Πρόγραμμα ΨΥΧΑΡΓΩΣ, η ψυχική υγεία στην Ελλάδα

από την κοινωνική λειτουργό του “Θάλπος Καλαμάτας” Αρετή Γλέζου

Στην ελληνική μυθολογία, οι Αργοναύτες με ηγέτη τους τον Ιάσωνα ταξίδεψαν με την Αργώ στην μακρινή Κολχίδα, προκειμένου να πάρουν το Χρυσόμαλλο Δέρας.

Το όνομα Ιάσωνας άλλωστε σημαίνει θεραπευτής (ιάομαι-ιώμαι: θεραπεύω), και στον μύθο ο ήρωας συνδέεται με την ψυχική και σωματική υγεία, και επιπλέον την αρμονική λειτουργία των μερών της ψυχής με σκοπό την τελειοποίησή της. Η Αργώ δε συμβολίζει το μέσον πλεύσεως της ψυχής του Ιάσωνα.

Πριν εικοσιένα χρόνια λοιπόν, η Αργώ ταξίδεψε και πάλι στην Ελλάδα για να θεραπεύσει την ψυχή μέσα από το πρόγραμμα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης ΨΥΧΑΡΓΩΣ.

Το πρόγραμμα στόχευε στην αλλαγή του τρόπου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας έως τότε, μέσα από την καθιέρωση της κοινοτικής ψυχιατρικής/ φροντίδας και την απομάκρυνση από την ασυλικού τύπου περίθαλψη. Ως «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση» νοείται το σύνολο των παρεμβάσεων που επιτρέπουν σε κάθε άτομο με προβλήματα ψυχικής υγείας να παραμένει ενεργό στην κοινότητα, με τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στιγματισμού, περιθωριοποίησης και αποκλεισμού.

Ειδικότερα, το πρόγραμμα ΨΥΧΑΡΓΩΣ αφορά τη δημιουργία αποτελεσματικών δικτύων κοινοτικών δομών και υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε όλη τη χώρα, για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας με σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη, την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, την κοινωνική επανένταξη καθώς και την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού σε θέματα ψυχικής υγείας.

Η πρώτη φάση του προγράμματος (2000-2001) επικεντρώθηκε στον αποϊδρυματισμό ασθενών που νοσηλεύονταν στα μεγάλα δημόσια ψυχιατρεία της Ελλάδας. Κατά τη δεύτερη φάση του προγράμματος (2002-2009) διασφαλίστηκε η συνέχιση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και δόθηκε έμφαση σε συγκεκριμένα πεδία παρέμβασης του τομέα ψυχικής υγείας. Η τρίτη φάση του προγράμματος (2010-2020), την οποία και διανύουμε, στοχεύει στην ανάπτυξη δομών στην κοινότητα για την κάλυψη του συνόλου των αναγκών της ψυχικής υγείας σε περιφερειακή βάση καθώς και σε επίπεδο νομού και τομέα και στην προαγωγή της ψυχικής υγείας του γενικού πληθυσμού.

Το 2005 ο Φορέας «Θάλπος-Ψυχική Υγεία» έγινε μέρος αυτού του ταξιδιού και έκτοτε παρεμβαίνει για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα μέσα από την ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία  των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης – Οικοτροφείων «Θάλπος Καλαμάτας» και «Θάλπος Αττικής».

Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος ΨΥΧΑΡΓΩΣ, αναπτύσσονται και λειτουργούν οι ακόλουθες υπηρεσίες ψυχικής υγείας για το κοινό:

Κοινοτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες εξωτερικής φροντίδας και υποστήριξης

• Εξωτερικά Ιατρεία των ψυχιατρικών κλινικών των γενικών νοσοκομείων ή των ψυχιατρείων
• Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας (Κ.Κ.Ψ.Υ.)
• Κινητές Μονάδες και Κατ’ οίκον Υπηρεσίες Περίθαλψης για την επέμβαση σε οξεία κρίση και την παρακολούθησης στο σπίτι
• Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης για την αντιμετώπιση νέων περιστατικών ψύχωσης
• Υπηρεσίες Τηλεφωνικής Υποστήριξης

Υπηρεσίες εσωτερικής νοσηλείας/ υπηρεσίες οξέων περιστατικών.

• Ψυχιατρικές Κλινικές Γενικών Νοσοκομείων (περιλαμβανομένων των μονάδων οξέων περιστατικών και ακούσιας νοσηλείας και των μονάδων νοσηλείας για ειδικές διαταραχές)
• Ψυχιατρικά Νοσοκομεία

Υπηρεσίες ημερήσιας φροντίδας

• Νοσοκομεία Ημέρας/ Προγράμματα Μερικής Νοσηλείας
• Κέντρα Ημέρας
• Προστατευμένα Εργαστήρια προ-εργασιακής και εργασιακής αποκατάστασης
• Λέσχες Ασθενών
• Προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης
• Προστατευόμενη εργασία και εργασία υπό επίβλεψη
• Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.)
• Ομάδες αυτοβοήθειας

Υπηρεσίες στέγασης βραχείας, μέσης και μακράς παραμονής

• Μετανοσοκομειακοί ξενώνες
• Ξενώνες μέσης και μακράς παραμονής, με ποικίλα σχήματα επίβλεψης
• Οικοτροφεία
• Προστατευόμενα διαμερίσματα
• Ανάδοχες οικογένειες

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.psychargos.gov.gr.

Πηγές:

http://www.psychargos.gov.gr/

http://argo.org.gr/

https://www.ideotheatron.gr/nea-ekdiloseis/to-kryfo-minyma-ton-argonavton/

Photo by Shutterstock