Ψυχικές Διαταραχές
Οι κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών διαρκώς εξασθενούν καθώς έχουν όλο και λιγότερο χρόνο για την επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο. Αυτό οφείλεται στην κατάχρηση των ψηφιακών μέσων, σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήγε το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λος Άντζελες στην Καλιφόρνια (UCLA).
Οι επιστήμονες του UCLA μελέτησαν δύο ομάδες μαθητών από ένα δημόσιο σχολείο της Δυτικής Καλιφόρνια, 51 και 54 άτομα αντίστοιχα. Η πρώτη ομάδα μεταφέρθηκε για πέντε μέρες σε μια Πανεπιστημιούπολη λίγα χιλιόμετρα έξω από το Λος Άντζελες, ενώ η άλλη ομάδα συνέχισε τις δραστηριότητές της κανονικά.
Η Πανεπιστημιούπολη δεν επέτρεπε στους μαθητές την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών, μια πολιτική που για πολλούς αποτέλεσε πρόκληση, ιδιαίτερα τις δυο πρώτες μέρες. Σύμφωνα, βέβαια, με τους συμβούλους οι περισσότεροι μαθητές προσαρμόστηκαν γρήγορα.
Πολύ σύντομα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι μαθητές που για πέντε μέρες δεν είχαν καμία οπτική επαφή με κάποια οθόνη κινητού τηλεφώνου, τηλεόρασης ή άλλης ψηφιακής οθόνης ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν πολύ καλύτερα τα ανθρώπινα συναισθήματα από εκείνους που εξακολουθούσαν να περνάνε ώρες κοιτάζοντας οποιαδήποτε μορφή οθόνης.
Στην αρχή, καθώς και στο τέλος της μελέτης οι δυο ομάδες αξιολογήθηκαν για την ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα άλλων ανθρώπων σε εικόνες και βίντεο. Τους δόθηκαν 48 φωτογραφίες προσώπων που ήταν χαρούμενα, λυπημένα, θυμωμένα ή τρομαγμένα και τους ζητήθηκε να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους.
Παρακολούθησαν και μια σειρά από βίντεο στα οποία διάφοροι ηθοποιοί αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους και ζητήθηκε από τους μαθητές να περιγράψουν τα συναισθήματα των χαρακτήρων.
Οι μαθητές που έμειναν στην πανεπιστημιούπολη βελτίωσαν σημαντικά την ικανότητά τους να διαβάζουν τα συναισθήματα ή άλλα μη λεκτικά ερεθίσματα συγκριτικά με τους μαθητές που εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές συσκευές τους.
“Πολλοί άνθρωποι αξιολογούν μονάχα τα οφέλη που παρέχουν οι ηλεκτρονικές συσκευές στην εκπαίδευση και λίγοι τα αρνητικά αυτών,” είπε η Patricia Greenfield, διακεκριμένη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο UCLA και επικεφαλής της μελέτης. “Η μειωμένη ευαισθησία στα ερεθίσματα συναισθημάτων, δηλαδή η απώλεια της ικανότητας να αντιλαμβάνεται κανείς τα συναισθήματα των άλλων, είναι ένα από τα αρνητικά. Η μεταφορά της από προσώπου επικοινωνίας στην επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικών συσκευών φαίνεται να αποδυναμώνει τις κοινωνικές δεξιότητες.”
Οι ερευνητές εντόπισαν πόσα λάθη έκαναν οι μαθητές στην προσπάθειά τους να αναγνωρίσουν τα διάφορα συναισθήματα στις εικόνες και τα βίντεο. Για παράδειγμα, οι μαθητές που ήταν στην πανεπιστημιούπολη έκαναν κατά μέσο όρο 9,41 λάθη στο τέλος της έρευνας, ενώ στην αρχή είχαν κάνει 14,02. Η άλλη ομάδα μαθητών δεν σημείωσε καμία μεταβολή. Τα αποτελέσματα αφορούσαν εξίσου το ίδιο και τα αγόρια και τα κορίτσια.
“Δεν μπορείς να αντιληφθείς τα μη λεκτικά ερεθίσματα συναισθημάτων από μια οθόνη με τον τρόπο που μπορείς να τα αφουγκραστείς από μια επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο”, είπε η ερευνήτρια Yalda Uhls που συνεργάστηκε με το Κέντρο Ψηφιακών Μέσων του UCLA. “Εάν δεν εξασκείς την από προσώπου επικοινωνία, θα χάσεις σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες.”
Οι μαθητές που συμμετείχαν στην μελέτη ανέφεραν πως στέλνουν μηνύματα, βλέπουν τηλεόραση και παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια κατά μέσο όρο 4,5 ώρες την ημέρα.
Η Greenfield θεωρεί πως τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα σημαντικά δεδομένου ότι σημειώθηκε μεγάλη αλλαγή μόλις 5 μέρες μετά την έναρξή της. “Το συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι οι άνθρωποι χρειάζονται περισσότερη προσωπική αλληλεπίδραση. Ακόμα και όταν χρησιμοποιούν τα ψηφιακά μέσα για κοινωνική αλληλεπίδραση, αφιερώνουν ελάχιστο χρόνο στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και στην αναγνώριση των μη-λεκτικών ερεθισμάτων.”
“Μόλις αποδείξαμε τι μπορεί να κάνει η πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση,” είπε η Greenfield. “Η κοινωνική αλληλεπίδραση απαιτεί την ανάπτυξη εκείνων των δεξιοτήτων που θα βοηθήσουν το άτομο να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.
Η Uhls είπε: “Είμαστε κοινωνικά όντα. Χρειαζόμαστε χρόνο εκτός των ηλεκτρονικών συσκευών.”
