Τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα μέσα δηλαδή που χρησιμοποιούνται για την κοινωνική αλληλεπίδραση στο διαδίκτυο, αποτελούν ένα ταχύτατα εξελισσόμενο πεδίο. Η χρήση τους είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους νέους, στους εφήβους, ακόμα και στα νεότερα παιδιά, αλλάζοντας τον τρόπο που επικοινωνούν .
Οι νέοι εγγράφονται στα διάφορα μέσα (Facebook, Twitter, Instagram, YouTube, Ask.fm, Skype κλπ), δημιουργούν το προφίλ τους και μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες, μηνύματα, φωτογραφίες και βίντεο με άλλους χρήστες, τους ψηφιακούς τους φίλους.
Αυτόματα λοιπόν προκύπτει και το θέμα της ασφαλούς χρήσης των μέσων αυτών, καθώς οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Οι γονείς προκειμένου να προωθήσουν την ορθή χρήση του διαδικτύου από τους νέους μπορούν να κάνουν τα εξής:
- Διδάξτε στα παιδιά σας τον σεβασμό για τον εαυτό τους και για τους άλλους στο διαδίκτυο, όπως στην πραγματική ζωή
- Εξηγήστε πόσο σημαντικό είναι οι διαδικτυακοί τους φίλοι να είναι μόνο άτομα που γνωρίζουν στην πραγματικότητα. Ενημερώστε τους νέους για την ανεξέλεγκτη δημιουργία ψεύτικων προφίλ και τους σκοπούς της.
- Εξηγήστε στο νέο ότι οι δημοσιοποιήσεις που κάνει είναι μόνιμες και στην ουσία δεν είναι ιδιωτικές. Ανήκουν πια στο Facebook ή το Instagram και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς τρόπους από τους διαδικτυακούς φίλους του.
- Ενημερώστε τους νέους ότι ο τρόπος που οι ίδιοι προβάλουν τον εαυτό τους μπορεί να έχει μια διαφορετική σημασία στο μέλλον. Αυτό που τώρα φαίνεται απλό ή αστείο, μπορεί να αποτελέσει λόγο απόρριψης από ένα πανεπιστήμιο ή μια εταιρία που στο μέλλον μπορεί να διερευνήσει το προφίλ τους.
- Εξηγήστε τους ότι η λεκτική, άμεση επικοινωνία είναι εντελώς διαφορετική από τη διαδικτυακή επικοινωνία. Αν πεις κάτι λεκτικά, που ίσως μετανιώσεις, είναι πιθανό να μπορείς να το διορθώσεις ευκολότερα. Μια δημοσίευση στο διαδίκτυο από την άλλη, ίσως να μην είναι δυνατό να εξαφανιστεί ποτέ και πιθανά θα έχει μεγαλύτερες και μη αναστρέψιμες συνέπειες.
- Εξηγήστε πόσο σημαντικό είναι να μη μοιραστεί ποτέ ο νέος, έστω και με ένα μόνο άτομο που γνωρίζει καλά, φωτογραφίες σε προσωπικές στιγμές ή αποκαλυπτικές εικόνες. Κάποια στιγμή, πολύ σύντομα, με τη συναίνεση ή όχι του «διαδικτυακού φίλου», είναι πολύ πιθανό να της δουν και άλλα άτομα.
- Δημιουργείστε κι εσείς προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν τα παιδιά σας και αλληλεπιδράστε μαζί τους. Ο κανόνας είναι απλός: «Αν δε θέλεις να μάθουν οι γονείς σου για μια δημοσίευση σου, τότε είναι ακατάλληλη δημοσίευση».
- Αν πρόκειται για μικρότερο παιδί, θέστε ως ορό για τη χρήση των κοινωνικών δικτύων, να σας γνωστοποιήσουν τον κωδικό πρόσβασης του προφίλ τους, ώστε να ελέγχετε τη δραστηριότητα του εκεί. Από τους εφήβους ζητήστε τους κωδικούς των συσκευών που χρησιμοποιούν, προκειμένου να ξέρετε ποιες εφαρμογές χρησιμοποιούν (ταμπλέτα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές κλπ), διατηρώντας παράλληλα μια ισορροπία μεταξύ εμπιστοσύνης και καθοδήγησης, παρεμβαίνοντας μόνο όταν θεωρήσετε ότι πραγματικά υπάρχει λόγος. Αν δεν αφήσετε ποτέ χώρο στα παιδιά, δε θα μάθουν πώς να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις.
- Εξηγείστε στο παιδί πως μπορεί να σας εμπιστευτεί για οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει από τη χρήση του διαδικτύου. Διατηρείτε τη ψυχραιμία σας, όταν αυτό συμβεί, ώστε να νιώθει πως μπορεί να το ξανακάνει.
- Τελικά, λειτουργείστε ως παράδειγμα, τηρώντας ότι τους ζητάτε να έχουν κατά νου, όταν χρησιμοποιείτε οι ίδιοι αυτά τα μέσα.
Κατερίνα Τσίτση,
Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, MSc
http://www.psyxologos-thermi.gr/