

Ως Έλληνες πολίτες καλούμαστε να πάρουμε μια απόφαση, όχι μόνο ως υποχρέωση αλλά κυρίως ως δικαίωμα. Όμως στη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, πολλοί από εμάς επιλέγουν να απέχουν από το ύψιστο πολιτικό τους δικαίωμα. 

Η αποχή είναι ένα φαινόμενο σε συνεχή αύξηση πανευρωπαϊκά. Η επιλογή της αποχής από την εκλογική διαδικασία είναι ένα ζήτημα με άμεσες πολιτικές συνέπειες. Τα μεγάλα της ποσοστά έχουν τη δύναμη να υπονομεύσουν τη νομιμότητα δημοκρατικών θεσμών και πολιτικών αποφάσεων. 

Είναι όμως η αποχή μια συνειδητή πολιτική πράξη ή αντικατοπτρίζει απλά την παντελή απολιτίκ αδιαφορία ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας; 

Προφανώς είναι και τα δύο. Σύμφωνα με τον καθηγητή κοινωνιολογίας Cerruto, μπορεί η αποχή να είναι η έκφραση της απάθειας ενός μέρους του εκλογικού σώματος και αυτός ο τύπος αποχής, να έχει ρίζες στην περιθωριοποίηση της πολιτικής, από τον ψυχολογικό ορίζοντα πολλών εκλογέων, σε πολλές σύγχρονες δυτικές δημοκρατίες. Αλλά από την άλλη, η αποχή πολλών εκλογέων μπορεί να είναι μια έμπρακτη διαμαρτυρία, μια ενεργή μορφή δυσαρέσκειας του εκλογικού σώματος και απόδειξη δυσπιστίας και καταδίκης, απέναντι στο πολιτικό και ελίτ οικονομικό κατεστημένο. (Cerruto, 2012) Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, μόνο το 48% των ευρωπαίων πολιτών πιστεύει ότι η ψήφος του μετράει και το ποσοστό αυτό κατεβαίνει στο 24% στους Έλληνες πολίτες. 

Η αποχή είναι σίγουρα ένα πολύπλοκο κοινωνικό φαινόμενο και γι’ αυτό αποτελεί αντικείμενο σύγχρονων επιστημονικών μελετών. Κάθε εκλογή, έχει αναμφίβολα τη δική της ιδιαιτερότητα, η οποία καθορίζεται από διάφορους παράγοντες, όπως τη δημογραφική σύνθεση του εκλογικού σώματος μιας εκλογικής περιφέρειας, το κοινωνικοοικονομικό τους υπόβαθρο και το επίπεδο του δημοκρατικού πολιτισμού τους. Και αυτοί είναι οι παράγοντες που θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας για να καταλάβουμε και τη σημασία της πράξης της αποχής. 

 

Βιβλιογραφία:

http://www.europarl.europa.eu/at-your-service/el/be-heard/eurobarometer

Cerruto, M. (2012). Le partecipazioneellettorale in Italia. Quaderni di Sociologia. 

https://www.europeandatajournalism.eu/eng/News/Data-news/What-s-going-on-with-abstention-in-Europe

 

PHOTO CREDIT: Element5 Digital