Ψυχικές Διαταραχές
από την Ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Είναι πιθανό πολλοί από εσάς να μην έχετε ξανακούσει αυτό τον όρο στον τίτλο του άρθρου αλλά να έχετε παρατηρήσει ή ακόμα και βιώσει αυτό που περιγράφει. Η τριχοτιλλομανία αναφέρεται στην επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά ενός ατόμου η οποία χαρακτηρίζεται από το συστηματικό τράβηγμα των τριχών του σώματος. Τα μαλλιά της κεφαλής, τα φρύδια, τις βλεφαρίδες, τις μασχάλες, την περιοχή του εφηβαίου, το τρίχωμα του σώματος σε οποιοδήποτε σημείο του, χέρια, πόδια κλπ. Ο τρόπος είναι συχνά τελετουργικός, επαναλαμβανόμενος και καταναγκαστικός. Η ενασχόληση αυτή είναι έντονη, μπορεί να πραγματοποιηθεί με τα χέρια, με κάποιο τσιμπιδάκι ή ακόμα και με άλλους τρόπους όπως μασώντας ή γλύφοντας τις τρίχες.
Η διαταραχή αυτή, ευρύτερα εντάσσεται στο φάσμα των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών. Είναι συχνά άτομα που εμφανίζουν άγχος και κατάθλιψη και μεγάλες διαπροσωπικές δυσκολίες. Φαίνεται ότι πρωτο-παρουσιάζεται στην παιδική και εφηβική ηλικία και μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή πιθανώς με μειωμένη ένταση εκδήλωσης. Συχνά τα άτομα αυτά νιώθουν ανεπαρκή, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και βιώνουν δύσκολα αρνητικά συναισθήματα από την παιδική τους ηλικία έως και την ενήλικη ζωή τους.
Το τράβηγμα των τριχών δεν είναι πάντα συνειδητό, μπορεί να εκδηλωθεί όταν το άτομο επιδίδεται σε καθημερινές χαλαρωτικές δραστηριότητες. Μπορεί να αρχίσει να τραβάει τρίχες βλέποντας τηλεόραση ή ακούγοντας μουσική χωρίς να εστιάζεται συγκεκριμένα σε αυτήν την πράξη. Αντίστοιχα όμως αυτό γίνεται και σε συνειδητό επίπεδο και σε περιόδους έντονου στρες και έχοντας την ανάγκη το άτομο να εκτονωθεί, να ανακουφιστεί και να αποφορτιστεί από αρνητικά συναισθήματα. Η πράξη αυτή φαίνεται ότι προσφέρει ένα προσωρινό ευχάριστο συναίσθημα, μια διέγερση η οποία δημιουργεί μια επαναλαμβανόμενη εθιστική συμπεριφορά.
Το αποτέλεσμα αυτής της πράξης είναι συχνά ορατό σε τρίτους γιατί συχνά έχει και μόνιμα αποτελέσματα λόγω οριστικής καταστροφής των θυλάκων της τρίχας και μολύνσεων. Για αυτό το λόγο γίνεται πολλές φορές προσπάθεια να το αποκρύψουν χρησιμοποιώντας σκουφάκια, κορδέλες κεφαλής, καπέλα, μακρυμάνικα ρούχα, μακιγιάζ κλπ. σε μια προσπάθεια να αποφύγουν την αμηχανία και την ντροπή που συχνά νιώθουν και την κοινωνική αποδοκιμασία που νομίζουν ότι θα εισπράξουν.
Η αναζήτηση κατάλληλης θεραπείας είναι αναγκαία. Πέρα από τον μόνιμο σωματικό τραυματισμό, επηρεάζεται και η ευρύτερη κοινωνική λειτουργικότητα του ατόμου. Τα προβλήματα που δημιουργούνται σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο είναι σημαντικά και χρειάζεται επαγγελματική υποστήριξη για να ξεπεραστούν. Είναι σημαντικό λοιπόν αρχικά να αναγνωριστεί το πρόβλημα. Ο συνδυασμός πρακτικού ελέγχου της παρόρμησης, χρησιμοποιώντας εναλλακτικές μη επιβλαβής συμπεριφορές, μαζί με την ταυτόχρονη εκπαίδευση σε εναλλακτικές τεχνικές χαλάρωσης αλλά και λειτουργικούς τρόπους επεξεργασίας των αρνητικών σκέψεων είναι η αρχή για την αλλαγή. Αν εξαιτίας αυτού του άρθρου, αναγνωρίζετε συμπεριφορές του εαυτού σας που σας προβληματίζουν, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Βιβλιογραφία
https://ajp.psychiatryonline.org/doi/pdf/10.1176/appi.ajp.2016.15111432
Photo by Kasia Serbin on Unsplash
