Ψυχικές Διαταραχές
από την εργοθεραπεύτρια του «Θάλπος Αττικής», Βασιλική Μωραΐτη
Σίγουρα οι περισσότεροι από εσάς θα το έχετε ακούσει στην καθημερινή ζωή ή σε κάποια ταινία ή βιβλίο και πολλοί μπορεί να τρομάζουν στο άκουσμα αυτής της λέξης, πόσο μάλλον στην συνάντηση ή ακόμα και στην ιδέα της συναναστροφή με ένα άτομο που έχει ψύχωση.
Οι ψυχικές ασθένειες έχουν μια μακρά ιστορία έντονου στιγματισμού ανά τους αιώνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Θεωρίες όπως το ότι η ψυχική νόσος είναι σημάδι του διαβόλου ή «τιμωρία» από θεϊκές δυνάμεις, επικρατούσαν και συνεχίζουν να παρατηρούνται σε πολλές κοινωνίες. Ο όρος «ψύχωση» παραπέμπει στην λεγόμενη «τρέλα» ή τον όρο «παράνοια», λέξεις που τείνουν να προκαλούν τρόμο και πανικό στο μέσο άνθρωπο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το στίγμα έχει προκύψει από το φόβο και την έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με την ψυχική υγεία. Μιας και η ψυχιατρική νόσος δεν είναι κάτι το οποίο μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι, είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι η διαταραχή και να αιτιολογήσουμε κάποιες συμπεριφορές από αυτές που βλέπουμε..
Τι είναι πραγματικά όμως η ψύχωση και γιατί χρειάζεται να μάθουμε περισσότερα για αυτή;
H ψύχωση αποτελεί μια κατάσταση απώλειας επαφής με την πραγματικότητα και είναι σύμπτωμα ψυχικών διαταραχών. Τα κύρια συμπτώματα που μπορεί να έχει ένα άτομο που πάσχει από ψύχωση είναι παραισθήσεις ή/ και ψευδαισθήσεις καθώς και άλλες διαταραχές στην σκέψη και την συμπεριφορά. Οι διαταραχές στις οποίες μπορεί να την συναντήσουμε είναι η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή και η κατάθλιψη, ενώ μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε άτομα που κάνουν εκτεταμένη χρήση ουσιών. Ιδιαίτερο είναι το γεγονός ότι αποτελέσματα ερευνών δείχνουν πως έως και το 3% του γενικού πληθυσμού, μπορεί να εμφανίσει ένα ψυχωτικό επεισόδιο κατά την διάρκεια της ζωής του. Από αυτό μπορεί κανείς να συμπεράνει πως η ψύχωση δεν είναι απλά ένα χαρακτηριστικό του «τρελού», που συχνά ακούμε στην καθημερινή ζωή, αλλά μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες σε οποιαδήποτε στιγμή κατά την διάρκεια της ζωής τους, γεγονός το οποίο φυσικά εξαρτάται από πολλαπλούς παράγοντες.
Μερικά στοιχεία που αφορούν την ψύχωση καθώς και μύθοι που θα πρέπει να καταρριφθούν είναι:
«Οι ψυχωσικοί μιλούν μόνοι τους»
Ένα κλασσικό παράδειγμα που συχνά ακούγεται για τις ψυχωσικές διαταραχές. Τα άτομα που φαίνεται να μιλούν κάποια στιγμή μόνα τους, συχνά αντιμετωπίζουν ακουστικές ή οπτικές ψευδαισθήσεις, ήχους και εικόνες δηλαδή που τη δεδομένη στιγμή τα βιώνουν ως πραγματικά.
«Τα ψυχωσικά άτομα είναι βίαια και επικίνδυνα»
Τα ψυχωσικά συμπτώματα δυσκολεύουν τον άνθρωπο που πάσχει στο να αντιληφθεί την πραγματικότητα γύρω του, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρεται «περίεργα». Οι άνθρωποι που βρίσκονται εν μέσω ψυχωτικού επεισοδίου συχνά αισθάνονται φοβισμένοι ή μπερδεμένοι λόγω της δυσκολίας τους να αντιληφθούν την πραγματικότητα. Μάλιστα είναι πιο πιθανό να αποσυρθούν και να βλάψουν τον εαυτό τους παρά να ξεσπάσουν και να βλάψουν κάποιον άλλο. Στην πραγματικότητα, τα άτομα με σοβαρές ψυχωσικές διαταραχές, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν θύματα βίας παρά θύτες.
«Ένας άνθρωπος με ψύχωση δεν μπορεί να έχει μια κανονική ζωή»
Πολλά άτομα με ψύχωση μπορεί να αντιμετωπίσουν έχουν μόνο ένα ή δύο επεισόδια και να μην εμφανίσουν ποτέ ξανά ψύχωση είναι να βρουν ένα πλάνο με τους θεράποντες για να αποτραπεί η εκδήλωση κάποιου άλλου επεισοδίου. Δεδομένου ότι η ψύχωση έχει συνήθως μια πιο σταδιακή έναρξη, είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα που το βιώνουν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια από την αρχή. Κατά τη διάρκεια ενός ψυχωσικού επεισοδίου είναι πιθανό να μην είναι δυνατή η διατήρηση της προηγούμενης λειτουργικότητας, ωστόσο, η συχνότητα και η σοβαρότητα αυτών των επεισοδίων μπορούν να αντιμετωπιστούν. Υπάρχουν διάφορες θεραπείες και φάρμακα που μπορούν να αποτρέψουν αποτελεσματικά τα ψυχωτικά επεισόδια. Η συνέπεια προς τα θεραπευτικά πλάνα, είναι καίριας σημασίας για την καλή πρόγνωση των ανθρώπων.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές πως τελικά τα άτομα με ψύχωση δεν είναι τίποτα παραπάνω από ανθρώπους που βλέπουν τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο από τους άλλους, που έχουν δυνητικά τρομακτικές εμπειρίες και ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα που για εμάς δεν είναι υπαρκτά. Είναι άνθρωποι που έχουν ανάγκη από συμπόνια και κατανόηση. Άνθρωποι που πρέπει να νιώθουν ότι τους ακούνε και τους βλέπουν, ότι δεν περιθωριοποιούνται και σίγουρα ότι αυτό που βιώνουν δεν είναι επιλογή τους.
https://psychiatry-uk.com/psychosis-from-myth-to-reality/
Photo by Andrea Piacquadio on Pexels
