Ψυχικές Διαταραχές
Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης έχουν αλλάξει δραματικά τον τρόπο που επικοινωνούμε. Πλέον, δεν χρειάζεται να περιμένουμε την εφημερίδα της ημέρας. Αρκεί μόνο να δούμε την αρχική σελίδα του κοινωνικού μέσου δικτύωσης της αρεσκείας μας για να ενημερωθούμε σχετικά με τα πιο σημαντικά θέματα της επικαιρότητας ή μονάχα εκείνα πουμας ενδιαφέρουν.
Ακόμα πιο σημαντική έχει αποδειχθεί η δύναμη που έχουν τα social media στο να επηρεάζουν το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό σκηνικό.
Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης αποτελούν ισχυρό εργαλείο για τους νέους, αφού τους παρέχεται μια πλατφόρμα μέσω της οποίας ακούγεται η φωνή τους. Τους δίνει τη δυνατότητα να γίνουν ενεργοί πολίτες και να εκφράσουν την προσωπική τους γνώμη σε ζητήματα που τους αφορούν και που τους επηρεάζουν. Βοηθάει, επιπλέον, στην διάχυση πληροφοριών για πιο ευαίσθητα θέματα, όπως για παράδειγμα όταν η ευχή των γενεθλίων της Rachel Beckwith πραγματοποιήθηκε συγκεντρώνοντας $1,265,823 με σκοπό να βοηθήσει τα παιδιά της Αφρικής να έχουν καθαρό νερό: της δόθηκε η δυνατότητα μέσω των social media να ευαισθητοποιήσει και να πείσει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων να κάνει δωρεές για την επίτευξη του έργου αυτού.
Ένα από τα οφέλη των social media είναι η διάχυση ιδεών που σε άλλη περίπτωση ίσως να είχε διαφύγει από τα διαδικτυακά κοινά. Τα social media και γενικότερα το Διαδίκτυο βοηθάει τους νέους να ανακαλύψουν νέες ιδέες και να οικοδομήσουν την ψυχική τους δύναμη, καθώς μαθαίνουν να αναγνωρίσουν και να διαχειρίζονται κινδύνους.
Παρόλο που τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης προσφέρουν πολλά οφέλη στην κοινωνία και συγκεκριμένα στους νέους, πολλοί υποστηρίζουν πως μπορούν να διαμορφώσουν την κουλτούρα μας σε μια κουλτούρα υπερπροβολής και μαζικοποίησης. Θα πρέπει ν’ αναρωτηθούμε, τι αντίκτυπο έχει αυτό στην ψυχική μας υγεία;
Σήμερα, το μόνο που μας νοιάζει είναι πόσες φωτογραφίες θα δημοσιεύσουμε ή ποιο θα είναι το επόμενο πράγμα που θα κοινοποιήσουμε, χωρίς να μας απασχολεί η επίδραση που έχουν τα social media στην ψυχική μας υγεία. Παίρνοντας το Facebook και το Instagram ως παραδείγματα, αντιλαμβανόμαστε πως πρόκειται για δυο μέσα που μας επιτρέπουν να παρουσιάσουμε τη δική μας φιλτραρισμένη πραγματικότητα, δείχνοντας μόνο αυτό που θέλουμε να δείξουμε.
Αυτό μπορεί να ωθήσει ένα άτομο στο να συγκρίνει επικριτικά τη ζωή του σε σχέση με τη ζωή άλλων, χρησιμοποιώντας τις δημοσιεύσεις τους ως μέτρο σύγκρισης για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της δικής του ζωής. Ο αντίκτυπος αυτής της κατάστασης επιφέρει καταστροφικά συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, καταλήγοντας σε αρνητικές δηλώσεις του “Εγώ..”, όπως “Εγώ ποτέ δεν θα μπορέσω να γίνω σαν κι αυτόν” ή “Εγώ ποτέ δεν θα μπορέσω να το κάνω αυτό”.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν είναι το μόνο αρνητικό αποτέλεσμα την κατάχρησης των social media. Υπάρχει μια έρευνα της ψυχολόγου Paula Durlofsky η οποία διεξήχθη με σκοπό να εμβαθύνει στο πως μπορεί να υπάρξει υγιής ισορροπία ανάμεσα στις πραγματικές και τις εικονικές σχέσεις, καθώς και να ανακαλύψει πιο συγκεκριμένα τη συσχέτιση ανάμεσα στη χρήση των social media και της κατάθλιψης.
Η σωματική δυσμορφία είναι ακόμα ένα ζήτημα που επηρεάζεται σημαντικά από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Σύμφωνα με την μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον Dr Bryony Bamford, όσο περισσότερο χρόνο περνάει κανείς στο Facebook, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα εκδήλωσης συναισθημάτων ανασφάλειας για την εικόνα που έχει για το σώμα του, το οποίο με τη σειρά του οδηγεί σε πιθανή εμφάνιση κατάθλιψης.
Εσύ επηρεάζεσαι από τα social media; Ακολουθούν κάποια σημάδια που μπορούν να σε βοηθήσουν να καταλάβεις:
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Αισθάνεσαι άσχημα όταν βλέπεις φωτογραφίες από τον τρόπο ζωής άλλων ανθρώπων.
- Ζηλεύεις την ζωή άλλων ανθρώπων – εύχεσαι η ζωή σου να ήταν σαν τη δική τους.
- Βρίσκεις τα social media ως το μόνη σου επιλογή για διασκέδαση.
- Δεν έχεις προσωπικές σχέσεις και επαφές με την οικογένειά σου και αισθάνεσαι απομονωμένος/η.
- Σου είναι αδύνατο να κάνεις το παραμικρό χωρίς να το δημοσιεύσεις σε κάποιο μέσο δικτύωσης.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν ώστε να προστατευτούμε από τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση των social media και να επωφεληθούμε από τα θετικά που έχει να μας προσφέρει;
Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να είμαστε ενημερωμένοι για αυτούς τους πιθανούς κινδύνους και αποτελεί υποχρέωσή μας ως κοινωνία (γονείς, εκπαιδευτικοί, υπουργείο παιδείας) να ενημερώσουμε και να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά και τους εφήβους σχετικά με την ασφαλή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Για τις νεότερες γενιές, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, οπότε είναι αναγκαίο να λάβουν όλη την σχετική παιδεία, ώστε να μπορούν αφενός να προφυλαχθούν από τους κινδύνους και αφετέρου να αξιοποιήσουν αυτά τα μέσα ως ένα χρήσιμο και πολύτιμο εργαλείο.
Χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί με τη δημοσίευση προσωπικών μας δεδομένων ή πληροφοριών που αφορούν τρίτους. Οτιδήποτε “ανεβαίνει” στο διαδίκτυο μπορεί να υπάρχει εκεί για πάντα, αφού ακόμη κι αν το διαγράψουμε, μπορεί να έχει ήδη αναπαραχθεί από άλλους χρήστες, οπότε δεν είναι πια στο χέρι μας να απαλλαγούμε από αυτό.
Απαραίτητο είναι να υπάρχει μέτρο στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σαφώς και μπορούμε να συνδεθούμε όταν θέλουμε να κάνουμε ένα διάλειμμα ή όταν είμαστε μόνοι και θέλουμε ν’απασχοληθούμε με κάτι. Όταν όμως είμαστε με φίλους ή με την οικογένεια μας, ας αλληλεπιδράσουμε ουσιαστικά μαζί τους. Κοιτώντας κάθε τόσο την οθόνη του κινητού μας φοβούμενοι μήπως χάσουμε κάποια καινούρια ανάρτηση, χάνουμε ουσιαστικά την επαφή με τους γύρω μας.
Η online κοινωνική δικτύωση έχει να μας προσφέρει πολλά, αρκεί να μην υποκαθιστά την κοινωνική μας επαφή στον “πραγματικό” κόσμο. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση αναλωνόμαστε μόνο σε διαδικτυακές επαφές, που συνήθως συνδέονται με εφήμερες σχέσεις, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ουσιαστική κοινωνική μας ζωή. Ας μην ξεχνούμε ότι οι άνθρωποι είναι περισσότερο ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, όταν συναντούν και συναναστρέφονται με τα αγαπημένα τους πρόσωπα εκτός διαδικτυακού περιβάλλοντος. Η γενική αίσθηση, άλλωστε, της διάθεσης και της ευεξίας που νιώθουμε συνδέεται κυρίως με την ψυχολογική υποστήριξη που λαμβάνουμε από τους πραγματικούς μας φίλους!
