Άρθρα και Έρευνες
από την κοινωνική λειτουργό της Μονάδας “Θάλπος Καλαμάτας” Αρετή Γλέζου
Η κοινωνική εργασία είναι μια εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη η οποία συνεχώς διαμορφώνεται, εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις συνθήκες που κάθε φορά επικρατούν. Οι θεωρίες της επιστήμης αυτής βασίζονται σε επιστημονικά πεδία όπως η κοινωνιολογία, η ψυχολογία, το δίκαιο και η κοινωνική πολιτική.
Ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού σε μια Μονάδα Ψυχικής Αποκατάστασης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πολυδιάστατος.
Οι τρόποι αντιμετώπισης των ψυχικά ασθενών δεν μπορούν να εξεταστούν έξω από τις κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικές συνθήκες της κάθε εποχής που τους δημιούργησαν.
Κατά κύριο λόγο ασχολείται με τους λήπτες ψυχικής υγείας (δηλαδή το ίδιο το άτομο) και ότι συνεπάγεται γύρω από αυτό ασκώντας την κοινωνική εργασία σε υποστηρικτικό, συμβουλευτικό και θεραπευτικό επίπεδο.
Ο κοινωνικός λειτουργός αποτελεί το μεσολαβητή, μεταξύ του ατόμου και του εξωτερικού του περιβάλλοντος με σκοπό την προστασία του και την επανένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
Σημαντικό βήμα για την προσέγγιση του ατόμου είναι η καλή επικοινωνία η οποία εξασφαλίζεται μέσω διαλόγου κυρίως, ενός διαλόγου που αποπνέει σεβασμό και παρέχει την απαιτούμενη πληροφόρηση και υποστήριξη. Οι ασθενείς δικαιούνται κάθε προσπάθεια εξασφάλισης των δικαιωμάτων που τους ανήκουν, με απόλυτο σεβασμό και ευθύνη στην εμπιστευτικότητα και το ιδιωτικό τους περιβάλλον και έχουν δικαίωμα ενημέρωσης (πληροφορίες σχετικά με τη διάγνωση- θεραπεία- προοπτική). Δίδεται βάση και σεβασμός στη μοναδικότητα του ασθενούς (εξατομικευμένη φροντίδα, διαφύλαξη του απόρρητου) καθώς και στο σεβασμό της ιδιωτικής του ζωής και της αξιοπρέπειάς του, καθώς και την ίση μεταχείριση (ανεξάρτητα από οικονομική και κοινωνική θέση, θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις).
Η συναισθηματική προσέγγιση και στήριξη του ατόμου πρέπει να ξεκινά πρώτα απ’ όλα από μια σωστή εκτίμηση. Αρχικά γίνεται αξιολόγηση των κοινωνικών προβλημάτων που συνυπάρχουν με τη πάθηση.
Ο κοινωνικός λειτουργός αναζητά και διατηρεί τη διασύνδεση με την οικογένεια, το υποστηρικτικό περιβάλλον και το κοινωνικό δίκτυο του ατόμου(όπου και αν υπάρχει), καθώς καταγράφει τη συχνότητα και την ποιότητα των επαφών και τη θεώρηση της κοινωνικής διάστασης των αναγκών των ατόμων με το εκάστοτε πλαίσιο.
Αφού ολοκληρωθεί η κοινωνική έρευνα έχοντας συλλέξει στοιχεία και πληροφορίες, περνά στη σύνθεση του κοινωνικού ιστορικού. Το κοινωνικό ιστορικό είναι ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία του κοινωνικού λειτουργού, αφού χρησιμοποιείτε από τον ιατρό-ψυχίατρο της κάθε μονάδας και τα υπόλοιπα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας για τη θεραπεία του ασθενούς συμβάλλοντας με αυτό στο Ατομικό Θεραπευτικό Πρόγραμμα.
Επίσης είναι υπεύθυνος για την εκτίμηση και τη διαχείριση των κοινωνικών και προνοιακών αναγκών και σε συνεργασία με τον επιστημονικά υπεύθυνο, εκδίδει και υπογράφει βεβαιώσεις ή έγγραφα για κοινωνικοασφαλιστικές ή άλλες ανάγκες του ατόμου ή της δομής, έπειτα από ενημέρωση και έγκριση της διοίκησης.
Συμμετέχει σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες που απευθύνονται στο προσωπικό της δομής και συντονίζει ομάδες στο πλαίσιο του ημερήσιου προγράμματος εργασίας. Οι ομάδες αυτές, συμβάλουν στην ανάπτυξη και διατήρηση κοινωνικών δεξιοτήτων των ατόμων, στην εκπαίδευση και στην ψυχαγωγία τους.
Τέλος, λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ τοπικής κοινωνίας και ευρύτερης κοινότητας με σκοπό την ομαδική συμβίωση και τη συλλογική δράση. Κάνει γνωστό το έργο της εκάστοτε μονάδας, συμμετέχει σε συνέδρια, εκπαιδεύσεις-ημερίδες άλλων φορέων της κοινότητας εκπροσωπώντας το φορέα του.
Εν κατακλείδι αξίζει να σημειωθεί ότι παρεμβάσεις διαφόρων ειδών μοιράζονται κοινούς στόχους και αξίες με εκείνες της επιστήμης της κοινωνικής εργασίας όπως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της κοινωνικής αλλαγής για την εξατομίκευση και την ενδυνάμωση των ατόμων.
Photo by Tara Winstead from Pexels
