Διαταραχές Μνήμης

Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής»,  Μαρία Μακριδάκη

Σε προηγούμενα άρθρα μιλήσαμε για την σημασία της ανθρώπινης μνήμης στη ζωή μας και τα διαφορετικά είδη μνήμης, σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τι γίνεται όταν έχουμε προβλήματα στη μνήμη μας.     

Υπάρχουν διάφορα είδη μνημονικών διαταραχών, η πιο γνωστή στο ευρύ κοινό είναι αυτή που ονομάζουμε αναδρομική αμνησία. Τα συνηθέστερα αίτια της αναδρομικής αμνησίας είναι ο τραυματισμός του κεφαλιού και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Όταν η περιοχή που είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση μνημών του εγκεφάλου λοιπόν πάθει βλάβη εξαιτίας των δυο παραπάνω ατυχών περιπτώσεων, δεν είναι δυνατή η ανάκληση. Όποιος πάσχει από αναδρομική αμνησία έχει πρόβλημα στο να ανακαλέσει μνήμες πριν την έναρξη της διαταραχής αλλά μπορεί να διαμορφώνει νέες μνήμες. Είναι σημαντικό να πούμε ότι σε αυτή τη διαταραχή το άτομο είναι σε θέση να γνωρίζει τις βασικές πληροφορίες που αφορούν στον εαυτό του, δηλαδή η επεισοδιακή του μνήμη δεν επηρεάζεται αλλά επηρεάζεται η σημασιολογική.  

Αντίθετα από την αναδρομική, στην προχωρητική αμνησία το άτομο θυμάται τα πάντα πριν την έναρξη της διαταραχής αλλά δεν μπορεί να δημιουργήσει νέες μνήμες. Πρακτικά η βραχύχρονη μνήμη του δεν αποθηκεύεται ποτέ στην μακρόχρονη και έτσι χάνεται μετά από μερικά λεπτά. Όμως είναι σε θέση να αποκτήσει νέες δεξιότητες λόγω της φύσης της διαδικαστικής μνήμης.

Μια από τις σοβαρότερες μορφές αμνησίας είναι η γενικευμένη αμνησία, στην οποία το άτομο πάσχει από σχεδόν ολοκληρωτική απώλεια μνήμης. Τα αίτια της σχετίζονται αρκετές φορές με το βίωμα εντόνων τραυματικών εμπειριών και με έντονο άγχος. Στην γενικευμένη αμνησία επηρεάζεται και η σημασιολογική και η επεισοδιακή μνήμη δηλαδή το άτομο δεν μπορεί να γνωρίζει ποιος είναι, από που προέρχεται κτλ. Συνήθως η γενικευμένη αμνησία διαρκεί μέχρι και για λίγες μέρες με την μνήμη να επανέρχεται σταδιακά.   

Μια άλλη σοβαρή μορφή αμνησίας είναι η αποσυνδετική αμνησία. Στην αποσυνδετική αμνησία το άτομο ανακαλεί όλες τις μνήμες του παρελθόντος αλλά δεν δύναται να θυμηθεί ποιος είναι. Τα αίτια και αυτού του τύπου αμνησίας εδράζουν σε ψυχικά τραύματα και έντονο άγχος. 

Βλέπουμε λοιπόν ότι βασικά αίτια των μνημονικών διαταραχών είναι πέρα από τους τραυματισμούς και τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι ψυχολογικοί παράγοντες.  

Επίσης κάποια σύνδρομα όπως το σύνδρομο Κορζακώφ, που είναι ένα είδος άνοιας οφειλόμενο στην χρόνια κατανάλωση αλκοόλ, προκαλούν και στην βραχύχρονη αλλά και στην μακρόχρονη μνήμη προβλήματα όπως επίσης και το σύνδρομο Αλτσχάιμερ που είναι επίσης ένα είδος άνοιας.    

Η μνήμη μας είναι πολύτιμη για την ίδια μας την ύπαρξη. Είναι σημαντικό λοιπόν να την βοηθούμε, σε επόμενο άρθρο θα δούμε με ποιους τρόπους. 

Βιβλιογραφία

Ρούσος, Π. Γνωστική Ψυχολογία. (2012). Εκδ. Τόπος.

 

Photo credit:David Werbrouck