Ψυχικές Διαταραχές
Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής» Μαρία Μακριδάκη
Στα προηγούμενα δυο άρθρα είδαμε δυο εθισμούς με μεγάλες κοινωνικές διαστάσεις. Μιλήσαμε για την εξάρτηση στις ψυχοτρόπες ουσίες και τον εθισμό στον τζόγο. Μάλιστα για τον τζόγο αναφέραμε ότι μεγάλο κομμάτι του είναι ηλεκτρονικό και διαδικτυακό. Όμως το Διαδίκτυο έχει αποδειχτεί ότι είναι εθιστικό από μόνο του.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το Διαδίκτυο έχει μπει στην καθημερινή μας ζωή σε βαθμό που θεωρείται πλέον απαραίτητο και με σωστή και ελεγχόμενη χρήση αποδεικνύεται ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο το οποίο έχει αναβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας μας. Η άνευ ορίων χρήση του όμως παρουσιάζει προβλήματα.
Αναλογιστείτε λοιπόν. Έχετε παραμελήσει την οικογένεια, τους φίλους σας και τις δραστηριότητες σας επειδή θέλετε να περνάτε συνεχώς όλο και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο; Έχετε αλλάξει τις διατροφικές σας συνήθειες και τον ύπνο σας λόγω της ενασχόλησης σας µε το Διαδίκτυο; Νιώθετε ενθουσιασμό και ικανοποίηση µόνο όταν είστε στο Διαδίκτυο; Όταν δεν είστε συνδεδεμένοι σκέφτεστε συνεχώς τις διαδικτυακές σας δραστηριότητες (π.χ. παιχνίδια); Λέτε συνήθως ψέματα στην οικογένεια και στους φίλους σας για το χρόνο παραμονής σας στο Διαδίκτυο;
Ο εθισμός στο Διαδίκτυο αρχικά εκδηλώνεται με εμμονή για όλο και πιο συχνή και μεγαλύτερης διάρκειας χρήση. Αν για κάποιο λόγο αυτό δεν είναι εφικτό τότε ενεργοποιείται το στερητικό σύνδρομο στη μορφή ψυχοσωματικών αντιδράσεων και έντονης συναισθηματικής ανησυχίας. Το άτομο είναι εκνευρισμένο, αγχωμένο, εμμονικό. Συχνά φαντασιώνεται τι μπορεί να συμβαίνει στο διαδίκτυο εν τι απουσία του.
Ο εθισμένος στο διαδίκτυο έχει αργά ή γρήγορα προβλήματα στη διαπροσωπική του ζωή, στην ευρύτερη κοινωνική του ζωή, στην επαγγελματική του ή ακαδημαϊκή του ζωή ακόμα και στην ατομική του υγιεινή και στις συνήθειας διατροφής και ύπνου. Επίσης επιθετικότητα ή υπερκινητικότητα και συναισθηματικές δυσκολίες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι παρόλο που το άτομο ίσως καταλαβαίνει ότι τα προβλήματα του σχετίζονται με την αλόγιστη χρήση του Διαδικτύου δε σταματά. Ακόμα και όταν προτίθεται να αυτό-οριοθετηθεί και να περιορίσει τη χρήση αποτυγχάνει.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει για τους εφήβους και τη σχέση τους με το Διαδίκτυο. Η ιδιαιτερότητα της ηλικίας τους αυξάνει τον κίνδυνο εθισμού και όντως ο αριθμός των εφήβων που κάνουν υπερβολική χρήση του Διαδικτύου είναι μεγάλος. Στη χώρα μας, ένας στους επτά έφηβους εμφανίζει συμπτώματα εξάρτησης από τη χρήση του Ίντερνετ (ΕΠΙΨΥ, 2014 στην Κοκκέβη κ.α.).
Οι έφηβοι για τους οποίους οι τεχνολογικές καινοτομίες είναι τρόπος ζωής, γοητεύονται από το Διαδίκτυο. Χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας όπως οι τάσεις ανεξαρτητοποίησης από τους γονείς, η ανάγκη ένταξης σε ένα σύνολο, η άγνοια κινδύνου σε συνδυασμό με την τάση αναζήτησης νέων εμπειριών συμβάλουν στο να δελεαστούν από τον ανώνυμο κόσμο του διαδικτύου όπου ξεχνιούνται και νιώθουν ευχάριστα. Βέβαια αυτά τα χαρακτηριστικά από μόνα τους δεν είναι αρκετά αλλά παίζουν καταλυτικό ρόλο και η ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων, η επικοινωνία, η οριοθέτηση ή η έλλειψη αυτής από τους γονείς όπως και η ιδιοσυγκρασία του ίδιου το εφήβου, στο αν έχει ροπή προς εξαρτητικές συμπεριφορές και καταχρήσεις.
Αν τα παραπάνω σας είναι οικεία, τότε αναζητήστε πληροφορίες και βοήθεια από την γραμμή βοήθειας για την υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο: 210 600 7686 (http://www.help-line.gr/). Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε και στο www.kethea.gr.
Βιβλιογραφία
Κοκκέβη Ά., Σταύρου Μ., Καναβού Ε., Φωτίου Α. Φιλικές σχέσεις και δραστηριότητες των εφήβων. Σειρά θεματικών τευχών: Έφηβοι, Συμπεριφορές & Υγεία. Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής. Αθήνα, 2016.
