Άρθρα και Έρευνες
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Ως Online Grooming ή διαδικτυακή αποπλάνηση στα ελληνικά, ορίζεται εκείνη η διαδικασία προετοιμασίας ενός παιδιού ή νεαρού ενήλικα για την εκμετάλλευση του από έναν ενήλικα. Η διαδικασία περιλαμβάνει πρόσβαση στο παιδί, απόκτηση εμπιστοσύνης, συμπάθειας και καλλιέργεια μυστικότητας. Craven et al. (2006)
Κομμάτι λοιπόν της διαδικτυακής αποπλάνησης είναι το σταδιακό χτίσιμο συναισθηματικής σχέσης εμπιστοσύνης με ένα παιδί που έχει στόχο την χειραγώγηση, την εκμετάλλευση και κακοποίησή του.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να είναι ο κακοποιητής/groomer ανεξάρτητα από την ηλικία, καταγωγή και το φύλο του. Κάποιες φορές αυτού του είδους η αποπλάνηση μπορεί να κρατήσει χρόνια και ο θύτης να έχει καταφέρει επιτυχώς να δημιουργήσει μια σχέση όχι μόνο με το παιδί που αποπλανεί αλλά και με το περιβάλλον του παιδιού, φιλικό και οικογενειακό σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει αξιοπιστία.
Μπορεί να ξεκινήσει ως μια διαδικτυακή συνομιλία στο πλαίσιο ενός διαδικτυακού παιχνιδιού μεταξύ υποτιθέμενων συνομηλίκων και συμπαικτών ως ότου κρίνει ο θύτης έτοιμο το παιδί για να του αποκαλύψει την όποια ηλικία του και αυτά που θέλει από αυτό. Η επαφή επίσης μπορεί να καλλιεργηθεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με γνωστή εξαρχής την πραγματική ταυτότητα του θύτη και σταδιακά να υπάρξει και δια ζώσης επαφή, δώρα, υποτιθέμενες επαγγελματικές ευκαιρίες κλπ.
Ο θύτης μπορεί να προσποιηθεί το ρόλο του μέντορα ή της πατρικής φιγούρας, δεν ξεκινάει πάντα με συζητήσεις σεξουαλικού περιεχομένου, δεν εκμαιεύει αμέσως ή πάντα φωτογραφικό υλικό από το παιδί και δεν επιδιώκει αμέσως συνάντηση. Προσπαθεί να εξοικειώσει σταδιακά το παιδί στη θεματολογία και το σκοπό του. Κάποιες φορές δείχνει ότι επιδιώκει σύναψη ουσιαστικής φιλίας ή «σοβαρής» σχέσης. Δίνει πάντα προσοχή, είναι πάντα εκεί για το παιδί όταν οι άλλοι δεν είναι, υποκρινόμενος/η ότι το κατανοεί δίνοντάς του συμβουλές.
Η επιρροή και η δύναμη που προσπαθούν να ασκήσουν στα παιδιά είναι τέτοια που πολλές φορές τα απομονώνουν από το περιβάλλον τους κάνοντας τα να πιστεύουν ότι μόνο αυτοί τους νοιάζονται. Αυτή η άρρωστη σχέση ελέγχου και δύναμης πολλές φορές οδηγεί σε εκβιαστικές συμπεριφορές με αποτέλεσμα τα παιδιά να αισθάνονται φόβο, ενοχές, ντροπή μπαίνοντας στη διαδικασία να βάλουν στη ζωή τους την ιδέα του «μυστικού». Συχνά βρίσκονται σε σύγχυση ανάμεσα σε αγωνία, φόβο, θαυμασμό και αγάπη, ανίδεα για τις πραγματικές προθέσεις του θύτη.
Δεν είναι πάντα εύκολο για να ένα γονέα να αντιληφθεί πλήρως τι μπορεί να συμβαίνει, όμως η υπερβολική μυστικοπάθεια ακόμα και για έναν έφηβο είναι ένα καμπανάκι κινδύνου. Ο υπερβολικός χρόνος στο διαδίκτυο ή ο πολύς χρόνος εκτός σπιτιού, η απόσυρση από παλιές δραστηριότητες, καινούργια αντικείμενα που δεν εξηγεί πως τα απέκτησε, σεξουαλική συμπεριφορά και γλώσσα αποτελούν σημάδια που δεν θα έπρεπε να αγνοηθούν.
Είναι σημαντικό λοιπόν για τους γονείς να βοηθούν το παιδί να είναι πολύ προσεκτικό στις διαδικτυακές του συναναστροφές, να ξέρει ότι μπορεί να μιλήσει αμέσως στους γονείς του αν υπάρξει κάποια προσέγγιση που τον κάνει να αισθάνεται άβολα και περίεργα ανεξάρτητα αν η διαδικτυακή γνωριμία διαρκεί πολύ καιρό. Να διαφυλάττει τα προσωπικά του στοιχεία πάντα αλλά και να ενημερώνει τους γονείς του για οποιαδήποτε διαδικτυακή συνάντηση. Επίσης είναι καίριο να παραμένουν ενεργοποιημένα τα εργαλεία ασφάλειας στους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης έτσι ώστε να μην είναι εύκολα προσβάσιμο το περιεχόμενο τους, να μην αποδέχεται αιτήματα φιλίας από αγνώστους και να μπλοκάρει αμέσως χρήστες που τον ενοχλούν.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙA:
Craven, S., Brown, S. & Gilchrist, E. (2006) Sexual grooming of children: Review of literature and theoretical considerations. Journal of Sexual Aggression. 12(3),287-299, 297
Photo by Steinar Engeland on Unsplash
