Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού
Σαφώς η διάθεση και γενικότερα ψυχολογική μας κατάσταση επηρεάζεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες (εσωτερικούς και εξωτερικούς). Μέσα σε αυτούς τους παράγοντες περιλαμβάνεται και το κλίμα/ ο καιρός της περιοχής στην οποία διαμένει κάποιος. Οι περισσότεροι θα πουν ότι είναι πολλές οι φορές που μία βροχερή ή συννεφιασμένη μέρα τους έχει χαλάσει την διάθεση ενώ αντίθετα ότι μία ηλιόλουστη μέρα τους έκανε χαρούμενους. Κατά πόσο όμως αυτό ισχύει τελικά;
Πράγματι μία βροχερή και σκοτεινή ημέρα μπορεί να έχει μία αρνητική επίδραση στην ψυχολογία κάποιου αλλά ο βαθμός στον οποίο θα την επηρεάσει διαμορφώνεται και από άλλους παράγοντες προδιάθεσης. Όμως, αρκετοί είναι αυτοί που θα ισχυριστούν ότι ο ήχος της βροχής τους ηρεμεί, το οποίο σύμφωνα με ορισμένους ψυχολόγους συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος “λαχταρά” αισθητηριακές εισροές και έτσι ο ήχος της βροχής ή μιας καταιγίδας μπορεί να κατευνάσει αυτές τις απαιτήσεις του εγκεφάλου, οδηγώντας τον σε χαλάρωση.
Ο ζεστός καιρός από την άλλη μπορεί να κάνει ορισμένους ανθρώπους πιο ανήσυχους, ευερέθιστους, ακόμη και βίαιους. Για παράδειγμα, μελέτη έχει διαπιστώσει ότι τα άτομα με διαταραχή πανικού έτειναν να έχουν τα περισσότερα προβλήματα κατά τη διάρκεια της ζέστης του Αυγούστου και ότι ήταν πιο ευαίσθητα στις καιρικές αλλαγές γενικά. Είναι, επίσης, καλά τεκμηριωμένο ότι τα ποσοστά βίαιης εγκληματικότητας τείνουν να αυξάνονται σε ζεστό καιρό.
Όσον αφορά την άποψη της επιστήμης στο κατά πόσο ο καιρός μπορεί να επηρεάσει ή να συσχετίζεται με τη διάθεση, οι έρευνες είναι περιορισμένες και με ποικίλα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 1984 (E. Howarth,M., S. Hoffman) διαπίστωσε ότι η ποσότητα της ηλιοφάνειας, η θερμοκρασία και η υγρασία είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση στη διάθεση. Συγκεκριμένα, έδειξε ότι η υψηλή υγρασία μείωσε τη συγκέντρωση και αύξησε την υπνηλία. Επιπλέον, μια μελέτη του 2005 (A. Matthew C. Keller, Barbara L. Fredrickson, Oscar Ybarra, …) διαπίστωσε ότι το να περνάς περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους με ευχάριστο καιρό σχετίζεται με υψηλότερη διάθεση και καλύτερη μνήμη. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άνοιξη συνδέθηκε με βελτιωμένη διάθεση, καθώς οι άνθρωποι στερούνταν ευχάριστο καιρό όλο τον χειμώνα και ότι ο θερμότερος καιρός του καλοκαιριού συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα καλής διάθεσης.
Από την άλλη, μια μελέτη του 2008 (Denissen, J. J. A., Butalid, L., Penke, L., & van Aken, M. A. G) διαπίστωσε ότι ο καιρός δεν είχε ουσιαστικά καμία επίδραση στη θετική διάθεση. Εξήγησε ότι το περισσότερο ηλιακό φως και οι καλύτερες θερμοκρασίες δεν έκαναν περισσότερο ευτυχισμένο έναν ήδη χαρούμενο άνθρωπο. Η μελέτη διαπίστωσε, ωστόσο, ότι το φως του ήλιου, ο άνεμος και η θερμοκρασία θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικές διαθέσεις, όπως η κούραση – αν και ο αντίκτυπος ήταν πολύ μικρός.
Εξαιρώντας, λοιπόν, τους ανθρώπους που πάσχουν από Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή, ο καιρός είναι σε θέση να επηρεάσει την διάθεση και την ψυχολογική κατάστασή μας, αλλά όχι εξ ολοκλήρου. Ο βαθμός επίδρασης του -αρνητικής ή θετικής – έχει να κάνει με την προδιάθεση του ατόμου. Κατά πόσο δηλαδή προϋπάρχει μία ψυχοπαθολογία ή διάφοροι άλλοι συγκυριακοί εξωτερικοί παράγοντες, όπως πχ ένας πρόσφατος χωρισμός ή στον αντίποδα μία πρόσφατη σύναψη σχέσης, καλές ή κακές επαγγελματικές συνθήκες κπλ.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• https://bpspsychub.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.2044-8295.1984.tb02785.x
• https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1111/j.1467-9280.2005.01602.x
• https://www.houstonmethodist.org/blog/articles/2021/jul/can-weather-affect-your-mood/
• https://doi.org/10.1037/a0013497
• https://www.webmd.com/balance/features/can-rainy-days-really-get-you-down
• https://thoughtcatalog.com/katie-mather/2018/01/theres-a-reason-why-some-of-us-feel-happier-during-bad-weather/
• https://www.enlightenedsolutions.com/5-ways-the-weather-can-affect-your-mental-health/
Photo by Kristina Tripkovic on Unsplash
