Συμβατικές σχέσεις

από την ψυχολόγο του Κέντρου Ημέρας Ενηλίκων Μαραθώνα, Αβραμίδου Κωνσταντίνα. 

Ας μιλήσουμε λοιπόν για τις συμβατικές σχέσεις…Ένας όρος που φαίνεται να χρησιμοποιείται αρκετά στη καθομιλουμένη. Το θέμα είναι ότι όσο εύκολα χρησιμοποιείται, τόσο δύσκολο είναι να ξεφύγει κανείς από μια τέτοιου είδους σχέση. Ας αναρωτηθούμε ωστόσο, «τελικά χρησιμοποιείται εύκολα ή είναι κάτι που και το ίδιο το άτομο δυσκολεύεται να κατανοήσει και συνεπώς να αποδεχτεί; » . Ποιος ξέρει;;

Ίσως στο σημείο αυτό να είχε ένα νόημα να ορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο «συμβατικές σχέσεις», ωστόσο θα αποφύγω να παραθέσω έναν ορισμό, που πολλές φορές διαβάζουμε ξανά και ξανά προσπαθώντας να πιάσουμε μια νότα για το τι τελικά επρόκειτο. Θα μπορούσαμε ίσως με δύο λόγια να πούμε ότι οι συμβατικές σχέσεις είναι εκείνες που παραμένει κανείς κάνοντας συμβάσεις και συμβιβασμούς, χωρίς να ικανοποιούνται πολλές φορές οι επιθυμίες, οι προσδοκίες και εν τέλει οι ανάγκες του ίδιου του ατόμου που παραμένει σε μια τέτοιου είδους σχέση. Ή μήπως τελικά ικανοποιούνται; Η απάντηση μου θα είναι ένα μεγάλο κατηγορηματικό «όχι», γιατί αλλιώς δεν θα μιλούσαμε για μία συμβατική σχέση. Ωστόσο αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε είναι, ότι για να παραμένει κανείς σε μια σχέση που δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες που στη ταξινόμηση του είναι σημαντικές, κάπως αλλιώς αυτός ο άνθρωπος τροφοδοτείται, όπως το λέμε και στη καθημερινή μας κλινική πρακτική με τους συναδέλφους, προσπαθώντας να βρούμε τελικά τι είναι αυτό που συμβαίνει…Ίσως να μην τα καταφέρνουμε πάντα, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι «σπάμε το κεφάλι μας» .

Πάμε λοιπόν να το δούμε… Νομίζω ότι πολλοί από εμάς έχουμε βρεθεί να απολαμβάνουμε ένα καφεδάκι με αγαπημένα μας πρόσωπα ίσως σε μια καφετέρια δίπλα στη θάλασσα ή στο σαλόνι του σπιτιού μας δίπλα στο τζάκι ή πίνοντας ένα κρασάκι σε ένα μαγαζί που προτιμάμε ως παρέα να πηγαίνουμε, ακούγοντας τα παράπονα των φίλων μας για τις σχέσεις τους… Και εκεί ξεκινά ο ένας να κόβει και ο άλλος να ράβει… Και οι κλασσικές επίσης ερωτήσεις «Αφού δεν περνάς καλά γιατί κάθεσαι ή αφού δεν σε ικανοποιεί γιατί δεν φεύγεις» ή απλά ξεκινάμε να βρίσκουμε τα ελαττώματα του συντρόφου της φίλης ή του φίλου μας.

Τυγχάνει να είμαι λίγο φλύαρη πολλές φορές στο λόγο μου, οπότε ας επανέλθω… Το πρόβλημα ξεκινά εκεί που ο άλλος δεν ικανοποιείται από τη σχέση του και η απάντηση στο γιατί παραμένεις συνηθίζεται να είναι «Γιατί με αγαπά/ με φροντίζει/ έχω συνηθίσει/ τι θα κάνω αν φύγω/ για οικονομικούς λόγους κλπ »… Προφάσεις, προφάσεις, και ξανά προφάσεις… Και προφανώς είναι ωραίο να μας αγαπούν και να μας φροντίζουν, αλλά αυτό δεν είναι πάντα αρκετό. Και τι μας κρατά λοιπόν;; Να είναι ο φόβος της μοναξιάς, ο φόβος της εγκατάλειψης, να είναι ότι δεν αισθάνεται κανείς αρκετός για να έχει το καλύτερο δυνατό δίπλα του, να είναι ότι έτσι είδαμε και τους γονείς μας να σχετίζονται μεταξύ τους όταν ήμασταν μικροί, να είναι αυτά και πάρα πολλά άλλα;;

Καταρχάς να πούμε το εξής… Δεν είναι η ίδια αιτία για όλους μας. Αυτό είναι και το πρόβλημα γιατί αν ήταν, ίσως να είχαμε επιλύσει τα ζητήματα μας. Για να φτάσουμε όμως να αναρωτηθούμε γιατί μένω-και αν φτάσουμε, γιατί αυτή η ερώτηση κάπως θα μας ξεβολέψει φέρνοντας στην επιφάνεια δυσφορικά συναισθήματα και ερωτήματα-, ίσως εκεί να αρχίζει κάπου να υπάρχει η ελπίδα μέσα σε αυτό το συναισθηματικό αδιέξοδο… Και ας μας πονά εκείνη τη στιγμή… Το μόνο σίγουρο είναι ένα… Για να δυσφορεί ο εαυτός μας, κάτι του φταίει. Και εμείς ίσως να πρέπει να σταθούμε δίπλα του με μια τρυφερή αγκαλιά. Σαν αυτή την ανακουφιστική αγκαλιά που λάβαμε ως παιδιά…

Σε αυτό το σημείο λοιπόν δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα «Τι γίνεται όταν μιλάμε για ένα παντρεμένο ζευγάρι με τα γλυκύτατα αυτά πλάσματα, τα παιδιά δηλαδή». Και εδώ αρχίζουν να περιπλέκονται ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Το πρόβλημα λοιπόν ξεκινά εκεί που οι γονείς είναι μόνο γονείς και όχι και σύντροφοι… Και για να τα πούμε και λίγο πιο απλά τα πράγματα, είναι σπουδαίο πράγμα με τον/την σύζυγο να περνάει κανείς καλά… Γιατί οτιδήποτε συμβατικό, εν τέλει φέρει τον αντίκτυπο του στα παιδιά. Αφενός γιατί έτσι βλέπουν τους γονείς τους να σχετίζονται και κάπως έτσι μαθαίνουν τον τρόπο που σχετίζεται ένα ζευγάρι, αφετέρου γιατί όλο αυτό προφανώς και γίνεται αντιληπτό, δημιουργεί άγχος, το οποίο εκδηλώνεται με διάφορες μορφές. Και αυτό ίσως να συμβαίνει γιατί τα παιδιά δεν βλέπουν τη σπίθα της χαράς στα μάτια των γονιών τους. Και πιστέψτε με, δεν υπάρχει παιδί που να βλέπει τους γονείς του μαζί και χαρούμενους και να μην πλημμυρίζεται από ευτυχία, και ας μην ξέρει πολλές φορές το ίδιο να ερμηνεύσει αυτό που αισθάνεται. Εν κατακλείδι, η σχέση του ζευγαριού έχει άμεση επίδραση στη ψυχοσύνθεση των παιδιών… Δεν ανέφερα και κάτι πρωτότυπο άλλωστε…

Για όλα τα παραπάνω λοιπόν, για όλες τις δυσκολίες που μπορεί να βιώνουμε σε μια συμβατική σχέση, για όλους του φόβους, τις αδυναμίες και τις ανασφάλειες που εκείνη τη στιγμή μας διακατέχουν, ας κάνουμε το πιο απλό και σύνθετο ταυτόχρονα. Να μιλάμε! Να μιλάμε σε ανθρώπους που εμπιστευόμαστε, που έχουν μάτια καθαρά και γεμάτα κατανόηση.

Και αυτό ίσως τελικά να είναι πιο θεραπευτικό από όσο νομίζουμε!

 

Photo by: https://www.aytepignosi.com/2017/02/giati-oi-anthropoi-paramenoun-se-provlimatikes-sxeseis.html

 

Το Κέντρο Ημέρας Ενηλίκων Μαραθώνα υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.