Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Η γυναικοκτονία είναι η πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας. Δεν είναι όλες οι ανθρωποκτονίες με θύματα γυναίκες γυναικοκτονίες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε τη σημασία του όρου γιατί δυστυχώς έχει γίνει βορά στα χέρια προβοκατόρων. Είναι σαφές ότι η τυχαία δολοφονία μιας γυναίκας κατά τη διάρκεια μιας ληστείας ή ενός τυφλού τρομοκρατικού χτυπήματος λόγου χάρη, δε μπορεί να χαρακτηριστεί γυναικοκτονία. Η γυναικοκτονία είναι ειδική κατηγορία ανθρωποκτονίας και οφείλει να τιτλοφορείται με αυτόν τον όρο για να τονίσει το λόγο της συγκεκριμένης ανθρωποκτονίας.
Η γυναικοκτονία είναι δηλαδή η ανθρωποκτονία με αποκλειστικό κίνητρο το μίσος απέναντι στο γυναικείο φύλο. Όταν το βαθύ έρεβος της πατριαρχίας, του δεσποτικού και απόλυτου τρόπου σκέψης ως προς τη γυναίκα-αντικείμενο και τη γυναίκα-ιδιοκτησία, έχει εμποτίσει τον τρόπο σκέψης, δράσης και τα κίνητρα του ειδεχθούς εγκλήματος του άντρα δράστη.
Χιλιάδες γυναίκες, νεαρά κορίτσια και βρέφη κάθε χρόνο δολοφονούνται για λόγους που συνδέονται αποκλειστικά με το φύλο τους. Η συνηθέστερη μορφή γυναικοκτονίας έχει ως δράστη νυν ή πρώην σύντροφο, αλλά πολλές φορές ακόμα και πατέρα ή αδερφό, γίνεται λοιπόν αμέσως αντιληπτό ότι πολλές γυναίκες μπορεί να βιώσουν μεγάλους κινδύνους μέσα στο ενδοοικογενειακό περιβάλλον, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Για να αντιμετωπίσουμε το τραγικό αυτό φαινόμενο θα πρέπει να θέσουμε το δάχτυλο υπό τον τύπον των ήλων. Να μην κρυφτούμε πίσω από ψέματα αλλά να αποδεχτούμε αρχικά την πραγματικότητα χωρίς ειρωνείες και υπεκφυγές και να ξεκινήσουμε μια συζήτηση για το πως θα αλλάξει ριζικά μια βαθιά ασθενής κοινωνία. Δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από διαχωρισμούς και δυισμούς. Το ψέμα ότι αυτά συμβαίνουν μόνο σε μη “Δυτικές” κοινωνίες έχει καταρριφθεί. Παγκόσμια έρευνα του ΟΗΕ για το 2017 καταγράφει 3000 γυναικοκτονίες στην Ευρώπη (1) και τα νούμερα αυτά φαίνεται ότι τείνουν συνεχώς τα τελευταία χρόνια να αυξάνονται.
Δυστυχώς μόνο αν υπάρξει μια θεσμική και κοινωνική μεταστροφή που θα κάνει σαφές ότι η έμφυλη βία, όπως και αν αυτή αποτυπώνεται στην κοινωνία, δεν είναι ανεκτή υπό καμία περίπτωση, θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί το τραγικό αυτό φαινόμενο. Τα πάντα ξεκινούν από την εκπαίδευση γιατί οι παγιωμένες αντιλήψεις μέσα στην οικογένεια χρειάζονται έξωθεν ενεργοποίηση. Η αλλαγή θα πρέπει να ξεκινήσει από την προσχολική ακόμα εκπαίδευση ούτως ώστε να μην προλάβουν να εμποτιστούν οι επόμενες γενιές από τις ιδέες της συστηματικής υποτίμησης των γυναικών σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.
Τα κοινωνικά μοντέλα και τα συστήματα αξιών δεν αλλάζουν εύκολα, η αρχή όμως μπορεί και πρέπει να έχει καταλυτική δράση ώστε να συμπαρασύρει αλλαγές και μέσα στον πυρήνα της κοινωνίας την οικογένεια.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
(1) https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/GSH2018/GSH18_Gender-related_killing_of_women_and_girls.pdf
https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-2014-vaw-survey-factsheet_el.pdf
Γυναικοκτονίες: 137 γυναίκες δολοφονούνται κάθε μέρα, για λόγους που συνδέονται με το φύλο τους
https://www.coe.int/en/web/portal/-/fulfil-the-promise-of-a-comprehensive-response-to-violence-against-women
