Άρθρα και Έρευνες
από την εργοθεραπεύτρια του “Θάλπος Αττικής” Βασιλική Μωραΐτη
Ως παιδιά ή ακόμα και ως ενήλικες, όλοι έχουμε βιώσει σε κάποια στιγμή της ζωής μας μια πτώση είτε απλά επειδή γλιστρήσαμε, είτε επειδή χάσαμε την ισορροπία μας ή για κάποιον άλλο λόγο. Και εάν δεν επρόκειτο για σοβαρή πτώση, απλά σηκωνόμασταν και συνεχίζαμε την ημέρα μας σαν αυτό να μη συνέβη ποτέ. Δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο και για τα άτομα της τρίτης ηλικίας…
Ακόμη και μια μικρή πτώση μπορεί να κάνει τους ηλικιωμένους υπερβολικά επιφυλακτικούς και να τους δημιουργήσει άγχος και φόβο για μια επερχόμενη πτώση στο μέλλον. Διάφορες έρευνες δείχνουν ότι το 40% έως 73% των ατόμων άνω των 60 ετών που έχουν πέσει φοβούνται ότι θα ξαναπέσουν, ενώ τα μισά από αυτά τα άτομα περιορίζουν καθημερινές δραστηριότητες που μπορούν πραγματικά να κάνουν.
Που μπορεί να οδηγήσει ωστόσο όλο αυτό;
Ο φόβος για την πτώση, όπως γενικότερα και ο φόβος που μπορεί να αισθανόμαστε για το οτιδήποτε, οδηγεί αναπόφευκτα στην αποφυγή του ερεθίσματος ή της κατάστασης που το πυροδοτεί. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει πέσει μια φορά κατά το κατέβασμα της σκάλας, είναι πολύ πιθανό να διστάζει να την ξαναχρησιμοποιήσει στο μέλλον καθώς σκέφτεται πως ίσως ξαναπέσει. Ακολούθως η αποφυγή αυτής της δραστηριότητας ή άλλων παρόμοιων θα έχουν ως αποτέλεσμα την έλλειψη κινητοποίησης και δραστηριοποίησης, οι οποίες επιφέρουν με την σειρά τους την σταδιακή έκπτωση των δεξιοτήτων του ηλικιωμένου. Ως αποτέλεσμα υπάρχει πλέον μεγαλύτερος κίνδυνος πτώσης, λόγω της πραγματικής σωματικής ευαλωτότητας του ηλικιωμένου και όχι λόγω του ερεθίσματος που το προκάλεσε.
Ως εκ τούτου πολλοί ηλικιωμένοι σταματούν να εμπλέκονται σε δραστηριότητες που τους είναι απαραίτητες, όπως το να κάνουν μπάνιο επειδή φοβούνται για παράδειγμα μην γλιστρήσουν στην μπανιέρα ή σταματούν άλλες δραστηριότητες που τους ευχαριστούν και γεμίζουν τον ελεύθερο τους χρόνο μέσα στην καθημερινότητα. Η χρόνια αυτή κατάσταση έχει άμεσα αρνητικά αποτελέσματα τόσο στην ψυχολογία όσο και στην σωματική κατάσταση των ηλικιωμένων. Ιδιαίτερα ο φόβος των πτώσεων έχει συσχετιστεί με αισθήματα ανασφάλειας, έλλειψης κινήτρου και διστακτικότητας αλλά και σε σωματικό επίπεδο τα άτομα χάνουν σταδιακά στο χρόνο δεξιότητες όπως την ισορροπία, τη κινητικότητα των άκρων και την διατήρηση της στάσης του σώματος.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η εύρεση τεχνικών όπως η προσαρμογή του χώρου του σπιτιού του ηλικιωμένου, η μυϊκή ενδυνάμωση, η κινητοποίηση και φυσικά η ψυχολογική υποστήριξη μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον ηλικιωμένο να αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και αυτοπεποίθηση και ως εκ τούτου να έχει μια καλή ποιότητα ζωής. Σε όλα τα παραπάνω μπορεί να βοηθήσει μια ομάδα ειδικών που γνωρίζουν σε βάθος το αντικείμενο και μπορούν να κατευθύνουν σωστά τόσο τον ηλικιωμένο όσο και τους συγγενείς ή φροντιστές τους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
https://www.health.qld.gov.au/stayonyourfeet/for-professionals/fear-falling
https://www.webmd.com/healthy-aging/features/conquering-fear-of-falling#2
