Καλή Ψυχική υγεία
από την εργοθεραπεύτρια του “Θάλπος Αττικής” Βασιλική Μωραΐτη
Πολλοί είναι οι άνθρωποι που κατά την διάρκεια της παιδικής ή εφηβικής τους ηλικίας ξεκίνησαν να κρατούν ένα ημερολόγιο, μια γραπτή δηλαδή καταγραφή των γεγονότων της καθημερινότητας καθώς και τα συναισθήματα που τα συνόδευαν. Για πολλούς από εμάς αποτελούσε ή συνεχίζει να αποτελεί έναν ασφαλή τρόπο να εκφράσουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας με έναν κάποιο πιο προσωπικό χαρακτήρα, χωρίς να είναι απαραίτητη η έκθεση σε τρίτους. Παρομοίως στον χώρο της ψυχικής υγείας η γραφή ως θεραπευτική τεχνική μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να εκφράσει εμπειρίες και συναισθήματα με έναν πιο ασφαλή τρόπο, που μπορεί να είναι δύσκολο να εκφραστούν διαφορετικά.
Ξεκινώντας με την αποσαφήνιση του όρου της θεραπευτικής γραφής, σύμφωνα με τους Wrighy & Chung (2001) αυτή αφορά στην «εκφραστική και στοχαστική γραφή, η οποία δημιουργείται από το άτομο ή προτείνεται από το θεραπευτή/ ερευνητή». Οι πρώτες μελέτες για τις θεραπευτικές ιδιότητες της γραφής ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1980, με σημαντικά θετικά ευρήματα στην ψυχολογική και σωματική υγεία των συμμετεχόντων. Έκτοτε έχει μελετηθεί σε διάφορες πληθυσμιακές ομάδες και κλινικά πλαίσια με εξίσου σημαντικά θεραπευτικά αποτελέσματα.
Η θεραπευτική γραφή παρέχει την δυνατότητα για εξερεύνηση της δημιουργικής πλευράς του ατόμου. Την ώρα της γραφής, δεν υπάρχει περιορισμός και οτιδήποτε γράφεται είναι σωστό εκείνη την στιγμή. Το άτομο μπορεί να εκφράσει ότι αισθάνεται και σκέφτεται, χωρίς τον φόβο ότι θα χλευαστεί, αμφισβητηθεί ή επιπληχθεί από τον ακροατή. Όλες οι σκέψεις, επιθυμίες και τα συναισθήματα του ανθρώπου που μπορεί να φαντάζουν δύσκολο στο να εκφραστούν με λόγια, αποκτούν αξία μέσα από τον γραπτό λόγο. Μέσα από την θεραπευτική γραφή το άτομο μπορεί να εξερευνήσει κομμάτια του εαυτού του, που μέχρι τότε ήταν ασαφή ή ξεχασμένα και να συνειδητοποιήσει πράγματα, βλέποντας τα αποτυπωμένα σε μια κόλλα χαρτί.
Σε θεραπευτικό πλαίσιο η θεραπευτική γραφή παρέχει την ευκαιρία στον θεραπευόμενο να εκφραστεί ελεύθερα, χωρίς περιορισμό από τρίτους. Δίνεται έτσι η αυτοπεποίθηση στο άτομο, ότι έχει κάτι σημαντικό να μοιραστεί, το οποίο μπορεί να ακουστεί χωρίς όμως να κριθεί. Αποκλειστικός κριτής και υπεύθυνος των όσων γράφονται είναι το ίδιο το άτομο, αποκτώντας έτσι επίγνωση των ανησυχιών και των σκέψεων του και μπαίνοντας με αυτόν τον τρόπο σε μια διαδικασία σκέψης και εύρεσης τρόπων για την αντιμετώπιση αυτών που το προβληματίζουν. Ο θεραπευτής από την άλλη πλευρά είναι εκεί για να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την διαδικασία, όποτε αυτό χρειαστεί, παρέχοντας έτσι ένα αίσθημα ασφάλειας στο άτομο που γράφει και μια δομή και οργάνωση στα άτομα που πιθανά το χρειάζονται σε ατομικό ή όταν γίνεται σε ομαδικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση τα οφέλη της θεραπευτικής γραφής είναι ποικίλα, για αυτό και επιλέγεται μεμονωμένα ή συνδυαστικά με άλλες μορφές θεραπείας από τους διάφορους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Η δυνατότητα της άνευ όρων έκφρασης και ελευθερίας των σκέψεων και συναισθημάτων είναι ωστόσο κάτι που την ξεχωρίζει και αποτελεί μια μοναδική εμπειρία για τον γράφοντα που εμπλέκεται σε αυτή.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Expressive Writing in Psychological Science – James W. Pennebaker, 2018 (sagepub.com)
Emotional and physical health benefits of expressive writing | Advances in Psychiatric Treatment | Cambridge Core
