Ως γονείς δεχόμαστε συνεχώς αμέτρητες μαγικές συμβουλές για την σωστή ανατροφή των παιδιών μας και παρόλο που ακούγονται όλες εξαιρετικές, πολλές φορές μας κουράζει όλο αυτό, αφού ταυτόχρονα μας υπενθυμίζεται πόσο απαιτητικός είναι ο ρόλος του γονέα.
Για παράδειγμα, προτείνεται να βρούμε καθημερινά λίγο χρόνο για να αλλάξουμε όλα όσα ανέκαθεν επιθυμούσαμε, όπως το να ετοιμάζουμε πάντοτε το δικό μας σπιτικό φαγητό χωρίς ποτέ να χρειαστεί να παραγγείλουμε απ’ έξω ή να κάνουμε καθημερινά λίγη γυμναστική. Πόσο εύκολο, όμως, είναι αυτό μέσα στην πιεστική καθημερινότητα; Οι περισσότεροι γονείς δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου ή την ψυχική δύναμη να υιοθετήσουμε στην καθημερινότητά μας όλα εκείνα που ιδανικά θα θέλαμε.
Ωστόσο, μια νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Χιλής αποδεικνύει πως το μυστικό για να είμαστε καλύτεροι γονείς με καλύτερη ψυχική υγεία είναι πολύ απλό και σίγουρα μακρυά από όλες τις πολυάριθμες μαγικές συνταγές. Ας σταματήσουμε να ανησυχούμε για το παραμικρό κι ας μην είμαστε τόσο επικριτικοί με τους εαυτούς μας. Με άλλα λόγια, να έχουμε επίγνωση της κάθε κατάστασης.
Οι ερευνητές ρώτησαν 62 μητέρες παιδιών προσχολικής ηλικίας κατά πόσο γνωρίζουν και αποδέχονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, καθώς και κατά πόσο αγνοούν την αρνητική κριτική για τις επιλογές τους ως γονείς.
Η μητέρα που κάνει πράξη το παραπάνω, αντί να σκεφτεί, “Άραγε θα κλαίει όλη νύχτα;” ή “Μάλλον κλαίει επειδή δεν του έδωσα αρκετό γάλα,” αποδέχεται το κλάμα και το αντιμετωπίζει σιγά σιγά.
Να διευκρινίσω πως η επίγνωση της συγκεκριμένης κατάστασης δεν σημαίνει πως στην μητέρα αρέσει το κλάμα, απλά αναγνωρίζει την παρούσα κατάσταση και εκφράζει κατανόηση απέναντι στο παιδί της αλλά και τον ίδιο της τον εαυτό.
Το ίδιο συμβαίνει και με την μητέρα που το 2χρονο παιδί της αρνείται να βάλει τα παπούτσια του. Σίγουρα δεν χαίρεται με το πείσμα του παιδιού της αλλά αναγνωρίζει και αποδέχεται την συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται το παιδί της εκείνη τη στιγμή και δεν θυμώνει μαζί του, ούτε αμφιβάλλει για την ικανότητά της ως μητέρα.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως αντιδρώντας με επίγνωση και αποδοχή σε αντίστοιχες καταστάσεις βοηθάει όχι μόνο τον γονέα να απαλλάσσεται από έντονο άγχος αλλά και την εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού.
Στη συνέχεια της έρευνας, οι μητέρες κλήθηκαν να μιλήσουν για την κατάθλιψη, το άγχος, καθώς και για το στρες που οι γονείς τους αντιμετώπιζαν στο παρελθόν. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η ευσυνειδησία σχετίζεται άμεσα με την ψυχική υγεία της μητέρας, “Οι μητέρες που αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα των παιδιών τους με επίγνωση και αποδοχή τείνουν αν έχουν λιγότερο άγχος και λιγότερα ποσοστά κατάθλιψης.”
Επίσης, αποδείχθηκε πως η ικανότητα της μητέρας να περιγράφει τις εμπειρίες της χωρίς κριτική διάθεση (“Ανυπομονώ να μείνω λίγες ώρες μόνη μου, κι αυτό δεν είναι κακό.”) επιδρά θετικά στον έλεγχο αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων. Με άλλα λόγια, οι γονείς που μπορούν να ορίσουν την κάθε πρόκληση χωρίς να κατηγορήσουν τον εαυτό τους ή κάποιον άλλον γι’ αυτή, έχουν πιο υγιή νοοτροπία και σίγουρα καλύτερη σχέση με το παιδί τους.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα μπορούσατε να δοκιμάσετε όταν αντιμετωπίζετε δύσκολες συμπεριφορές των παιδιών σας:
- Σκεφτείτε πως είναι προσωρινό. Τα παιδιά συνεχώς αλλάζουν, πολλές φορές οι συνήθειες και οι συμπεριφορές τους διαμορφώνονται ανά βδομάδα. Μπορείτε στο τέλος οποιαδήποτε σκέψης σας για μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά του παιδιού σας να προσθέτετε τη φράση “…προς το παρόν.” Για παράδειγμα, “Μπορεί να μην θέλει να φορέσει τίποτα άλλο παρά μόνο την μπέρτα του Superman, αλλά αυτό συμβαίνει προς το παρόν.”
- Δεχτείτε το παιδί σας ως ατελές. Όταν περνάμε πολλές ώρες με το παιδί μας είναι λογικό να εστιάζουμε υπερβολικά σε ένα πρόβλημα συμπεριφοράς ή να το συγκρίνουμε με άλλα συνομήλικα παιδιά (“Ο αδερφός του τρώει όλα τα λαχανικά του, εκείνος γιατί όχι;”). Μην ξεχνάτε πως οι περισσότεροι ενήλικες που πλέον είναι απόλυτα προσαρμοστικοί, υπήρξαν και εκείνοι παιδιά με αρκετά δύσκολες συμπεριφορές. Τα παιδιά είναι από τη φύση τους απρόβλεπτα και διαμορφώνονται καθώς μεγαλώνουν.
- Δεχτείτε τον εαυτό σας ως ατελή γονέα. Η δουλειά σας είναι να παρέχετε στο παιδί σας ασφάλεια και αγάπη δίχως όρους, και όχι να προβλέπετε κάθε ιδιοτροπία του ή να το κρατάτε μακριά από κάθε αρνητική εμπειρία και συμπεριφορά.
Ακούστε το ένστικτό σας και αντιδράστε ανάλογα. Δεν υπάρχουν κανόνες και ιδανικές λύσεις για να αντιμετωπίσετε τις αρνητικές συμπεριφορές του παιδιού σας. Το να έχουμε επίγνωση της κάθε κατάστασης ίσως να είναι το μυστικό για καλύτερη ψυχική ισορροπία, όχι μόνο δική μας αλλά και του παιδιού μας.
Sarah Wheeler