Καλή Ψυχική υγεία
Για έναν ενήλικα που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας είναι αρκετά δύσκολο να μιλήσει για το πώς αισθάνεται. Πόσο μάλλον για ένα παιδί που έχει περιορισμένες γλωσσικές δεξιότητες. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει η Εικαστική Ψυχοθεραπεία, η οποία χρησιμοποιεί δραστηριότητες όπως ζωγραφική, μουσική, χορό, κουκλοθέατρο και άλλα για να βοηθήσει τα παιδιά πρώτα να αντιληφθούν και έπειτα να εκφράσουν σκέψεις που πιθανόν τους προκαλούν συναισθήματα άγχους, ανασφάλειας, θλίψης.
Τα παιδιά που αδυνατούν να κατανοήσουν ή να ονοματίσουν τα συναισθήματά τους, ενδεχομένως να τα «αναπαραστήσουν» μέσω της εικαστικής ψυχοθεραπείας. Επομένως, ένα παιδί του οποίου η μόνη επιλογή να εκφράσει το θυμό ή το φόβο του είναι να ξεσπάσει σε κλάματα ή να έχει μια επώδυνη έκρηξη θυμού, η Εικαστική Ψυχοθεραπεία παρέχει ανακούφιση. Τα εικαστικά υλικά δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά να εξωτερικεύσουν συγκεχυμένα συναισθήματα και να συνδέσουν σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές, ίσως και για πρώτη φορά.
Μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με ένα τρόπο που η κλασσική μορφή ψυχοθεραπείας δεν μπορεί αφού τους είναι ιδιαίτερα δύσκολο να συζητήσουν τα ερεθίσματά τους. Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία απευθύνεται σε παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση ή κατάθλιψη, παιδιά που έχουν αποτραβηχτεί για διάφορους λόγους από την κοινωνική ζωή στο σχολείο, παιδιά με μερικό αυτισμό που έχουν επιλέξει να μην μιλάνε εξαιτίας κάποιου συμβάντος, αλλά και ψυχικά ισορροπημένα παιδιά.
Οι θεραπευτές συζητάνε στα παιδιά τι έχουν ζωγραφίσει ή κατασκευάσει και κάποιες φορές εάν αντιλαμβάνονται πως αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στην έκφραση τους προτείνουν να παίξουν κουκλοθέατρο. Έτσι τους επιτρέπεται να πουν δυνατά τις σκέψεις τους στα πλαίσια μιας ιστορίας.
Αντί να εστιάζουν σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ψυχικής υγείας που ένα παιδί μπορεί να έχει διαγνωστεί ή όχι, οι θεραπευτές εφαρμόζουν την ολιστική προσέγγιση. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να ζωγραφίσουν διάφορες κατασκευές όπως ρολόγια και φωτιστικά, αφού θεωρείται λιγότερο επιτηδευμένο απ’ ότι αν τους δινόταν μια λευκή κόλα χαρτί. Ενώ το παιδί απασχολείται στη ζωγραφική, ο θεραπευτής συζητάει μαζί του για τις επιλογές χρωμάτων και σχεδίων, αποσπώντας πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση και εκτίμηση της ψυχικής κατάστασης του παιδιού.
Όταν η Εικαστική Θεραπεία εφαρμόζεται σε ομάδες, η συζήτηση κατευθύνεται από τα ίδια τα παιδιά, με τους θεραπευτές να κάνουν ένα βήμα πίσω για να ακούν και να παρατηρούν την αλληλεπίδραση των παιδιών. Τα παιδιά μιλούν μεταξύ τους δίνοντας στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας την ευκαιρία να ακούσουν αυτά που τα απασχολεί, αφού εκφράζονται σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Έπειτα, οι θεραπευτές μιλούν στην ομάδα για σχετικά θέματα, όπως η ενδοοικογενειακή βία και πως ίσως να αισθάνεται ένα άτομο που βιώνει μια ανάλογη εμπειρία.
Με τον καιρό, τα παιδιά συνειδητοποιούν πως οι θεραπευτές δεν μπορούν να σβήσουν κακές αναμνήσεις από γεγονότα που έχουν συμβεί στο παρελθόν και πως δεν μπορούν πάντα ν’ αλλάξουν το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Όμως, μπορούν να τους μάθουν τις δεξιότητες εκείνες που θα τους επιτρέψουν την επόμενη φορά να πουν «αυτό δεν είναι σωστό» ή «δεν αισθάνομαι καλά με αυτό».
Οι διατροφικές διαταραχές και η κατάθλιψη κατά κύριο λόγο πηγάζουν από εγκλωβισμένα συναισθήματα που δεν τους έχουν επιτραπεί να εκφραστούν. Όταν ένα πρόβλημα αντιμετωπίζεται νωρίς, το παιδί θα είναι λιγότερο επιρρεπής σε αυτό αργότερα. Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία δεν αποσκοπεί μόνο στο να βοηθήσει παιδιά που πάσχουν από προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά και να αποτρέψει την εμφάνιση αυτών.
