Επηρεάζουν οι διατροφικές διαταραχές τη σεξουαλική μας υγεία;

από την κοινωνική λειτουργό του “Θάλπος Αττικής” Μαρίνα Νικολάου

Σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών (ΚΕΑΔΔ) και την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση,  οι διατροφικές διαταραχές κατατάσσονται σε 5 είδη:

1. Νευρική ανορεξία
2. Νευρική Βουλιμία
3. Ψυχαναγκαστική Υπερφαγία (Binge Eating Disorder – BED)
4. Περιοριστική διαταραχή πρόσληψης τροφής (Avoidant Restrictive Food Intake Disorder)
5. Μη αλλιώς προσδιοριζόμενη Διατροφική Διαταραχή (Other Specified Feeding or Eating Disorder)⁽¹⁾

Ας ξεκινήσουμε με μία λογική εξήγηση, όταν δεν γίνεται σωστή λήψη τροφής ο εγκέφαλος μας δεν λειτουργεί σωστά. Όταν δεν καταναλώνουμε αρκετές θερμίδες δεν έχουμε ενέργεια και το σώμα μας υπολειτουργεί, όταν υπάρχει υπερφαγία και πάλι το σώμα μας αισθάνεται δυσφορία. Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές συνήθως έχουν εξαιρετικά  αρνητική εικόνα με το σώμα τους και εμμονή με την εμφάνιση. Έχει παρατηρηθεί ότι συνήθως οι γυναίκες πάσχουν από διαταραχές στην πρόσληψη τροφής σε μεγαλύτερα ποσοστά από τους άντρες.

Η σεξουαλική δυσλειτουργία παρατηρείται τόσο με σωματικές συνέπειες (π.χ. δυσκολία λίπανσης, οργασμού κ.α.) όσο και με ψυχολογικές  (π.χ. άγχος). «Οι γυναίκες που περιορίζουν το φαγητό τους τείνουν επίσης να έχουν χαμηλότερα επίπεδα λίπανσης σε σύγκριση με γυναίκες με βουλιμία ή διαταραχή υπερφαγίας, που σημαίνει ότι οι ανορεξικές γυναίκες έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να φτάσουν σε οργασμό (Castellini et al., 2012).» ⁽²⁾ Haimes και Katz αναφέρουν το 1995 ότι οι γυναίκες με ανορεξία, σε σύγκριση με τις γυναίκες με βουλιμία ή υπερφαγική διαταραχή, παρουσιάζουν τα υψηλότερα επίπεδα σεξουαλικού άγχους επειδή δεν αισθάνονται τόσο ικανές σεξουαλικά και δεν νιώθουν ελκυστικές από τον σύντροφό τους  (Haimes & Katz, 1988· Morgan et al., 1995)⁽³⁾. Οι γυναίκες με βουλιμία μπορεί να έχουν σύντομες στιγμές σεξουαλικής παρορμητικότητας, αλλά γενικά στερούνται σεξουαλικού ενδιαφέροντος και παρουσιάζουν ανασφάλεια λόγω της έλλειψης αυτοελέγχου.

Οι γυναίκες με διατροφικές διαταραχές αναφέρουν ότι έχουν σεξουαλική επαφή 80% λιγότερο συχνά από τον κανονικό γυναικείο πληθυσμό (Wiederman, 1996)⁽⁴⁾. Είναι αξιοθαύμαστο πόσες βιβλιογραφικές αναφορές και μελέτες υπάρχουν που αφορούν στη συσχέτιση της μείωσης της λίμπιντο με τις διατροφικές διαταραχές.

Οι γυναίκες με βουλιμία ή υπερφαγική διαταραχή αναφέρουν ότι έχουν μεγαλύτερη σεξουαλική εμπειρία και σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με τις γυναίκες με ανορεξία (Haimes & Katz, 1988). Αυτή η διαφορά μπορεί να παρατηρηθεί διότι οι πρώτες δείχνουν περισσότερη παρορμητικότητα, η οποία σχετίζεται με την υπερσεξουαλικότητα και την εμπλοκή σε απροστάτευτη σεξουαλική συμπεριφορά με αγνώστους (Castellini et al., 2010). Έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες φορές αυτές οι γυναίκες μπορεί να αναζητούν το σεξ με άγνωστα άτομα επειδή γνωρίζουν ότι οι διατροφικές διαταραχές συχνά δυσκολεύουν την διατήρηση σχέσεων και μόνιμου ερωτικού συντρόφου (Ghizzani & Montomoli, 2000; Pinheiro et al., 2010)⁽⁵⁾.

Στο βιβλίο με τίτλο «Σεξουαλική λειτουργία και συμπεριφορές γυναικών με διατροφικές διαταραχές» αναφέρεται ότι τα άτομα με ανορεξία παρουσιάζουν πολύ χαμηλά ποσοστά ερωτικής επιθυμίας καθώς και αποφυγή μέχρι και της αυτοικανοποίησης. Ενδιαφέρον προκαλεί, ότι οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα άτομα αυτά μπορεί να απέχουν από τον αυνανισμό επειδή τείνουν να αρνούνται στον εαυτό τους οποιαδήποτε μορφή ευχαρίστησης, όπως το φαγητό και το σεξ, ως τρόπο τιμωρίας (Morgan et al., 1995)⁽⁶⁾.

Το μεγαλύτερο ποσοστό που νοσεί από διατροφικές διαταραχές είναι γυναίκες όπως αναφέραμε στην αρχή. Ωστόσο, δεν παύει να υπάρχει και ένα ποσοστό αντρών που υποφέρει από διαταραχές στην πρόσληψη τροφής. Μία αναφορά από την επίσημη ιστοσελίδα του “Eating Disorder Association” (Φιλανθρωπική Οργάνωση διατροφικών διαταραχών του Ηνωμένου Βασιλείου) εξηγεί ότι τα χαμηλά ποσοστά των αντρών στις διατροφικές διαταραχές δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικά και αυτό συμβαίνει διότι μεγάλο ποσοστό νοσεί και παραμένει αδιάγνωστο.  Άνδρες με διατροφικές διαταραχές φαίνεται ότι προκειμένου να αποφύγουν το κοινωνικό στίγμα προτιμούν να σιωπούν.

Το σίγουρο είναι ότι ανεξάρτητα από το φύλο σου, αν ανησυχείς για τον εαυτό σου δεν είσαι μόνος/-η. Υπάρχουν πολλοί άντρες που μοιράζονται την εμπειρία σου και πολλές γυναίκες αντίστοιχα. Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες που μπορούν να σε βοηθήσουν. Φρόντισε τον εαυτό σου και προσπάθησε κάθε μέρα να τον προσέχεις και να τον αγαπάς λίγο περισσότερο…

Βιβλιογραφία:

1. https://keadd.gr/ti-einai-oi-diatrofikes-diataraxes/
2. Castellini, G., Lorenzo, L., Lo Sauro, C., Fioravanti, G., Vignozzi, L., Maggi, M., … Ricca, V. (2012). Anorectic and bulimic patients suffer from relevant sexual dsyfunctions. Journal of Sexual Medicine, 9(10), 2590-2599.
3. Haimes, A. L., & Katz, J. L. (1988). Sexual and social maturity versus social conformity in restricting anorectic, bulimic, and borderline women. International Journal of Eating Disorders, 7(3), 331-341.
4. Wiederman, M. W., Pryor, T., & Morgan, C. D. (1996). The sexual experience of women diagnosed with anorexia nervosa or bulimia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 19(2), 109-118.
5. Ghizzani, A., & Montomoli, M. (2000). Anorexia nervosa and sexuality in women: A review. Journal of Sex Education & Therapy, 25(1), 80-90.