Ψυχικές Διαταραχές
Από την ψυχολόγο της Μονάδας «Θάλπος Αττικής» Μαρία Μακριδάκη.
Στην σημερινή κοινωνία των γρήγορων ρυθμών αλλά και της καθιστικής, για πολλούς ζωής, οι περισσότεροι από μας προσπαθούν να βρουν λίγο χρόνο για φυσική άσκηση. Είναι θέμα υγείας να επιλέξουμε να εντάξουμε την άσκηση στη ζωή μας και πολλοί το καταφέρνουμε, τι γίνεται όμως όταν ενώ ξεκινούμε με αυτές τις καλές προθέσεις αλλά ξεφεύγουμε από τον έλεγχο και αυξάνουμε την ένταση της άσκησης και το χρόνο που αφιερώνουμε σε αυτή; Όταν ο ρόλος της άσκησης στη ζωή μας είναι πιο σημαντικός από οτιδήποτε άλλο, όταν αυτή μας η ασχολία διαταράσσει την διαπροσωπική και επαγγελματική μας ζωή, τότε η άσκηση δεν είναι πλέον επιλογή ευεξίας αλλά εθισμός.
Αναρωτηθείτε αν ισχύουν τα παρακάτω για εσάς: Αν δεν πάτε μία μέρα στο γυμναστήριο νιώθετε ενοχές; Γυμνάζεστε ακόμα και αν είστε τραυματισμένοι; Ο ελεύθερος σας χρόνος είναι μόνο για το γυμναστήριο; Είστε στο γυμναστήριο αντί να είστε με τους δικούς σας σε ειδικές περιστάσεις; Ξοδεύετε πολλά χρήματα για διάφορα προγράμματα; Αισθάνεστε ευτυχισμένοι μόνο όταν είστε στο γυμναστήριο; Κρύβετε το πόση ώρα περνάτε στο γυμναστήριο από τους άλλους; Γυμνάζεστε σε ασυνήθιστα μέρη και σε περίεργες ώρες; Νιώθετε ότι η άσκηση που κάνατε δεν είναι πότε αρκετή;
Αυτού του είδους ο εθισμός περιορίζει την κοινωνική και προσωπική ζωή του ατόμου στο ελάχιστο. Στην ουσία η άσκηση και η ώρα που περνούν στο γυμναστήριο γίνεται η κοινωνική τους ζωή. Τα άτομα εθισμένα στην γυμναστική αποσύρονται από οικογένεια και φίλους προκειμένου να μην χάσουν μια προγραμματισμένη προπόνηση. Η εργασία τους ή η σχολή τους περνάει σε δεύτερη μοίρα. Η άσκηση ποια δεν είναι μία υγιής και ευχάριστη εμπειρία αλλά ψυχαναγκασμός. Το πως αισθάνονται για τον εαυτό τους καθορίζεται από την ποσότητα της σκληρής τους προπόνησης. Η σκέψη είναι ότι χρειάζομαι να γυμνάζομαι για να ελέγχω το βάρος μου, να έχω όμορφο αθλητικό σώμα. Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, πολύ κακή αντίληψη εικόνας σώματος, διακατέχονται από υπερβολικές ανησυχίες για το βάρος τους και βιώνουν άγχος και κατάθλιψη. Αυτού του είδους η ψυχαναγκαστική άσκηση συνδέεται συχνά με διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες και συνοδεύει διατροφικές διαταραχές όπως η Νευρική Ανορεξίας και η Νευρική Βουλιμία.
Δυστυχώς οι κίνδυνοι τραυματισμών και μονίμων βλαβών στο μυοσκελετικό σύστημα είναι μεγάλοι. Επίσης, ωθώντας το σώμα πέρα από τα όριά του, χωρίς να επιτρέψουν στον εαυτό τους να ξεκουραστεί ή να αποθεραπευτεί μετά από κάποιο τραυματισμό οδηγούνται στην εξάντληση, αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και γίνονται επιρρεπής σε λοιμώξεις. Ειδικά στις γυναίκες, επηρεάζεται η ορμονική ισορροπία, οπότε διαταράσσετε ο κύκλος της εμμήνου ρήσεως δημιουργώντας προβλήματα γονιμότητας και οστεοπόρωση. Επιπλέον, το σώμα όταν υποβάλλεται σε τόσο μεγάλη άσκηση χρειάζεται και μεγάλη διατροφική κάλυψη οπότε πολλές φορές στην προσπάθεια του να βρει ενέργεια διασπά και την μυϊκή του μάζα. Ο περιορισμός της τροφής σε συνδυασμό με υπερβολική άσκηση μπορεί να γινεί επικίνδυνος ακόμα και μοιραίος όπως σε κάποιες περιπτώσεις νευρικής ανορεξίας.
Ειδικοί επιστήμονες μπορούν να βοηθήσουν το εθισμένο άτομο να καταλάβει καλύτερα τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή τη συμπεριφορά, για να μπορέσει να αναγνωρίσει καλύτερα το ρόλο που παίζει η γυμναστική στη ζωή του και να βάλει όρια ανοικοδομώντας την διαπροσωπική, κοινωνική και επαγγελματική του ζωή.
Βιβλιογραφία
Long,C.G (1995) Assessment and management of eating disordered patients who over-exercise: A four-year-follow-up of six single case studies. Journal of Mental Health. 4, 309-316.
