Κυνισμός

από την ψυχολόγο του «Θάλπος» Μαρία Μακριδάκη

Σίγουρα έχετε γνωρίσει κυνικούς ανθρώπους στη ζωή σας, κάποιοι από αυτoύς ίσως είναι μέλη της οικογένειας σας ή συνάδελφοι σας. Ίσως και εσείς όμως να καταφεύγετε στον κυνισμό συχνά στη ζωή σας.   

Η γνώμη που έχουμε συχνά για τους κυνικούς ανθρώπους είναι ότι είναι περιφρονητικοί και ευερέθιστοι, σκληροί και απότομοι. Η αλήθεια είναι όμως πως ο κυνισμός κρύβει πίσω του μια ευαλωτότητα. Πρώτα ο κυνικός υποφέρει από τον κυνισμό του. Τα μονίμως κυνικά σχόλια απομακρύνουν τον κοινωνικό περίγυρο συχνά, η κυνική θέση και στάση ζωής δεν είναι εύκολο να υποστηρίξει ένα σταθερό κοινωνικό, ακόμα και οικογενειακό κύκλο με αποτέλεσμα την απομόνωση και την απομάκρυνση από μικρές και μεγάλες χαρές της ζωής. Εξάλλου για τον κυνικό αυτές είναι κάτι μικρό, παροδικό και εφήμερο. 

Για τον κυνικό η ζωή απλά συμβαίνει, ζουν μέσα σε μια αυτό-εκπληρούμενη προφητεία υποθέτοντας πάντα το χειρότερο τόσο για τους άλλους όσο και για τους ίδιους. Η υιοθέτηση του κυνισμού σαν στάση ζωής όμως, είναι μια άμυνα. Όσο πιο ευάλωτος και ανοιχτός νιώθεις, όσο πιο πολύ απογοητεύεσαι από τη ζωή, τόσο πιο εύκολο είναι να καταφύγεις σε κυνικά σχόλια, σε κυνική εξήγηση της ζωής της δικής σου αλλά και των άλλων. Οι κυνικοί είναι πρώτα από όλα σκληροί με τον εαυτό τους και μετά προβάλουν αυτή τους τη σκληρότητα στους άλλους και στον κόσμο γενικότερα. Βλέποντας παντού τη σκληρότητα της ζωής είναι πιο εύκολο να την αποδεχτείς και να την αντέξεις και σε σένα.

Οι κυνικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το αρνητικό πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουν τη ζωή για να αποφύγουν την ανάληψη ευθύνης για τις πράξεις και αποφάσεις τους. Η νοοτροπία του,” η ζωή απλά συμβαίνει”, οδηγεί σε μετατόπιση ευθυνών. Αυτή η επιλογή του αρνητισμού όμως, έχει ρίζες στον φόβο και στην ανασφάλεια και για να σταματήσουν να ορίζουν την ζωή μας, είναι καλό να αναθεωρήσουμε το πως βλέπουμε τον κόσμο και την ίδια τη ζωή. 

Να σκεφτούμε ότι η ζωή δεν είναι μαύρο ή άσπρο, ότι όσα έχουμε δεν είναι δεδομένα. Η σκληρή αυτό-κριτική και κριτική των άλλων δεν είναι βοηθητική, ο σεβασμός στις επιλογές και η συνειδητοποίηση της σημασίας τους βοηθά στο να καταλάβουμε ότι η ζωή δεν συμβαίνει απλά, αλλά ότι είμαστε οδηγοί του δρόμου που βαδίζουμε. Η σύγκριση με τους άλλους και τη δική τους ζωή δεν είναι βοηθητική, χρειάζεται ανάληψη προσωπικής ευθύνης. Το “ο κάθε ένας για την πάρτη του” δεν βοηθάει στην προσωπική μας ανάπτυξη ούτε και στην βελτίωση του κόσμου στον οποίο ζούμε.

Photo by cottonbro studio: https://www.pexels.com/photo/photo-of-man-in-black-holding-a-gun-7266015/