Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής»,  Μαρία Μακριδάκη

 

Σε όλους μας έχει τύχει να μπούμε σε ένα δωμάτιο και να ξεχάσουμε γιατί μπήκαμε, τι θέλαμε σε αυτό το δωμάτιο. Να είμαστε σε μια παρέα και να συζητούμε για κάποιο θέμα και να συνειδητοποιήσουμε ότι «φύγαμε» από τη συζήτηση και έχουμε χάσει μεγάλο απόσπασμά της. 

Συχνά η κούραση και το καθημερινό στρες ή κάποια γεγονότα που οι ίδιοι δεν συνειδητοποιούμε ότι πιέζουν την καθημερινότητά μας, μάς κάνουν να αποκοβόμαστε περιστασιακά από ένα δυσάρεστο περιβάλλον. Πολλά ψυχικά υγιή άτομα, βιώνουν περιστασιακά ήπια συμπτώματα από κάτι που ονομάζουμε ψυχική αποσύνδεση, ακόμα και χωρίς απαραίτητα την απειλή κάποιου έντονου στρεσογόνου παράγοντα.

Η ψυχική αποσύνδεση, αποτελεί ένα προσαρμοστικό μηχανισμό, που συμβαίνει στο φυσιολογικό πληθυσμό, χωρίς να θεωρείται απαραίτητα ψυχοπαθολογία. Ουσιαστικά είναι μια μορφή υγιούς άμυνας του εαυτού μας, σε περίπτωση που έρθουμε αντιμέτωποι με μη διαχειρίσιμο στρες ή κάποιες φορές, μια απειλητική για την ασφάλεια και τη ζωή μας εμπειρία.

Σε περιπτώσεις που ένα άτομο αντιμετωπίζει κίνδυνο για τη ζωή του, προκειμένου να επιβιώσει, αποσυνδέονται από τη συνείδηση του συναισθήματα, εμπειρίες, σκέψεις και εικόνες, που συνδέονται με το τραυματικό γεγονός. Έτσι, αυτή η αμυντική διεργασία που καλούμε ψυχική αποσύνδεση, μπορεί να τροποποιεί την πραγματικότητα μας, αλλά συγχρόνως, να μας επιτρέπει να παραμείνουμε σε επαφή με αυτήν, προκειμένου να είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε τον εαυτό μας στον κίνδυνο που αντιμετωπίζουμε. Αυτή η παράλληλη κατάσταση, είναι απόλυτα συμβατή με πολλές περιγραφές ανθρώπων που συναντάμε στην παγκόσμια βιβλιογραφία, αλλά και στην κλινική πρακτική, που έχουν αντιμετωπίσει, απειλητικές για τη ζωή τους εμπειρίες.

Μπορεί τα παραπάνω να μην ανήκουν στη σφαίρα της ψυχοπαθολογίας, όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η αποσυνδετική αμυντική διεργασία, κινείται σε ένα συνεχές. Από καθημερινές ήπιες αντιδράσεις προσαρμογής στο στρες, την κούραση και τις απαιτήσεις της καθημερινότητας, μπορούμε να τη δούμε πιο προχωρημένα, σε μια κλίμακα μεγαλύτερης αμυντικής διεργασίας, αλλά μπορούμε να τη δούμε ακόμα και να καταλήγει στην ψυχοπαθολογία και συγκεκριμένα στην κλινική διάγνωση των Αποσυνδετικών Διαταραχών.

Πρακτικά δηλαδή, η ψυχική αποσύνδεση θα μπορούσε να εκδηλωθεί από ένα συναισθηματικό μούδιασμα και μια έντονη απορρόφηση σε ένα ερέθισμα, ή μια ονειροπόληση, ρεμβασμό ή φαντασίωση σε κάτι πιο ιδιαίτερο, όπως η κατάσταση της αποπροσωποίησης και αποπραγματοποίησης (καταστάσεις που θα αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο) έως και μια ψυχογενή αμνησία ή αποσυνδετική διαταραχή προσωπικότητας. Όπως αντιλαμβανόμαστε οι ακραίες (σε ποιότητα, συχνότητα και ένταση) εκδηλώσεις του μηχανισμού, επηρεάζουν σοβαρά τη λειτουργικότητα του ατόμου και χρήζουν θεραπείας.

 

Βιβλιογραφία https://www.mentalhealthamerica.net/conditions/dissociation-and-dissociative-disorders

 

PHOTO CREDIT: Gabrielle Henderson

 

Διαβάστε το επόμενο άρθρο, “Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση”:

https://thalpos.org.gr/nea-typos/nea-arthra/apoprosopopoiisi-kai-apopragmatopoiisi