Τρίτη Ηλικία

από την ψυχολόγο του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού

Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε η τρίτη ηλικία για τις περισσότερες δυτικές χώρες τοποθετείται μετά την ηλικία των 65 ετών όπου και αρχίζει η συνταξιοδότηση. Στην πραγματικότητα όμως, η ηλικία δεν είναι μόνο ένας αριθμός και υπάρχουν πολλοί παράγοντες – ατομικοί και κοινωνικοί –  που διαμορφώνουν το πως τη βιώνει ο κάθε άνθρωπος.

Τα γηρατειά συχνά χαρακτηρίζονται ως περίοδος μοναξιάς, αδυναμίας και παρακμής. Από την άλλη, έχει επίσης περιγραφεί και ως εποχή ελευθερίας, ευτυχίας και ευημερίας. Οι εμπειρίες κάθε ανθρώπου είναι μοναδικές αλλά τα στερεότυπα για τη γήρανση μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις αποφάσεις που λαμβάνει και στις στάσεις που υιοθετεί, επηρεάζοντας ακόμα και τη σωματική και ψυχική του υγεία.

Τα στερεότυπα για την ηλικία ορίζουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν οι ηλικιωμένοι, όπως το να μεταβιβάζουν την εξουσία σε νεότερους, να μην καταναλώνουν πάρα πολλούς κοινόχρηστους πόρους και να μην συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται περισσότερο με μικρότερες ηλικίες.

Αυτά τα στερεότυπα σε συνδυασμό με τον απολογισμό ζωής αλλά και με το αναπόφευκτο γεγονός του θανάτου, που χρονολογικά νιώθει ο ηλικιωμένος ότι πλησιάζει, μπορούν να τον οδηγήσουν ακόμα και σε κατάθλιψη. Αν μάλιστα προστεθούν και τυχόν προβλήματα υγείας, πχ μυοσκελετικά, ο ηλικιωμένος  βιώνει επιπρόσθετο άγχος σχετικά με την πορεία των δεξιοτήτων του για την αυτοεξυπηρέτηση του.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν μέρος μιας σκληρής πραγματικότητας, οποία όμως θα μπορούσε να μην είναι τόσο σκληρή… Καταρχάς θα πρέπει να υπάρχουν οι υποδομές για να στηρίξουν τους ηλικιωμένους σε υγειονομικό αλλά και λειτουργικό επίπεδο, όπως εύκολη προσβασιμότητα σε δρόμους και συγκοινωνίες. Εξίσου όμως σημαντικό, είναι να αλλάξει η νοοτροπία τόσο των ίδιων όσο και των νεότερων περί των γηρατειών. Το ότι κάποιος έχει μεγαλώσει τόσο ώστε να ανήκει στην κατηγορία της 3ης ηλικίας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα χάσει την πνευματική του οξυδέρκεια και αυτονομία. Είναι στο χέρι του να φροντίσει αλλά και να ενισχύσει τόσο την σωματική όσο και την ψυχική του υγεία. Αντί να παραιτηθεί από την ζωή και να αφεθεί στην φθίνουσα πορεία του γήρατος, να υιοθετήσει ένα πιο ενεργό τρόπο ζωής. Ένα άτομο που διαβαίνει το κατώφλι της τρίτης ηλικίας, αν αξιοποιήσει την ωριμότητα που έχει αποκτήσει από τις εμπειρίες του, θα μπορεί να απολαμβάνει την ζωή του, να περνάει όμορφα και ίσως να είναι περισσότερο ευτυχισμένος από πολλούς νεότερούς του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• «Provisional guidelines on standard international age classification» (PDF). United Nations. 1982 https://unstats.un.org/unsd/publication/SeriesM/SeriesM_74e.pdf

• https://www.greatseniorliving.com/articles/senior-citizen-age

• https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-right-side-40/202105/dump-your-misconceptions-aging

• https://www.apa.org/news/press/releases/2009/08/aging-21st

• https://www.umh.org/assisted-independent-living-blog/5-common-misconceptions-about-aging

Photo by John Moeses Bauan on Unsplash