Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Η Κόκο ήταν ένας θηλυκός γορίλας που γεννήθηκε το 1971 στον ζωολογικό κήπο του Σαν Φρανσίσκο. Συμμετείχε στο πρώτο γλωσσικό πείραμα με γορίλες που είχε σκοπό να της μάθει να μιμείται ανθρώπινες χειρονομίες και να κατανοεί τρεις βασικές λέξεις στη νοηματική: φαγητό, νερό και περισσότερο με αντάλλαγμα την τροφική ενίσχυση. Η Κόκο, όμως, ξεπέρασε κάθε προσδοκία…
Αυτό που ξεκίνησε ως ένα απλό γλωσσικό πείραμα, εξελίχτηκε σε μια πανανθρώπινη εμπειρία. Η Κόκο συναντήθηκε με μια σειρά διάσημων προσωπικοτήτων και «συζήτησε» μαζί τους, φιλοξενήθηκε στα πρωτοσέλιδα περιοδικών, πρωταγωνίστησε σε ντοκιμαντέρ και έτσι ένα διαφορετικό είδος από τον άνθρωπο φαίνεται ότι δίδαξε την ανθρωπιά.
Η ερευνήτρια ψυχολόγος Πάτερσον ήταν η εκπαιδεύτρια και φροντίστρια του γορίλα. Ανέφερε ότι η Κόκο αφομοίωνε και κατανοούσε με σχετικά γρήγορο ρυθμό τις λέξεις. Επίσης απέδιδε στη νοηματική σχεδόν σαν να ήταν μια ενστικτώδης ικανότητα. Κατάφερε να έχει ένα ενεργό λεξιλόγιο χιλίων λέξεων στην νοηματική που η ίδια η Πάτερσον αποκαλούσε νοηματική των Γορίλων (Gorilla Sign Language) και αναγνώριζε πάνω από 2000 λέξεις στην Αγγλική.
Η Πάτερσον πίστευε ότι η Κόκο χρησιμοποιούσε χειρονομίες που είχε μάθει από άλλους γορίλες για να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους και ότι η νοηματική επικοινωνία στους γορίλλες ήταν ενστικτώδεις. Όταν δεν μπορούσε να αποδώσει μια λέξη στην νοηματική της, τότε συνδύαζε λέξεις περιγραφικά για να την αποδώσει. Πχ για την Κόκο το δακτυλίδι ήταν “κολιέ για το δάχτυλο”.
Όταν ήταν 9 ετών ρωτήθηκε τί ήθελε περισσότερο, τότε η ίδια έκανε τη χειρονομία λικνίσματος ενός μωρού στην αγκαλιά της. Η Κόκο φαίνεται πως ήθελε να γίνει μητέρα, είχε υψηλό μητρικό ένστικτο, φρόντιζε κούκλες σαν μωρά και είχε “υιοθετήσει” ένα μικρό γατάκι. Όταν το γατάκι πέθανε, η Κόκο ήταν απαρηγόρητη, αναφέρθηκε ότι το βράδυ έβγαζε ήχους ανθρώπινου κλάματος και στη νοηματική δήλωνε ότι είναι λυπημένη.
Σύμφωνα πάντα με την Πάτερσον όταν η Κόκο ήταν ακόμα νεαρή της έδειξαν ένα σκελετό και την ρώτησαν αν ήταν ζωντανός ή νεκρός, ή ίδια αποκρίθηκε ότι ήταν νεκρός. Όταν την ρώτησαν που πάνε τα νεκρά ζώα αυτή είπε στην νοηματική “άνετη τρύπα”. Ρώτησαν είναι χαρούμενα ή λυπημένα εκεί και η Κόκο είπε: ούτε το ένα ούτε το άλλο, κοιμούνται.
Η Κόκο ζήτησε να προστατεύουμε τη φύση και τα άλλα ζώα. “Είμαι φύση” είπε στη νοηματική. Πέθανε πριν 3 σχεδόν χρόνια και η έρευνα που έχει ξεκινήσει με αυτήν ως αφορμή δείχνει το δρόμο για την καλύτερη κατανόηση του ποιοι είμαστε και πόσες ομοιότητες έχουμε με τα άλλα είδη του πλανήτη μας, του κοινού μας σπιτιού. Είμαστε φύση λοιπόν και πρέπει να την προστατεύουμε όπως προστατεύουμε τον εαυτό μας, ας κρατήσουμε αυτό από την επικοινωνία της Κόκο με το ανθρώπινο είδος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
The Gorilla Foundation – Conservation Through Communication (koko.org)
https://www.theatlantic.com/technology/archive/2015/08/koko-the-talking-gorilla-sign-language-francine-patterson/402307/
