Μιλάμε στον εαυτό μας όλη μέρα. Όσες ώρες είμαστε ξύπνιοι σκεφτόμαστε σε λέξεις και προτάσεις. Στην πραγματικότητα, κάνουμε έναν προσωπικό εσωτερικό διάλογο. Σχολιάζουμε γεγονότα, θέτουμε στον εαυτό μας ερωτήσεις και έπειτα τις απαντάμε. Είναι απόλυτα φυσιολογικό. Όλοι το κάνουμε, αλλά τις περισσότερες φορές χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Έχεις ποτέ αναρωτηθεί πώς επηρεάζεται η ψυχολογία σου από τις σκέψεις που κάνεις; Πιθανόν να εκπλαγείς με το πόσο μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή σου, να κατευθύνουν τις αντιλήψεις και να διαμορφώσουν τις συμπεριφορές σου. Όλοι καλό θα ήταν να προβληματιστούμε για το περιεχόμενο των σκέψεων μας και να αναλογιστούμε την επιρροή που αυτό ασκεί στις επιλογές μας.
Χιλιάδες λέξεις, εκατοντάδες φράσεις, επικριτικές σκέψεις, υποθετικές σκέψεις, συναισθηματικά φορτισμένες σκέψεις, όλα περνούν αδιαφιλονίκητα από το μυαλό και την καρδιά μας. Η δύναμη της σκέψης ενισχύεται από τον όγκο των σκέψεων που περνούν από το μυαλό μας κάθε μέρα. Κάποιοι μάλισταεκτιμούν πως κάθε μέρα κάνουμε περίπου 60.000 σκέψεις.
Μια μικρή ενδοσκόπηση θα αποκαλύψει ότι όλοι έχουμε παρόμοια μοτίβα σκέψης. Κάποιοι κάνουν αισιόδοξες σκέψεις, ενώ κάποιοι άλλοι απαισιόδοξες. Κάποιοι συμπεριφέρονται ευγενικά στον εαυτό τους και κάποιοι άλλοι με αυστηρότητα. Κάποιοι είναι ιδιαίτερα δύσπιστοι με τις σκέψεις τους και κάποιοι άλλοι τις εμπιστεύονται.
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς διαμορφώνεται ο τρόπος σκέψης σου; Δεν γεννήθηκες ούτε απαισιόδοξος, ούτε επικριτικός, ούτε δύσπιστος. Όλα τα μοτίβα της σκέψης σου αποκτιούνται καθώς μεγαλώνεις. Οι εμπειρίες που βιώνεις καθημερινά διαμορφώνουν την εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου, τον κόσμο στον οποίο ζεις και κατά πόσο ταιριάζεις ή δεν ταιριάζεις σε αυτόν. Και έπειτα οι πεποιθήσεις σου καθορίζουν τις σκέψεις σου.
Όταν τα παιδιά δέχονται συχνά σκληρή κριτική, τείνουν να πιστέψουν ότι δεν είναι αρκετά ως άτομα ή ότι έχουν πολλά ελαττώματα, διαμορφώνοντας έτσι μια ιδιαίτερα χαμηλή αυτοεκτίμηση. Όταν βιώνουν αμφισβήτηση, απόρριψη ή εγκατάλειψη, αναπτύσσουν την πεποίθηση ότι είναι ασήμαντα ή μη αγαπητά. Αυτές οι πεποιθήσεις κυριαρχούν στη σκέψη τους και με τη σειρά τους επηρεάζουν τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις και τις επιλογές τους.
Η ψυχοσύνθεση του παιδιού λειτουργεί όπως το σφουγγάρι. Εάν βάλεις το σφουγγάρι σε καθαρό νερό, θα το απορροφήσει. Εάν το βάλεις σε οξύ, πάλι θα το απορροφήσει. Το σφουγγάρι δεν έχει άλλη επιλογή. Θα αποτελείται από το στοιχείο στο οποίο βρίσκεται δίπλα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδιά, βιώνουν αυτό που “απορροφούν” από το περιβάλλον τους.
Το καλό νέο είναι ότι, παρόλο που οι πεποιθήσεις και τα μοτίβα σκέψης έχουν διαμορφωθεί κατά τα παιδικά μας χρόνια, μπορούν να επαναδιαμορφωθούν. Μπορούμε να αλλάξουμε και να ξεπεράσουμε τις επικριτικές και αρνητικές σκέψεις μέσω εκούσιας και επίμονης προσπάθειας.
Πρόσεξε τις σκέψεις σου. Παρατήρησε τι λες στον εαυτό σου. Συγκεκριμένα παρατήρησε τις αρνητικές σκέψεις που επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά. Επίσης, παρατήρησε πώς οι σκέψεις σου επηρεάζουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά σου. Μήπως μια οξύθυμη συμπεριφορά έχει προηγηθεί μιας αρνητικής σκέψης; Μήπως η καταθλιπτική σου διάθεση έχει προηγηθεί μιας επικριτικής σκέψης; Μια μικρή ενδοσκόπηση θα αποκαλύψει τη σύνδεση μεταξύ εσωτερικού διαλόγου και βιωμάτων.
Πολλές μορφές αρνητικών σκέψεων μας πληγώνουν. Μπορούμε να τις διαχειριστούμε, παρατηρώντας τις όλο και περισσότερο. Το να αντιλαμβανόμαστε αυτά που σκφτόμαστε είναι η αρχή της αλλαγής.