Ψυχικές Διαταραχές
Από την Ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας”, Εύη Τσικρικού
Η διαταραχή της σχιζοειδούς προσωπικότητας (Schizoid personality disorder (SPD)) είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενδιαφέροντος για κοινωνικές σχέσεις, τάση προς έναν μοναχικό ή προστατευμένο τρόπο ζωής, μυστικότητα, συναισθηματική ψυχρότητα, αποστασιοποίηση και απάθεια. Τα επηρεαζόμενα άτομα δεν είναι σε θέση να σχηματίσουν στενούς δεσμούς με άλλους και ταυτόχρονα επιδεικνύουν έναν πλούσιο, περίτεχνο και αποκλειστικά εσωτερικό κόσμο φαντασίας. [1][2]
Η SPD δεν είναι το ίδιο με τη Σχιζοφρένεια ή τη Σχιζότυπη διαταραχή της προσωπικότητας. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις κληρονομικότητας μεταξύ της SPD, των άλλων δύο διαταραχών προσωπικότητας τύπου Α και της σχιζοφρένειας. Έτσι, η SPD θεωρείται μια «διαταραχή προσωπικότητας τύπου σχιζοφρένειας».[3][4]
Οι κριτικοί υποστηρίζουν ότι ο ορισμός της SPD είναι λανθασμένος λόγω της πολιτισμικής προκατάληψης και ότι δεν αποτελεί ψυχική διαταραχή αλλά απλώς ένα στυλ αποστασιοποιημένης συναισθηματικής σύνδεσης, που απαιτεί μία πιο μακρινή συναισθηματική εγγύτητα.[5][6]
Τα άτομα με σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας είναι συχνά απομονωμένα, οργανώνουν τη ζωή τους με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν την επαφή με άλλους ανθρώπους. Πολλοί συνεχίζουν να ζουν με τους γονείς τους ως ενήλικες ή δεν παντρεύονται ποτέ.
Άλλα κοινά χαρακτηριστικά των ατόμων με αυτή τη διαταραχή περιλαμβάνουν τα εξής: [7]
- Δεν επιθυμούν ή δεν απολαμβάνουν στενές σχέσεις, ακόμη και με μέλη της οικογένειας τους.
- Επιλέγουν μοναχικές εργασίες και δραστηριότητες.
- Απολαμβάνουν λίγες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του σεξ.
- Δεν έχουν στενούς φίλους, εκτός από συγγενείς πρώτου βαθμού.
- Δυσκολεύονται να κάνουν διαπροσωπικές σχέσεις.
- Τους είναι αδιάφοροι οι έπαινοι ή οι επικρίσεις.
- Είναι απομονωμένοι και δείχνουν ανεπαρκές συναίσθημα.
- Μπορεί να ονειροπολούν μέσα στην ημέρα και / ή να δημιουργούν στην φαντασία τους περίπλοκες προσωπικές ζωές.
Τα άτομα με σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας διατηρούν την επαφή με την πραγματικότητα. Επίσης, οι άνδρες είναι πιο πιθανό να νοσήσουν από αυτή τη διαταραχή από τις γυναίκες.[8]
Η σχιζοειδής διαταραχή της προσωπικότητας είναι μια – όχι ιδιαίτερα- μελετημένη διαταραχή και υπάρχουν ελάχιστα κλινικά δεδομένα, επειδή σπάνια συναντάται σε κλινικές συνθήκες. Η αποτελεσματικότητα των ψυχοθεραπευτικών και φαρμακολογικών θεραπειών για τη διαταραχή δεν έχει ακόμη διερευνηθεί εμπειρικά και συστηματικά.[9] Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι άνθρωποι με αυτή τη διάγνωση συνήθως δεν βιώνουν το αίσθημα της μοναξιάς, του ανταγωνισμού ή της ζήλειας. Οπότε σπάνια αναζητούν θεραπεία και γνωρίζουμε λίγα πράγματα για το ποιες θεραπείες λειτουργούν.
Η ψυχοθεραπεία έχει λίγες πιθανότητες να είναι αποδοτική, καθώς τα άτομα με σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας δυσκολεύονται να συσχετιστούν με τους άλλους. Η ατομική θεραπεία μπορεί να φανεί χρήσιμη σε ορισμένες περιπτώσεις, προσφέροντας στους ασθενείς μια διέξοδο να μετατρέψουν τις ψεύτικες αντιλήψεις τους για φιλίες σε αυθεντικές σχέσεις. Ενώ η φαρμακευτική αγωγή δεν ενδείκνυται. [10]
Στο επόμενο άρθρο θα αναφερθούμε στις διαταραχές προσωπικότητας τύπου Α, και συγκεκριμένα με την Σχιζότυπη Διαταραχή της Προσωπικότητας.
Πηγές
[1] MedlinePlus (2014). “Schizoid Personality Disorder”. National Library of Medicine.
[2] Arthur S. Reber (2009) [1985]. The Penguin Dictionary of Psychology (4th ed.). London; New York: Penguin Books. p. 706. ISBN 9780141030241. OCLC 288985213.
[3] Michelle L. Esterberg (2010). “Cluster A Personality Disorders: Schizotypal, Schizoid and Paranoid Personality Disorders in Childhood and Adolescence”. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 32 (4): 515–528. doi:10.1007/s10862-010-9183-8. PMC 2992453 Freely accessible. PMID 21116455.
[4] Dennis S. Charney, Eric J. Nestler (2005): Neurobiology of Mental Illness. Oxford Press. ISBN 978-0-19-518980-3. Schizophrenia-like Personality Disorders. p. 240.
[5] Nancy McWilliams (2011). Psychoanalytic Diagnosis: Understanding Personality Structure in the Clinical Process (2nd ed.). New York: Guilford Press. p. 196. ISBN 9781609184940.
[6] Parpottas Panagiotis (2012). “A critique on the use of standard psychopathological classifications in understanding human distress: The example of ‘Schizoid Personality Disorder'”.
[7]https://www.webmd.com/mental-health/mental-health-schizoid-personality-disorder#1
[8]https://www.psychologytoday.com/conditions/schizoid-personality-disorder
[9] MedlinePlus (2014). “Schizoid Personality Disorder”. National Library of Medicine.
[10]https://www.psychologytoday.com/conditions/schizoid-personality-disorder
Photo credit: Jean Gerber
