Ποιο είναι το άτομο-κλειδί για τον αυτισμό;

Ο αυτισμός αποτελεί αναπτυξιακή διαταραχή που εμποδίζει το άτομο να κατανοεί σωστά όσα βλέπει, ακούει ή αισθάνεται, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στις κοινωνικές του σχέσεις, δηλαδή την επικοινωνία και τη συμπεριφορά του. Το άτομο-κλειδί για αυτή τη διαταραχή είναι ο ρόλος του επαγγελματία υγείας που σχετίζεται με τον αυτισμό, ο νοσηλευτής.

Νοσηλευτική παρέμβαση

Η εφαρμογή των νοσηλευτικών παρεμβάσεων χρειάζεται να γίνεται από τη βρεφική ηλικία του ατόμου, διότι έτσι επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα στους τομείς της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας, της αυτοεξυπηρέτησης και της μάθησης διαφόρων δεξιοτήτων. Οι παρεμβάσεις αυτές εστιάζουν κυρίως στη διατήρηση της λειτουργικότητας του ατόμου και στην προαγωγή της υγείας και της ασφάλειάς του, ενώ παράλληλα περιλαμβάνουν την εκπαίδευση της οικογένειας που φροντίζει το αυτιστικό άτομο.

Η πραγματοποίηση απλών καθημερινών δραστηριοτήτων για πολλά από τα άτομα με αυτισμό είναι μία αρκετά δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση. Χωρίς βοήθεια, αντιμετωπίζουν δυσκολία ή αδυνατούν να υλοποιήσουν ακόμα και δραστηριότητες αυτοεξυπηρέτησης οι οποίες είναι αναγκαίες για την καθημερινή τους ζωή. Ο νοσηλευτής βοηθάει το αυτιστικό άτομο να εκπαιδευτεί έτσι ώστε στην αρχή να συμμετέχει στη δραστηριότητα και με την πάροδο του χρόνου να την πραγματοποιεί αυτόνομα χωρίς υποστήριξη.

Ο νοσηλευτής οφείλει να προστατεύσει και να διατηρήσει τη σωματική ακεραιότητα του αυτιστικού ατόμου. Η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος όπου θα ζει το αυτιστικό άτομο και το οποίο μπορεί να είναι απαλλαγμένο από την ακαταστασία και τα υπερβολικά οπτικά ερεθίσματα.

Ο περιορισμός της ομάδας των ατόμων που φροντίζουν το αυτιστικό άτομο είναι απαραίτητος, όταν αυτή είναι αρκετά μεγάλη και δημιουργεί σύγχυση στο άτομο ως προς το ρόλο που έχουν στη ζωή του όλα αυτά τα πρόσωπα.

Η προστασία του αυτιστικού ατόμου κατά την εκδήλωση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς είναι πρωταρχική αρμοδιότητα του νοσηλευτή, ο οποίος χρειάζεται να εντοπίσει τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς. Δηλαδή, ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες που προκαλούν στο άτομο την αυξημένη ανησυχία.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να παρέχεται στο αυτιστικό άτομο η δυνατότητα να χρησιμοποιεί στην καθημερινή του ζωή τα αντικείμενα με τα οποία αισθάνεται οικεία, όπως διάφορα παιχνίδια ή οικιακά αντικείμενα.

Εξίσου απαραίτητη είναι η συνεχής υποστήριξη των προσπαθειών του αυτιστικού ατόμου να αναπτύξει κάποιας μορφής αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους που το περιβάλλουν.

Κάθε φορά που τα επίπεδα άγχους του αυτιστικού ατόμου φαίνονται να αυξάνονται σε ανησυχητικό βαθμό, ο νοσηλευτής χρειάζεται να επικεντρώσει την προσοχή του στο άτομο, να του δείξει ότι είναι κοντά του για να το βοηθήσει. Δηλαδή, να παρέμβει με τέτοιο τρόπο ώστε να τροποποιήσει ή να αντικαταστήσει τις δραστηριότητες που του προκαλούν αυτή την ανησυχία.

Επιπλέον, ο νοσηλευτής παρακολουθεί τη γενικότερη πορεία της σωματικής του υγείας και φροντίζει και μεριμνά γι’ αυτήν. Παρακολουθεί σε συνεχή βάση τυχόν προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει η υγεία του, από ένα απλό κρυολόγημα έως και κάποια χρόνια ασθένεια, και εφαρμόζει τις κατάλληλες νοσηλευτικές παρεμβάσεις.

Τέλος, είναι υπεύθυνος για την παροχή των πρώτων βοηθειών σε έκτακτες περιπτώσεις όπως είναι οι διάφοροι τραυματισμοί που παθαίνει συχνά το άτομο εξαιτίας των αποδιοργανωμένων κινητικών του δεξιοτήτων.

Φαρμακευτική αγωγή

Παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής ο αυτισμός δε θεραπεύεται ολοκληρωτικά με τη χρήση φαρμάκων, σε αρκετές περιπτώσεις χορηγούνται φαρμακευτικές αγωγές για να θεραπεύσουν κάποια από τα συμπτώματα του, όπως η ευερεθιστότητα, η επιθετικότητα και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.

Η επιλογή και η εφαρμογή της φαρμακευτικής παρέμβασης γίνεται με τη συνδρομή του νοσηλευτή ο οποίος οφείλει να παρακολουθεί αν το αυτιστικό άτομο λαμβάνει τα φάρμακα που του έχουν δοθεί στον προγραμματισμένο χρόνο και στη σωστή δοσολογία.

Η λήψη του φαρμάκου μπορεί να αποτελέσει μία δύσκολη διαδικασία για το αυτιστικό άτομο ιδιαίτερα αν αυτό είναι σε μορφή χαπιού και δυσκολεύεται στην κατάποσή του. Για το λόγο αυτό καλό θα ήταν να ακολουθείται κάθε φορά η ίδια διαδικασία με σαφώς καθορισμένα βήματα και να χρησιμοποιούνται τα ίδια λόγια προκειμένου να είναι ξεκάθαρο στο άτομο το τι ακριβώς πρέπει να κάνει.

Επιπλέον, ο νοσηλευτής οφείλει να σημειώνει πως αντέδρασε ο οργανισμός του στο φάρμακο, αν παρατηρήθηκε κάποια βελτίωση ή αν παρουσιάστηκαν διάφορες παρενέργειες.

Εκπαίδευση οικογένειας

Τα μέλη της οικογένειας, καθώς η διάγνωση αρχίζει να γίνεται μία πραγματικότητα για αυτά, εκπαιδεύονται στο πώς να παρέχουν τη κατάλληλη βοήθεια στον άνθρωπό τους. Λαμβάνοντας κατάλληλε συμβουλές μαθαίνουν να προσαρμόζουν την καθημερινότητά τους ώστε να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα. Όσα περισσότερα μαθαίνουν για τη διαταραχή και την αντιμετώπισή της, τόσο καλύτερα μπορούν να τη διαχειριστούν και να δημιουργήσουν μία γαλήνια οικογενειακή ζωή.

Είναι γεγονός ότι η ευθύνη της φροντίδας ενός αυτιστικού ατόμου μπορεί να δημιουργήσει αρκετά μεγάλο άγχος, προβληματισμό και πίεση στην οικογένειά του αλλά και τον επαγγελματία υγείας που καλείται να παρέχει φροντίδα στο αυτιστικό άτομο και παράλληλα να εκπαιδεύσει την οικογένειά του.

Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη οι νοσηλευτικές παρεμβάσεις να περιλαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική προς την οικογένεια ώστε να μειωθεί η ένταση πιθανών προβλημάτων. Ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο που ακολουθεί τη διάγνωση, οπότε και η οικογένεια βιώνει έντονα τα συναισθήματα της θλίψης, τους άγχους και της απογοήτευσης η ακρόαση των προβλημάτων από τον νοσηλευτή και η παροχή από αυτόν της αναγκαίας ψυχολογικής υποστήριξης μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση της όλης κατάστασης.

Βιβλιογραφία: 

• baby.gr
• autismhellas.gr
• noesi.gr