Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής» Μαρία Μακριδάκη
Στα προηγούμενα άρθρα σχετικά με την ανθρώπινη μνήμη μιλήσαμε για τη σημασία της ανθρώπινης μνήμης στη ζωή μας, για τα είδη μνήμης και πως μας χρησιμεύουν και για τις διαταραχές μνήμης. Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε την μνήμη μας.
Μπορούμε να βελτιώσουμε τη μνήμη μας μέσα από μία καλή εξάσκηση αλλά και μια ωφέλιμη στρατηγική και φυσικά υγιή τρόπο ζωής.
Καταρχάς να τονίσουμε κάτι που είναι αρκετά γνωστό, ότι η διαρκής μόρφωση και το διάβασμα βοηθά στην καλυτέρευση της μνήμης μας (Lundqvist et al., 2010). Ιδίως η εκμάθηση ξένων γλωσσών συντελεί στη συντήρηση μιας καλής μνήμης. Επίσης η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου είναι μια πολύ καλή άσκηση μνήμης. Είναι καλό ακόμα να παίζουμε αρκετά συχνά μνημονικά παιχνίδια ή παιχνίδια παρατηρητικότητας και γνώσεων, σταυρόλεξα ή σουντόκου γιατί βοηθούν στην όξυνση της μνήμης.
Πέρα από την εκπαίδευση και τη μόρφωση, έχει βρεθεί ότι και η κοινωνικότητα συντελεί στη διατήρηση καλής μνήμης (Ertel et al., 2008). Μία καλή κοινωνική ζωή βοηθά τις εγκεφαλικές λειτουργίες εν γένει να βρίσκονται σε καλό επίπεδο. Ειδικότερα, η διαδικασία της συνομιλίας διεγείρει τη μνήμη.
Επίσης, η συναισθηματική ισορροπία προστατεύει την μνήμη από τις αρνητικές συνέπειες του άγχους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα των ορμονών του στρες προκαλούν φθορά στα εγκεφαλικά κύτταρα και βλάπτουν τον ιππόκαμπο (όργανο με σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της μνήμης) (Kirschbaum et al., 1996)
O ποιοτικός ύπνος είναι σημαντικός επίσης ως προς τη μνήμη μας γιατί είναι απαραίτητος για τη διαδικασία της μάθησης (Bryce et al., 2011). Ο ύπνος συντελεί στην ταξινόμηση και αποθήκευση των πληροφοριών που παίρνουμε όλη την ημέρα. Αν δεν κοιμόμαστε καλά για συνεχόμενα εικοσιτετράωρα, είναι δυνατόν να εμφανίσουμε αδυναμία συγκέντρωσης και απώλεια μνήμης.
Επιπρόσθετα, η σωματική άσκηση συντηρεί τις πνευματικές μας ικανότητες σε υψηλά επίπεδα (Kirk et al., 2011). Είναι σημαντικό να εντάσσουμε την σωματική άσκηση στη ζωή μας όχι μόνο γιατί η σωματική άσκηση διεγείρει την κυτταρική αναγέννηση αλλά και γιατί συντελεί στην καλή καρδιακή λειτουργία και άρα στην καλύτερη αιμάτωση και οξυγόνωση του εγκεφάλου, που είναι απαραίτητη για τις νοητικές μας λειτουργίες.
Πέρα από την σωματική άσκηση, και η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση της μνήμης μας. Μία ισορροπημένη διατροφή συντελεί στην ισορροπία των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου (Connor et al.,2012). Αν μας λείπουν βασικά θρεπτικά συστατικά η μνήμη και γενικά οι νοητικές λειτουργίες επηρεάζονται. Είναι σημαντικό να καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά λόγω της ευεργετικής επίδρασης των πολλών αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχουν και που συντελούν στην καλή λειτουργία της μνήμης.
Η μνήμη λοιπόν είναι ένα εργαλείο που χρειάζεται φροντίδα για να μπορέσει να μας συνοδεύει με σωστή λειτουργία μέχρι τα βαθιά μας γεράματα.
Βιβλιογραφία
Connor, S., Tenorio, G. et al. DHA supplementation enhances high-frequency, stimulation-induced synaptic transmission in mouse hippocampus. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism. 20 June 2012.
Erickson, K.I., Voss, M.W. et al. “Exercise training increases size of hippocampus and improves memory.” Proceedings of the National Academy of Science (PNAS), Jan. 31, 2011
Ertel, Κ.Α., Glymour, Μ.Μ., Berkman, L.F. “Effects of Social Integration on Preserving Memory Function in a Nationally Representative U.S. Elderly Population,” American Journal of Public Health, July 2008, Vol. 98, No. 7.
Kirschbaum, C., Wolf, O.T., May, M., Wippich, W.,Hellhammer, D.H., “Stress-and treatment-induced elevations of cortisol levels associated with impaired declarative memory in healthy adults.” Life Sciences. Vol.58, Issue 17, 1996, pg 1475-1483.
Lundqvist, A., Grundstrom, K. et al. “Computerized training of working memory in a group of patients suffering from acquired brain injury.” Brain Injury, Vol. 24, No. 10, Pages 1173-1183. Informal Healthcare, September 2010
Mander, B.A. Santhanam, S. et al. “Wake deterioration and sleep restoration of human learning.” Current Biology, 2011; 21 (5): R183. March 8, 2011
Photo credit: Eugenio Mazzone