Καλή Ψυχική υγεία
από την ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής», Μαρία Μακριδάκη
Ο μαγικός κόσμος των παραμυθιών έχει μεγαλώσει γενιές ανθρώπων. Προετοιμάζει τα παιδιά για τον κόσμο των μεγάλων. Μέσα από τα παραμύθια και την αφήγηση τους, τα παιδιά ψυχαγωγούνται, χαλαρώνουν και ταξιδεύουν στο φανταστικό διευρύνοντας την κατανόηση τους για μια σειρά θεμάτων που αφορούν και στον πραγματικό κόσμο.
Η ίδια η αφήγηση του παραμυθιού αρχικά βοηθά στην διεύρυνση των γενικών γνώσεων, του λεξιλογίου και στην επεξεργασία εννοιών. Τα παραμύθια πυροδοτούν την δημιουργικότητα και τη φαντασία αλλά επίσης βελτιώνουν και βασικές γνωστικές λειτουργίες όπως η μνήμη, η προσοχή, η συγκέντρωση και η κριτική σκέψη.
Μέσα από το παραμύθι και το ηθικό δίδαγμά του, το παιδί έρχεται σε επαφή με κοινωνικά ιδανικά και πρότυπα κοινωνικά σωστής συμπεριφοράς, αντιλαμβάνεται σημαντικές αξίες, όπως είναι η αλληλεγγύη και ο σεβασμός και έτσι ξεκινά και η ανάπτυξη της δικής του ηθικής συνείδησης.
Επιπρόσθετα το παιδί έρχεται σε επαφή με μια σειρά συναισθημάτων, τα αναγνωρίζει στους ήρωες των παραμυθιών και κατ’ επέκταση και στον εαυτό του. Η συναισθηματική ανάπτυξη και η ενδοπροσωπική νοημοσύνη λοιπόν έρχονται μέσα από την ταύτιση με τους ήρωες και την επεξεργασία δύσκολων θεμάτων όπως η απώλεια.
Η καλύτερη κατανόηση του εαυτού αλλά και του περιβάλλοντός του έρχονται μελετώντας την συμπεριφορά των ηρώων του κάθε παραμυθιού. Προβληματίζονται, θαυμάζουν, μαθαίνουν, παίρνουν παράδειγμα από το πώς ο ήρωας/ηρωίδα ξεπερνάει δυσκολίες και εμπόδια και πετυχαίνει το σκοπό του. Έτσι το παιδί ενεργοποιεί το θάρρος και την αποφασιστικότητα του, παίρνοντας το μήνυμα ότι και το ίδιο είναι δυνατό και μπορεί να ξεπερνάει εμπόδια και δυσκολίες, αντιξοότητες και κοινωνικές ανισότητες.
Το παραμύθι λοιπόν ως εργαλείο αυτογνωσίας και συναισθηματικής έκφρασης βοηθά το παιδί στη δόμηση της προσωπικότητάς του. Με τη δυνατότητα που του δίνεται να ταυτιστεί, να νιώσει ακόμα και δύσκολα, αρνητικά συναισθήματα απέναντι στον αντιήρωα του παραμυθιού, αποφορτίζεται ψυχικά γιατί απενοχοποιεί και εκτονώνει συναισθήματα που μπορεί να νιώθει για πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Το συμβολικό φαντασιακό μέσο του παραμυθιού, ενεργοποιώντας αυτογνωσιακές και συναισθηματικές διεργασίες, εμψυχώνει και ενδυναμώνει το παιδί καταστέλλοντας φοβίες και αποβάλλοντας το άγχος.
Κλείνοντας, το παραμύθι είναι εκείνος ο δάσκαλος που προετοιμάζει το παιδί να αντιληφθεί και να προσαρμοστεί στην κοινωνία των ενηλίκων και να αρχίζει να πλάθει και να γνωρίζει τον εαυτό του και να τον εκφράζει.
Για όλους τους παραπάνω λόγους λοιπόν είναι σημαντική η αφήγηση και η ανάγνωση παραμυθιών στα παιδιά όπως είναι εξίσου σημαντικό τα μεγαλύτερα παιδιά να διαβάζουν βιβλία, αφηγηματικά μυθιστορήματα, να χρησιμοποιούν και τη δική τους συγγραφή ιστοριών σαν το δικό τους δημιουργικό, εκφραστικό και αυτογνωσιακό εργαλείο.
Βιβλιογραφία
Koutsompou V.E. (2016) The Child and the Fairy Tale: The Psychological Perspective of Children’s Literature. International Journal of Languages, Literature and Linguistics, Vol. 2, (4)
Photo by frank mckenna on Unsplash
