Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού
Η κακοποίηση των ζώων περιλαμβάνει μια σειρά επιβλαβών συμπεριφορών, από την παραμέληση έως τον κακόβουλο φόνο. Η παραμέληση συνήθως αφορά την ακούσια αμέλεια που μπορεί να επιλυθεί μέσω της εκπαίδευσης του ιδιοκτήτη αλλά και γενικότερα μέσα από την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση του γενικού συνόλου για την αξία της ζωής όλων των ζώων καθώς και των δικαιωμάτων τους. Η εσκεμμένη σκληρότητα, από την άλλη, μπορεί να οδηγήσει σε μία ευρεία γκάμα κακοποίησης· από τη στέρηση ενός ζώου από τροφή, νερό, καταφύγιο, κοινωνικοποίηση ή κτηνιατρική φροντίδα έως τον αδίστακτο βασανισμό, ακρωτηριασμό ή θανάτωσή του.
Επίσης, η κακοποίηση αφορά και την χρήση των ζώων για ανθρώπινους σκοπούς, όπως τρόφιμα, ρούχα, ψυχαγωγία, διασκέδαση και έρευνα, όταν αυτή συνοδεύεται από πόνο, κακουχίες, ταλαιπωρία κοκ.
Γιατί όμως κάποιος να προβεί σε μία τέτοια πράξη σκοπίμως;
Οι λόγοι είναι αναρίθμητοι.
Παλαιότερα αλλά όχι συχνά πλέον, η κακοποίηση των ζώων αποτελούσε προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση ενός πολιτιστικού τελετουργικού. Η πρακτική της σκληρότητας προς τα ζώα για μαντικούς λόγους συναντάται στους αρχαίους πολιτισμούς και ορισμένες σύγχρονες θρησκείες όπως η Σαντερία συνεχίζουν να κάνουν θυσίες ζώων για θεραπεία και άλλες τελετές. Η πιο γνωστή κακοποίηση ζώου έως και σήμερα είναι οι ταυρομαχίες που λαμβάνουν χώρα κυρίως σε Ισπανία και Πορτογαλία με την δικαιολογία ότι αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά με βαθιές ρίζες στην ισπανική παράδοση.
Το κέρδος είτε μέσα από τις παραστάσεις ζώων σε τσίρκο είτε μέσα από τα στοιχήματα από μάχες ζώων ή από το λαθρεμπόριο μελών των ζώων πχ γούνας αποτελεί ένα ακόμη λόγο που ο άνθρωπος συμπεριφέρεται κακοποιητικά στα ζώα.
Σε ατομικό επίπεδο, η κακοποίηση των ζώων, όπως κάθε άλλη μορφή βίας, διαπράττεται συχνά από ένα άτομο που αισθάνεται αδύναμο, απαρατήρητο ή υπό τον έλεγχο άλλων. Το κίνητρο μπορεί να είναι να σοκάρει, να απειλήσει, να εκφοβίσει, να προσβάλλει άλλους ή να απορρίψει επιδεικτικά τους κανόνες της κοινωνίας. Κάποιοι που είναι βάναυσοι με τα ζώα, αντιγράφουν πράξεις που έχουν δει ή που έχουν γίνει σε αυτούς. Άλλοι βλάπτουν ένα ζώο διότι αποτελεί έναν ασφαλή τρόπο για να εκδικηθούν – ή να απειλήσουν – κάποιον που νοιάζεται για αυτό το ζώο.
Η σκόπιμη σκληρότητα απέναντι στα ζώα αποτελεί ένα ανησυχητικό φαινόμενο, διότι είναι λάθος να προκαλεί κάποιος πόνο σε οποιοδήποτε ζωντανό πλάσμα. Σύμφωνα με έρευνες πρόκειται για άτομα με χαμηλό πνευματικό, μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο, με συμπλέγματα κατωτερότητας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει δυσλειτουργία στη διαχείριση των συναισθημάτων τους σε σχέση με τους άλλους και συχνά υποδηλώνει ότι είτε έχουν ήδη πέσει θύματα βίας είτε μπορεί να έχουν προδιάθεση για διάπραξη βίας.
Πολλές μελέτες στην ψυχολογία, την κοινωνιολογία και την εγκληματολογία τα τελευταία 25 χρόνια έχουν δείξει ότι οι βίαιοι παραβάτες έχουν συχνά ιστορικά σοβαρής και επαναλαμβανόμενης σκληρότητας κατά των ζώων κατά την παιδική και εφηβική τους ηλικία. Άλλες έρευνες έχουν δείξει μία συνάφεια κακοποίησης των ζώων με άλλες μορφές βίας από μέρους των δραστών, όπως κακοποίηση παιδιών, κακοποίηση συζύγων και ηλικιωμένων. Στην πραγματικότητα, η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση θεωρεί την κακοποίηση των ζώων ένα από τα διαγνωστικά κριτήρια για την διαταραχή συμπεριφοράς.
Παρόλο που η ελληνική νομοθεσία πλέον προβλέπει κυρώσεις – ποινικές και χρηματικές – για την κακοποίηση ζώων, είναι εξίσου σημαντική η ευαισθητοποίηση και ο σεβασμός του κόσμου απέναντι σε κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• “Pet-Abuse.Com – Animal Cruelty”. Pet-abuse.com. Archived from the original on 11 December 2008. Retrieved 6 November 2008.
• https://www.humanesociety.org/resources/animal-cruelty-and-neglect-faq#cruelty
• Lockwood, Randall; Hodge, Guy R. (1986). “The tangled web of animal abuse: The links between cruelty to animals and human violence”. Readings in Research and Applications: 77–82. Archived from the original on 23 June 2015.
