Άρθρα και Έρευνες
από την κοινωνική λειτουργό του Κλιμακίου «Θάλπος Ιστιαίας», Κατερίνα Βαλκανιώτη
Σύμφωνα με την Mary Douglas, τα οριακά σημεία του ανθρώπινου σώματος πρέπει να βρίσκονται στην ίδια θέση με τα οριακά σημεία ενός πολιτισμού. Οπότε και η συναισθηματική – σωματική εμπειρία ενός ατόμου να είναι ισάξια και αποδεκτή από την πολιτισμική εμπειρία. Αυτή είναι και η αιτία που σε κάποιους πολιτισμούς η μιαρότητα της εμμήνου ρύσεως αποτελεί κίνδυνο και ταμπού ενώ σε κάποιους άλλους θεωρείται ως κάτι το ιερό. Για πολλούς λαούς το κόκκινο χρώμα αποτελεί χρώμα της γονιμότητας, της ερωτικής αγάπης, της αναπαραγωγής και της γέννησης. Υπάρχουν όμως και λαοί που πιστεύουν πως το κόκκινο χρώμα και συγκεκριμένα αυτό της εμμήνου ρύσεως έχει κακό συμβολισμό. Η εμμηνόρροια εκλαμβάνεται από τα αρσενικά μέλη αρκετών φυλών ως άρνηση της γυναίκας να αποδεχτεί τον ρόλο της που δεν είναι άλλος από αυτόν της τεκνοποίησης. «Η γυναίκα είναι ακάθαρτη κατά την διάρκεια της έμμηνο ρύσης.»(Λεύτικον, Εδάφιο 19-33).
Από την αρχαιότητα η αναπαραγωγική δύναμη της γυναίκας δημιουργούσε ένα πλήθος από αντιφατικά συναισθήματα. Από την μια σεβασμό, δέος, υποταγή αλλά και αμφιβολία, διότι δεν μπορούσε να γίνει κατανοητή η αντίφαση ότι η γυναίκα από την μια δίνει ζωή και από την άλλη χάνει ζωή με την έμμηνο ρύση. Έτσι από εκείνη την εποχή το θηλυκό αποτέλεσε την πηγή του καλού και του κακού και αυτή η αντίληψη ρίζωσε στο μυαλό των ανθρώπων, εδραιώθηκε και έγινε ταμπού μέχρι και σήμερα. Μια γνωστή σε όλους μας λαϊκή ρήση είναι το «Πυρ, γυνή και θάλασσα» με τη γυναίκα να αποτελεί τον έναν από τους τρεις μεγαλύτερους κίνδυνους για την ανθρωπότητα.
Ενδεχομένως τα ταμπού για την έμμηνο ρύση να λειτουργούν ως άλλος ένας φαλοκρατικός μηχανισμός καταστολής του κοινωνικού status των γυναικών. Η γυναίκα χαρακτηρίζεται μέσω της πολύπλευρης οντότητάς της ως μια επιδέξια ακροβάτης που παλεύει καθημερινά να ισορροπήσει ανάμεσα στους πολλαπλούς της ρόλους. Καθημερινά έρχεται όμως και αντιμέτωπη με παλιές προκαταλήψεις και ταμπού όπως αυτό της εμμήνου ρύσεως που ακόμη δεν έχει εξαλειφθεί.
Αξίζει λοιπόν να αναλογιστούμε αν η ατομική αφύπνιση, η αυτογνωσία και η προσπάθεια αρκούν τελικά για να περιοριστούν συνολικά οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα φύλου.
Όπως είχε πει και ο Αϊνστάιν, ο κοινός νους δεν είναι τίποτα άλλο από ένα απόθεμα προκαταλήψεων που έχει κατακαθίσει στο μυαλό πριν γίνουμε 18…
Photo by Andrea Piacquadio on Pexels
