Η αυτοεκτίμηση είναι ένα πολύ σημαντικό συστατικό για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή. Ένα άτομο μπορεί να είναι ευλογημένο με εξυπνάδα και ταλέντο, αλλά εάν δεν έχει αυτοεκτίμηση, αυτό μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην επίτευξη της επιτυχίας σε μια δουλειά, μια σχέση και σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι το θεμέλιο για να «οικοδομηθεί» θετική αυτοεκτίμηση. Ως γονείς, δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα όσον αφορά το παιδί μας δηλαδή τι βλέπει, τι ακούει ή τι σκέφτεται, το οποίο θα συμβάλει στην αυτο-εικόνα του. Αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Έχουμε το παιδί και τα πρώτα χρόνια της ζωής του μπροστά μας. Κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων ετών, ότι συμβαίνει στο μυαλό του παιδιού είναι πολύ ευαίσθητο. Ως εκ τούτου, οι γονείς έχουν ένα μοναδικό όπλο, μια μη επαναλαμβανόμενη ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα «τραπεζικό λογαριασμό αυτοεκτίμησης» στον οποίο το παιδί θα αποθηκεύει πολλά θετικά πράγματα για τον εαυτό του.
Στα χρόνια και τις δεκαετίες που έρχονται, αυτός ο «τραπεζικός λογαριασμός» θα εξισορροπηθεί από αρνητικές εμπειρίες, οι οποίες είναι αναπόφευκτες.
Επομένως, πώς θα αποκτήσει αυτόν τον πολύτιμο «τραπεζικό λογαριασμό» το παιδί σας; Πώς μπορούμε εμείς, ως γονείς, να δημιουργήσουμε την αυτοεκτίμηση του παιδιού μας; Παρακάτω είναι μερικές προτάσεις:
1. Δείξτε αγάπη και στοργή στο παιδί σας. Όλες οι συναλλαγές μας με τα παιδιά μας, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, θα πρέπει να γίνονται με πολλή στοργή και αγάπη. Ένα μωρό που αντιμετωπίστηκε με αγάπη και στοργή θα πάρει μια υποσυνείδητη αίσθηση ότι είναι άξιο και αρκετά σημαντικό να αγαπηθεί.
2. Επαινέστε το παιδί σας. Δώστε στο παιδί σας επαίνους όσο το δυνατόν συχνότερα, όποτε κάνουν κάτι σωστό. Πείτε, «Είμαι πολύ περήφανη για σένα. Μου αρέσει ο τρόπος που το έχεις κάνει».
3. Κάντε τις φιλοφρονήσεις σας αξιόπιστες. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να είναι οι φιλοφρονήσεις αξιόπιστες. Υπερβολικές φιλοφρονήσεις όπως, «Είσαι ο καλύτερος στον κόσμο» μπορεί στην πραγματικότητα να είναι αντιπαραγωγικές. Το παιδί θα αναπτύξει ένα διογκωμένο Εγώ, και αυτό μπορεί να επηρεάσει τη σχέση του με τους φίλους του, η οποία μακροπρόθεσμα θα έχει αρνητικές συνέπειες για την αυτοεκτίμηση του.
4. Βάλτε στόχους στο παιδί σας. Ο στόχος θα πρέπει να είναι κάτι εφικτό – π.χ. να ντυθεί μόνο του. Θέστε τους στόχους που είναι κατάλληλοι για την ηλικία και τις ικανότητες του (καθορισμός ενός στόχου που είναι ανέφικτος θα έχει αρνητική επίπτωση στο παιδί). Καθώς το παιδί εργάζεται προς το στόχο, επαινέστε τις προσπάθειές του, συγχαρείτε το για το κάθε βήμα. Όταν το παιδί φτάσει το στόχο, να το συγχαρείτε για το επίτευγμά του και να ενισχύσετε την εικόνα του εαυτού του ως πετυχημένη.
5. Επικρίνετε τη δράση, όχι το πρόσωπο. Όταν το παιδί κάνει κάτι αρνητικό, ας πούμε στο παιδί, κάντε διερεύνηση και ακούστε ενεργητικά το παιδί σας, μην λέτε αμέσως «είσαι κακό παιδί».
6. Επικύρωστε τα συναισθήματα του παιδιού σας. Όταν το παιδί σας υποφέρει από ένα πλήγμα στην αυτοεκτίμησή του, είναι σημαντικό να επικυρώσει τα συναισθήματά του. Για παράδειγμα, αν το παιδί προσβάλλεται από ένα οδυνηρό σχόλιο που έγινε από έναν φίλο ή έναν δάσκαλο, να πείτε στο παιδί, «Αισθάνεσαι προσβεβλημένος από ό,τι το πρόσωπο αυτό είπε». Μόνο μετά το παιδί νιώθει ότι τα αισθήματά του επικυρώνονται (βρίσκουν «τόπο» μέσα του δηλαδή αναγνωρίζονται) και τελικά ενισχύεται η αυτοεκτίμησή του, μπορείτε να επισημάνετε τους ανθρώπους και τα θετικά πράγματα που έχουν πει και άλλοι γι’αυτό και φυσικά την γνώμη σας.
7. Να είστε περήφανοι για το παιδί σας. Σε τακτική βάση, θα πρέπει να θυμηθείτε να πείτε στο παιδί πόσο τυχεροί και πόσο υπερήφανοι είστε, που είστε γονείς του.
8. Συζητήστε θετικά για το παιδί σας με την παρουσία σημαντικών ανθρώπων στη ζωή του, όπως παππούδες και γιαγιάδες, δάσκαλοι, φίλοι κλπ
9. Ποτέ να μη συγκρίνετε το παιδί σας με τους άλλους, λέγοντας, «γιατί δεν είσαι όπως ο Γιαννάκης;» Όταν γίνονται τέτοιες συγκρίσεις από άλλους, να καθησυχάσετε το παιδί σας ότι είναι ιδιαίτερο και μοναδικό με τον δικό του τρόπο όπως όλοι μας άλλωστε.
10. Βεβαιωθείτε ότι οι άλλοι που ασχολούνται με το παιδί σας ξέρουν τις δυνάμεις του παιδιού σας. Κατά την έναρξη του σχολικού έτους, μιλήστε με τους δασκάλους του παιδιού σας και πείτε για τις δυνάμεις του παιδιού σας και για τους τομείς στους οποίος υπερέχει, έτσι ώστε ο εκπαιδευτικός να έχει μια θετική προοπτική και το παιδί σας να συνεχίσει να βασίζεται σε αυτές τις δυνάμεις.
11. Πείτε στο παιδί σε τακτική βάση ότι το αγαπάτε άνευ όρων. Όταν αποτυγχάνει, ή κάνει το λάθος πράγμα, θυμηθείτε να του πείτε, «Είσαι ιδιαίτερος για μένα, εγώ θα σ’αγαπώ πάντα, ότι κι αν συμβεί!»
12. Προσέξτε τη δική σας αυτοεκτίμηση. Θα πρέπει να δείτε τον εαυτό σας σε ένα θετικό φως. Οι γονείς που δεν έχουν αυτοεκτίμηση θα έχουν δυσκολίες στην ανατροφή ενός παιδιού με υψηλή αυτοεκτίμηση. Μια καλή θετική εικόνα ενός γονέα, είναι ο γονέας ο οποίος γνωρίζει ότι δεν είναι τέλειος, αλλά τιμά τον εαυτό του γι’αυτό που είναι, ενώ πάντα προσπαθεί να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί.