από την εργοθεραπεύτρια του “Θάλπος Αττικής” Βασιλική Μωραΐτη
Οι διαταραχές άγχους αποτελούν μια από τις συχνότερα εμφανιζόμενες κατηγορίες ψυχικών νόσων με ποσοστό που αγγίζει το 3,5 %, ενώ ανήκουν στις δέκα πιο σημαντικές αιτίες αναπηρίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Εξαιτίας της χρονιότητας τους έχουν συνδεθεί με σημαντικά μειωμένα επίπεδα λειτουργικότητας και δυσκολίες στην εκτέλεση διάφορων δραστηριοτήτων. Μερικές από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες διαταραχές είναι η διαταραχή πανικού, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή κοινωνικής φοβίας και οι ειδικές φοβίες.
Τα άτομα με Αγχώδεις Διαταραχές υποφέρουν από αισθήματα δυσφορίας και συνεχούς φόβου καθώς και από σωματικά συμπτώματα ως απάντηση του στρες στην αντιλαμβανόμενη απειλή ή εξαιτίας παρενεργειών που προκαλούν τα φάρμακα δημιουργώντας έτσι προβλήματα στην λειτουργικότητα τους. Οι δυσκολίες που μπορεί να εμφανίσει το άτομο μπορεί να αφορούν σε κινητικές, γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες. Ο ρόλος του Εργοθεραπευτή είναι να κατανοήσει την ιστορία ζωής του ατόμου, την εμπειρία του με την διαταραχή, κυρίως όμως να εστιάσει στο πώς αυτή επηρεάζει την καθημερινότητά του στους λειτουργικούς τομείς της ζωής και τα καθημερινά του έργα.
Τι είναι όμως τα έργα και πως συνδέονται με την ψυχική υγεία;
Ο όρος «έργα» αφορά σε όλες εκείνες τις δραστηριότητες που κάνουμε μέσα στην ημέρα και παρέχουν σκοπό και νόημα για εμάς. Για παράδειγμα, η εργασία μας ή το αγαπημένο μας χόμπι, θα μπορούμε να πούμε ότι είναι δραστηριότητες που προσφέρουν νόημα και σκοπό μέσα στην καθημερινότητα μας. Είναι δραστηριότητες που αν για κάποιο λόγο διακοπούν ή περιοριστούν, δημιουργούνται προβλήματα ζωτικής σημασίας στην καθημερινότητα και ως αποτέλεσμα στην ψυχική και σωματική υγεία του ανθρώπου. Βασικά έργα της καθημερινότητας είναι η φροντίδα του εαυτού, της οικογένειας, η εργασία, η διατήρηση κοινωνικών επαφών και σχέσεων κ.α. Βλέποντας το λίγο από μια πιο κοντινή σκοπιά, ας σκεφτούμε ένα άτομο με κοινωνική φοβία που πρέπει να πηγαίνει καθημερινά στην δουλειά του χρησιμοποιώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή έναν άνθρωπο που δυσκολεύεται να κοιμηθεί κάθε βράδυ εξαιτίας του ατέρμονου αισθήματος άγχους και αγωνίας που βιώνει. Πόσο βιώσιμο είναι αυτό σε βάθος χρόνου;
Σε αυτού του είδους τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής που δυσχεραίνουν την ποιότητα ζωής του ατόμου ο ρόλος της εργοθεραπείας είναι ύψιστης σημασίας. Μέσα από την χρήση διάφορων τεχνικών, όπως η ψυχοεκπαίδευση, η χρήση τεχνικών χαλάρωσης, η δημιουργία πλάνου καθημερινής ρουτίνας, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ατόμου, είναι δυνατή η σταδιακή επαναφορά σε μια πιο λειτουργική καθημερινότητα, όπου το άτομο θα μπορεί να κατανοήσει την διαταραχή του και θα μάθει να ζει μαζί της, με έναν ωστόσο πιο ποιοτικό και λιγότερο περιοριστικό τρόπο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Crouch, R. B., & Alers, V. M. (Eds.). (2014). Occupational therapy in psychiatry and mental health (5th ed.). Chichester: Wiley-Blackwell.
World Health Organization. (2017). Depression and Other Common Mental Disorders Global Health Estimate. Retrieved from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254610/WHO-MSD-MER-2017.2-eng.pdf
Photo by Lina Trochez on Unsplash