Η αδελφική σχέση – όπως οι περισσότεροι τύποι σχέσεων – περιέχει συγκρούσεις. Τα αδέλφια ζηλεύουν το ένα το άλλο και μαλώνουν.
Η αδελφική αντιπαλότητα ωστόσο, αν και φυσιολογικό κομμάτι της διαδικασίας ωρίμανσης του παιδιού, απογοητεύει και κουράζει τους γονείς, όταν εκδηλώνεται συχνά και έντονα. Ένα σπίτι όπου κυριαρχεί η διαμάχη, αποτελεί ένα στρεσογόνο περιβάλλον για τον καθένα. Οι γονείς τελικά καταλήγουν να μην μπορούν να αποφασίσουν αν θα παρέμβουν, λαμβάνοντας το ρόλο του διαιτητή ή αν θα αφήσουν τη διαμάχη να συνεχιστεί ώστε τα παιδιά να λύσουν το πρόβλημα τους μόνα τους.
Αιτίες της αντιπαλότητας
Προσοχή. Τα παιδιά συνεχώς προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή των γονιών τους. Όταν λοιπόν νιώσουν ότι παραμελούνται, θα παραπονεθούν ή θα φερθούν ακόμα και άτακτα, προκειμένου να λάβουν έστω και αρνητικά την προσοχή αυτή.
Διαφορές μεταξύ των παιδιών. Τα αδέλφια διαφέρουν. Μπορεί να έχουν διαφορετική προσωπικότητα, ηλικία, φύλο, χαρακτηριστικά που δημιουργούν διαφορετικές ανάγκες και επιθυμίες.
Κοινή χρήση πραγμάτων και περιβάλλοντος. Τα παιδιά πρέπει καθημερινά να μοιραστούν τους χώρους του σπιτιού, παιχνίδια, το αγαπημένο τους σνακ. Για ένα παιδί, όσο περίεργο και αν φαίνεται στο γονιό, μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να δώσει το παιχνίδι του στο αδελφάκι του που το ζητάει.
Τι μπορείτε να κάνετε
Βάλτε κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν όλα τα παιδιά: Δεν χτυπάμε, δεν βρίζουμε, δεν καταστρέφουμε τα πράγματα που ανήκουν σε άλλους.
Αποφύγετε να μπείτε στη μέση, εκτός κι αν τα παιδιά κινδυνεύουν να τραυματιστούν. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά σταδιακά θα μάθουν να διαχειρίζονται τη σύγκρουση μόνα τους. Επίσης, όταν παρεμβαίνετε πολύ συχνά πρέπει να δώσετε δίκιο στο ένα παιδί, γεγονός που θα κλιμακώσει την αντιπαλότητα μεταξύ τους.
Χωρίστε τα παιδιά. Όταν η διαμάχη είναι έντονη, δώστε στα παιδιά την δυνατότητα να ηρεμήσουν το ένα μακριά από το άλλο.
Διδάξτε τη διαπραγμάτευση και τον συμβιβασμό. Δείξτε στα παιδιά πώς να βρίσκουν μια λύση που να ικανοποιεί και τις δυο πλευρές. Ζητήστε από το καθένα να περιγράψει την δική του εκδοχή για την κατάσταση και να προτείνει μια λύση.
Βάλτε ξεκάθαρους κανόνες σεβασμού του χώρου του καθενός στην οικογένεια και μείνετε αυστηροί για την τήρησή τους. Είναι σημαντικό να μοιράζονται τα παιδιά, χρειάζονται όμως και χώρους, αλλά και αντικείμενα που να νιώθουν μόνο δικά τους.
Αγνοήστε συμπεριφορές που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να σας τραβήξουν την προσοχή, ώστε να αποτρέψετε την επανάληψη τους. Π.χ. «Έβαλες πιο πολύ γλυκό στο πιάτο του». Αν καταλαβαίνετε πως τα παιδιά νιώθουν παραμελημένα, προσπαθήστε να περάσετε χρόνο με το καθένα ξεχωριστά. Ακόμα και 10 λεπτά είναι αρκετά.
Κατερίνα Τσίτση,
Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, MSc
http://www.psyxologos-thermi.gr/