Ψυχικές Διαταραχές
Από την ψυχολόγο της Μονάδας «Θάλπος Καλαμάτας» Εύη Τσικρικού.
Η συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογία, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, όπως ήταν αναμενόμενο ήρθε να προσθέσει νέου είδους φοβίες μη περιλαμβανόμενες στα τεχνολογικά εγχειρίδια των ICD & DSM (Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders & International Classification of Diseases), που ίσως να ακούγονται αστείες ωστόσο υφίστανται.
Nomophobia: Ο φόβος της έλλειψης κινητού τηλεφώνου . Σύμφωνα με τους Bianchi και Philips (2005), εμπλέκονται ψυχολογικοί παράγοντες στην υπερβολική χρήση κινητού τηλεφώνου , για παράδειγμα η χαμηλή αυτοεκτίμηση (όταν τα άτομα χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο με ακατάλληλους τρόπους αναζητώντας την εκ νέου επιβεβαίωση) και η εξωστρεφής προσωπικότητα (όταν τα άτομα χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο σε υπερβολικό βαθμό για κοινωνικούς λόγους). Είναι, επίσης, πολύ πιθανό τα συμπτώματα της φοβίας αυτής να προκληθούν από άλλες βαθύτερες και προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές, όπως η κοινωνική φοβία, το κοινωνικό άγχος και η διαταραχή πανικού.
FOBO (Fear of Being Offline): Ο φόβος της έλλειψης δικτύου internet. Φυσικά δεν αφορά περιπτώσεις που αναζητά ένα άτομο την διαδικτυακή σύνδεση για επαγγελματικούς λόγους αλλά για τις περιπτώσεις που προκαλείται τρομερή αναστάτωση και άγχος διότι δεν μπορεί να συνδεθεί στους λογαριασμούς του (Facebook, Instagram) ή να συνδεθεί στο online διαδικτυακό του παιχνίδι. Αυτό συνήθως πηγάζει από την διαρκή ανάγκη του ανθρώπου να λαμβάνει νέες πληροφορίες και στην δυνατότητα που του δίνει το διαδίκτυο να έχει πρόσβαση σε αυτές, ανά πάσα ώρα και στιγμή. Ταυτόχρονα όμως αποσπάται η προσοχή του από μία ψυχική λειτουργία όπως είναι ο εσωτερικός διάλογος, που αν και είναι εποικοδομητικός, πολλές φορές όμως είναι επώδυνος και γι’ αυτό αποφεύγεται.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που φοβούνται σε μεγάλο βαθμό την είσοδο της τεχνολογίας στην ζωή τους.
Technophobia: Αποτελεί μία πιο γενικευμένη φοβία απέναντι στην τεχνολογία. Ορίζεται ως “το αίσθημα του σοβαρού άγχους που συνδέεται με τη χρήση οτιδήποτε τεχνολογικά προηγμένου”. Ο φόβος της τεχνολογίας συχνά προκαλείται από πολιτιστικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις. Παραδείγματος χάριν η θρησκευτική ομάδα χριστιανών Amish αντιστέκεται σθεναρά στην τεχνολογία λόγω των πεποιθήσεων της πίστης τους. Ομοίως, πολλές περιβαλλοντικές ομάδες είναι γνωστό ότι διατηρούν μία κοινωνική στάση ενάντια στην τεχνολογία. Αυτό, βέβαια, μπορεί να μην αποτελεί καθαυτή φοβία, καθώς χαρακτηρίζονται από τις ίδιες τις ομάδες ως “βέλτιστη πρακτική” . Η διαφορά αυτής της φοβίας από τις άλλες έγκειται στην άγνοια και στον φόβο της αλλαγής. Τα άτομα αυτά δεν κατανοούν την τεχνολογία με αποτέλεσμα να την φοβούνται και να την αποφεύγουν. Τείνουν μάλιστα να μισούν τις συσκευές, τους υπολογιστές και τα διάφορα gadgets απλώς και μόνο επειδή δεν τα έχουν συνηθίσει.
Cyberphobia: Πρόκειται για μια έννοια που εισήχθη το 1980 , η οποία περιγράφεται ως μια συγκεκριμένη φοβία που εκφράζεται ως «παράλογος φόβος ή αποστροφή στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές» ή αλλιώς αδυναμία κατανόησης των νέων τεχνολογιών. Ορισμένες μορφές “κυβερνοφοβίας” μπορεί να κυμαίνονται από τις πιο παθητικές μορφές technophobia, που αδιαφορούν για τον “κυβερνοχώρο”, έως τις ακραίες αντιδράσεις που περιλαμβάνουν “αντι-τεχνολογική” παράνοια που εκφράζεται από κοινωνικά κινήματα που αντιτίθενται ριζικά στην «τεχνολογική κοινωνία» και στη «Νέα Παγκόσμια Τάξη».
Selfiephobia: Ο φόβος να τραβήξεις μια φωτογραφία του εαυτού σου. Όσοι πάσχουν από αυτήν την φοβία δεν μπορούν ούτε να σταθούν να τραβήξουν φωτογραφίες τον εαυτό τους.
Telephonophobia: Πρόκειται για την απροθυμία ή τον φόβο της κλήσης ή της λήψης τηλεφωνικών κλήσεων – κυριολεκτικά ο “φόβος των τηλεφώνων”. Ο ήχος του τηλεφώνου μπορεί να δημιουργήσει μια σειρά από ανησυχίες, που χαρακτηρίζονται από σκέψεις που σχετίζονται με την ανάγκη να μιλάς, να εκτελείς και να συζητάς . Οι πάσχοντες μπορεί να αντιλαμβάνονται το άλλο άτομο στην γραμμή ως απειλητικό ή εκφοβιστικό, με αποτέλεσμα να τους δημιουργείται τρομερό άγχος.
Η αντιμετώπιση αυτών των ιδιαίτερων φοβιών πραγματοποιείται με διάφορους τύπους θεραπειών, όπως γνωσιακή- συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT), ψυχοθεραπεία, και θεραπεία έκθεσης. Ωστόσο, πριν κάποιος φτάσει στο σημείο να ζητήσει την βοήθεια ειδικού, θα μπορούσε να δοκιμάσει πρώτα την σωστή πληροφόρηση. Η γνώση είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεραστούν αυτού του είδους οι φοβίες. Χρειάζεται δηλαδή να συνειδητοποιήσει ότι η φοβία του δεν είναι κάτι που τον καθιστά δειλό και θα έπρεπε να ντρέπεται γι’ αυτό, ούτε όμως ασθένεια που αντανακλά τη νοημοσύνη του.
Πηγές:
- Charlie D’Agata Nomophobia: Fear of being without your cell phone. CBS News. April 3, 2008
- Adriana Bianchi and James G. Philips (February 2005). “Psychological Predictors of Problem Mobile Phone Use”. CyberPsychology & Behavior. 8 (1): 39–51. doi:10.1089/cpb.2005.8.39
- http://www.fearof.net/fear-of-technology-phobia-technophobia/
- http://www.fearof.net/fear-of-technology-phobia-technophobia/
- Bauer, M. (1997). Resistance to New Technology: Nuclear Power, Information Technology and Biotechnology. Cambridge University Press. pp. 99–100. ISBN 0521599482
- Sandywell, B. (2006). “Monsters in cyberspace: cyberphobia and cultural panic in the information age”. Information, Communication & Society. 9 (1): 39–61. doi:10.1080/13691180500519407
- https://rohabatool.wordpress.com/2015/07/03/fear-of-fears-the-selfiephobia/
- Marshall, John R. (1995). “Telephone Phobia”. Social Phobia: From Shyness to Stage Fright. New York: BasicBooks. ISBN 0-465-07896-6
- Scott, Susie (2007). Shyness and Society: the illusion of competence. Basingstoke: Palgrave Macmillan. pp. 105–9. ISBN 9781403996039
- Scott, Susie (2007). Shyness and Society: the illusion of competence. Basingstoke: Palgrave Macmillan. pp. 105–9. ISBN 9781403996039
