Ψυχικές Διαταραχές
Για πολλές οικογένειες, η εφηβεία είναι μια περίοδος κατά την οποία οι σχέσεις μεταξύ γονιών και παιδιών διαταράσσονται συχνά.
Οι έφηβοι με την διαφορετική πλέον οπτική για τη ζωή, μιλάνε για δικαιώματα, διαπραγματεύονται καινούργιους κανόνες και όρια, αμφισβητούν τις ιδέες των γονιών τους, ζητούν περισσότερες ελευθερίες. Οι γονείς αρνούνται κάτι που ζητά ο έφηβος ή ο έφηβος δε θα κάνει κάτι που θέλει ο γονιός και η μάχη ξεσπάει. Φυσικά σε πολλές περιπτώσεις οι εντάσεις αυτές μπορούν να προληφθούν, αλλά τι μπορεί να γίνει μετά από μια έκρηξη; Πως μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση οι γονείς, ώστε να εξυγιανθεί η κατάσταση ;
Δώστε χρόνο
Αρχικά δώστε χρόνο στον εαυτό σας και στο παιδί σας. Διαχειριστείτε τα συναισθήματα σας μόνοι σας, ακόμα και νιώθοντας ότι τη δεδομένη στιγμή το παιδί δε σας χρειάζεται, δε σας αποδέχεται ή είναι θυμωμένο μαζί σας.
Συνειδητοποιήστε ότι μετά από μια σύγκρουση, η ένταση που παραμένει μέχρι κάποιο βαθμό είναι λογική και αναμενόμενη. Δεχτείτε την και μην πιέζετε τον εαυτό σας να καταφέρει να φερθεί σαν να μην συνέβη ποτέ τίποτα.
Αναρωτηθείτε με τι σχετίζεται η ένταση αυτή
Στη συνέχεια προσπαθήστε να καταλάβετε ποια μπορεί να είναι η αιτία της διατήρησης της έντασης. Ίσως ο λόγος να είναι ότι είπατε κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης πράγματα που δεν εννοούσατε και μετανιώνετε; Ή ότι στις ενδώσατε στις απαιτήσεις του παιδιού σας ενώ δε το θέλατε καθόλου; Ίσως θεωρείτε ότι η κατάληξη της σύγκρουσης αδικεί το παιδί; Όποιος και να είναι ο λόγος, όταν συνειδητοποιήσετε τι είναι αυτό που συνεχίζει να σας ενοχλεί, θα μπορέσετε να το χειριστείτε κατάλληλα. Η αποκατάσταση της δικαιοσύνης υπέρ σας ή υπέρ του έφηβου θα ρίξει τους τόνους. Τα συναισθήματά σας είναι άμεσα συνδεδεμένα με τη συμπεριφορά σας. Αν δεν τα συνειδητοποιήσετε, ίσως να φερθείτε με τρόπο που θα επιδεινώσει την κατάσταση.
Αν πιστεύετε πως το μόνο που κάνατε ήταν να εφαρμόσετε ένα προκαθορισμένο κανόνα, μην αλλάξετε γνώμη μόνο για να λήξει η διαμάχη. Αν ενδώσατε παρά τη θέλησή σας, πείτε αυτό ακριβώς στο παιδί σας: «Είμαι ακόμα σε ένταση, επειδή σου επέτρεψα τελικά κάτι που δεν ήθελα. Την επόμενη φορά θα πω όχι και θα το εφαρμόσω. Αυτό είναι το δικαιότερο για τη σχέση μας.» Αν αδικήσατε το παιδί, λέγοντας πράγματα που δε θέλατε ή χάνοντας τη ψυχραιμία σας, απολογηθείτε για αυτό χωρίς να χρησιμοποιείτε «αλλά». Αντί να πείτε «Σου φώναξα, αλλά εσύ με έφερες σε αυτό το σημείο» προτιμείστε να του πείτε «Με συγχωρείς που έχασα τον έλεγχο πριν».
Το παιδί δε σας μιλά; Αγνοείστε τη συμπεριφορά
Μιλήστε εσείς στον έφηβο όταν νιώθετε έτοιμοι γι’ αυτό και αν δε σας μιλαεί, δώστε του χρόνο. Πείτε του «Εντάξει, φαίνεται ότι δεν είσαι ακόμα έτοιμος να μου μιλήσεις».
Μην υποτιμάτε τα συναισθήματα κανενός
Μην καλοπιάνετε το παιδί με αστεία, προσπαθώντας να το χαροποιήσετε. Είναι δικαίωμα του παιδιού να διατηρήσει αρνητικά συναισθήματα για σας για κάποιο χρόνο. Ο έφηβος πρέπει να μπορεί να ανέχεται και να διαχειρίζεται αρνητικά συναισθήματα και όχι να προσπαθεί να τα αποφύγει ή να τα καταπιέσει. Πείτε για παράδειγμα «Ξέρω ότι νιώθεις θυμωμένος, έτσι νιώθω κι εγώ. Όταν ηρεμήσουμε και οι δύο, μπορούμε να το συζητήσουμε.» Μη συνεχίσετε ωστόσο να συζητάτε αυτά που ειπώθηκαν στη διάρκεια της διαμάχης, πιθανότατα «εν βρασμώ», αλλά εστιάστε στο λόγο που σας οδήγησε στη σύγκρουση.
Κατερίνα Τσίτση,
Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, MSc
http://www.psyxologos-thermi.gr
