Καλή Ψυχική υγεία
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού
Όλοι χαιρόμαστε όταν νιώθουμε αγαπητοί και χρήσιμοι στους άλλους και κυρίως στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Όλοι μας θέλουμε να είμαστε καλοί φίλοι, δοτικοί σύντροφοι, υπέροχοι γονείς, γιοι, κόρες και άξιοι εργαζόμενοι. Μερικές φορές, όμως, δυσκολευόμαστε να πούμε όχι.
Άλλοι δεν λένε όχι για να αποφύγουν τυχόν αντιπαράθεση ή σύγκρουση ή γιατί δεν μπορούν να διαχειριστούν τα ενοχικά συναισθήματα που νιώθουν μετά από κάθε άρνηση τους. Υπάρχουν και αυτοί που διακατέχονται από μία διάθεση υποχρέωσης, ένα είδος “αναγκασμού” ακόμα και όταν οι συνθήκες τους το κάνουν πολύ δύσκολο.
Το να υποχωρεί κάποιος και να λέει ναι συχνά στους άλλους μπορεί να μην το αντιλαμβάνεται ως ιδιαίτερο πρόβλημα, ιδίως σε μικροπράγματα όπως πχ το να παρατήσει κάτι που κάνει για να πάει για καφέ με ένα φίλο ή να κάνει μία δουλειά που του ζήτησε ο γονιός του. Αλλά όταν αυτό γίνεται συνέχεια και για όλους, όταν όλοι (φίλοι, συγγενείς, εργοδότες) θεωρούν δεδομένο το ναι του, τότε το άτομο πολύ πιθανόν να βρεθεί σε δυσάρεστες καταστάσεις, όπως να έχει μεγάλο φόρτο εργασίας ή να κάνει πράγματα που δεν του αρέσουν. Κάτι που μακροπρόθεσμα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην συναισθηματική, ψυχική ακόμα και σωματική υγεία του.
Ένας άνθρωπος που λέει συνέχεια ναι έχει λιγότερο χρόνο να κάνει δραστηριότητες που του αρέσουν, έχει έντονα αισθήματα δυσαρέσκειας, ξεσπάσματα θυμού καθώς και ψυχοσωματικά συμπτώματα λόγω της πίεσης που βιώνει όπως μυϊκούς πόνους, πονοκέφαλους ή – πολύ σύνηθες – γαστρεντερική δυσφορία.
Το ότι λέει κάποιος συχνά όχι δεν πρέπει να χαρακτηρίζεται ως αρνητικός άνθρωπος αλλά περισσότερος ως δυναμικός. Κάποιος που μπορεί να λήξει ανεπιθύμητες καταστάσεις, να αρνηθεί ευγενικά και με επιχειρήματα και γενικότερα να θέσει ως προτεραιότητα τις δικές του ανάγκες. Ένας τέτοιος άνθρωπος ξέρει ότι αυτοί που είναι κοντά του, είναι επειδή τον αγαπάνε και σέβονται τα “θέλω”, όχι επειδή είναι πάντα συγκαταβατικός και τους διευκολύνει.
Αυτός που πραγματικά επιθυμεί να ξεκινήσει να λέει όχι θα πρέπει καταρχάς να θέσει ως προτεραιότητα τις ανάγκες του. Ακόμα και αν αυτό που νιώθει ότι χρειάζεται είναι ξεκούραση, θα πρέπει να το κάνει χωρίς να δικαιολογηθεί στους άλλους από το άγχος του τι θα πουν. Επίσης να αμφισβητήσει το αίσθημα ενοχής που θα νιώσει λέγοντας όχι χρησιμοποιώντας την εκλογίκευση. Αυτό μπορεί να το κάνει διερωτώντας τον εαυτό του αν η άρνησή του πλήγωσε ουσιαστικά κάποιον, αν το είπε με λάθος τρόπο ή αν υπήρχε εναλλακτική που θα μπορούσε να πει ναι χωρίς όμως να λοξοδρομήσει από αυτό που θέλει ο ίδιος.
Χρειάζεται να είναι ακριβής και ξεκάθαρος όταν αρνείται ώστε να τον παίρνουν στα σοβαρά χωρίς να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης και ταυτόχρονα να σέβεται το όχι των άλλων. Διότι για να σέβονται οι άλλοι τις αποφάσεις του, θα πρέπει πρώτα ο ίδιος να σέβεται αντίστοιχα τις δικές τους.
Τέλος, να θυμάται ότι δεν μπορεί να επέλθει αυτή η σημαντική αλλαγή στην συμπεριφορά του από την μια στιγμή στην άλλη, χρειάζεται εξάσκηση και χρόνος. Όταν δυσκολεύεται να πει όχι να ζητάει χρόνο ώστε να το σκεφτεί διεξοδικά με βάση τα προαναφερθέντα και να επιστρέψει αργότερα πιο αποφασιστικός.
Το να μπορούμε να πούμε όχι είναι κάτι που όλοι πρέπει να μάθουμε γιατί μπορεί να γίνει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην ζωή μας, να μας βγάλει από κάποιες δύσκολες καταστάσεις και να μας βοηθήσει να είμαστε πιο υγιείς και ευτυχισμένοι.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• https://health.clevelandclinic.org/save-your-sanity-by-saying-no/
• https://seasanctuary.org.uk/just-a-reminder-you-can-say-no-mental-health/
• https://www.firstpost.com/health/mental-health-101-how-to-say-no-7866751.html
Photo by Monstera from Pexels
