Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του «Θάλπος Καλαμάτας» Εύη Τσικρικού
Πόσο πιο εύκολη θα ήταν η επικοινωνία και η συνύπαρξη με τους συνανθρώπους μας αν μπαίναμε στην – όχι και τόσο δύσκολη – διαδικασία να κατανοήσουμε την δική τους οπτική των πραγμάτων. Να δούμε μέσα από τα μάτια τους, τα βιώματα και τις ανασφάλειες τους – η κατά κόσμον ενσυναίσθηση. Έτσι θα μας ήταν πιο εύκολο να κατανοήσουμε όχι μόνο γιατί αντιδρούν με συγκεκριμένους τρόπους, αλλά και τις προθέσεις τους. Διότι όλα είναι θέμα οπτικής. Το ίδιο γεγονός, την ίδια συζήτηση τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτήν, θα την αποκωδικοποιήσουν διαφορετικά στο μυαλό τους. Γιατί;
Γιατί είμαστε διαφορετικοί οι άνθρωποι μεταξύ μας. Έχουμε διαφορετικά παιδικά βιώματα, ξεχωριστές εμπειρίες από την ζωή, διαφορετικές ανασφάλειες, διαφορετικούς ρόλους και αντίστοιχα ξεχωριστές προσωπικότητες. Δεν έχουμε γαλουχηθεί όλοι με τον ίδιο τρόπο, με τους ίδιους γονείς και δασκάλους, δεν μεγαλώσαμε με τις ίδιες ανέσεις ή στερήσεις. Δεν είχαμε τις ίδιες ευκαιρίες, ούτε την κατανόηση που ίσως θα επιθυμούσαμε. Οι σχέσεις μας με τους σημαντικούς άλλους μπορεί να μας έχει δημιουργήσει τραύματα που να τα κουβαλάμε στις επόμενες σχέσεις μας. Και αναλόγως τον χαρακτήρα κάποιος να μπορεί να τα διαχειρίζεται καλύτερα από κάποιον άλλον. Εφόσον η διαπαιδαγώγηση μέσα στην ίδια οικογένεια μπορεί είναι διαφορετική σε κάθε της παιδί, φανταστείτε πόσο διαφορετική είναι μεταξύ των μελών ενός κοινωνικού συνόλου.
Έτσι λοιπόν μία λέξη, το ύφος μίας επικοινωνίας ή μία συμπεριφορά ενός ανθρώπου μπορεί να λειτουργήσει ως εκπυρσοκροτητής στο άτομο στο οποίο απευθύνεται και είτε να προσβληθεί με αποτέλεσμα να αντιδράσει επιθετικά είτε να νιώσει μειονεκτικά και να αποσυρθεί, αποφεύγοντας στο μέλλον και την συναναστροφή με το συγκεκριμένο πρόσωπο.
Με απλά λόγια, αν έχουμε πάντα κατά νου ότι οι προθέσεις και ο σκοπός του συνομιλητή δεν είναι απαραίτητα κακοπροαίρετος ή ότι πρόκειται απλά για μια “κακή” τοποθέτηση, πιθανόν να μην το ερμηνεύσουμε αρνητικά. Και αντίστοιχα να έχουμε υπόψη ότι ο σκοπός αυτών που λέμε, όσο καλοπροαίρετος και να είναι, μπορεί να διαστρεβλωθεί.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να δίνουμε χρόνο και ευκαιρίες στου ανθρώπους ώστε να τους γνωρίσουμε και να μας γνωρίσουν, αποφεύγοντας τα βιαστικά συμπεράσματα. Και όταν τους γνωρίσουμε, να δείχνουμε κατανόηση, να “μπαίνουμε στην θέση τους” και να μην μένουμε στην επιφανειακή επικοινωνία.
Στον αντίποδα, το γεγονός ότι κάποιος λόγω ανασφαλειών ή ριζωμένων λανθασμένων αντιλήψεων ή ψυχικών τραυμάτων μπορεί να έχει τοξική ή/και επικίνδυνη συμπεριφορά, μπορούμε να τον κατανοήσουμε αλλά όχι να τον δικαιολογήσουμε και σε καμία περίπτωση να τον υπομείνουμε. Η ενσυναίσθηση σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μας βοηθήσει να τον αντιληφθούμε νωρίτερα και να απομακρυνθούμε, ώστε να προστατέψουμε το εαυτό μας από συμπεριφορές και καταστάσεις τοξικές ή ακόμη και επιβλαβείς.
Photo by Ron Lach : https://www.pexels.com/photo/twins-with-heads-close-together-in-a-gray-hoodie-9532899/
