Οι συνέπειες των αδύναμων προσωπικών ορίων

Από την Sharon Martin – ψυχοθεραπεύτρια, ομιλίτρια συναισθηματικής ευεξίας, συγγραφέας

Το να θέτουμε υγιή προσωπικά όρια αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που οι περισσότεροι πελάτες και αναγνώστες μου θέλουν να μάθουν. Γνωρίζουμε ότι τα όρια είναι πολύ σημαντικά για τη ζωή μας, αλλά γιατί χρειάζεται να είναι ισχυρά; Τι συμβαίνει όταν δεν καθορίζουμε τα όριά μας; Οι συνέπειες της αδύναμων ορίων μακροπρόθεσμα ή των ορίων χωρίς συνέπεια εξηγούνται παρακάτω.

Ως θεραπεύτρια, έχοντας δουλέψει με διάφορες κοινωνικές ομάδες, αντιλαμβάνομαι ότι όλοι μας προβληματιζόμαστε για το πώς τα ορίζουμε. Η κατανόηση των ορίων μας – του νοητού φράκτη που περιβάλει τη ζωή μας – είναι μια έννοια που δεν μπορεί να διδαχθεί. Όμως, είναι τόσο απαραίτητο για την ζωή μας.

Με λίγα λόγια, τα υγιή όρια είναι αυτά που οι ίδιοι θέτουμε για τον εαυτό μας. Είναι οι κανόνες που διέπουν τη ζωή μας και λένε στους άλλους τί είναι αποδεκτό και τι όχι. Οι γονείς διδάσκουν στα παιδιά τους τα προσωπικά όρια σε μια διαφορετική μορφή. Για παράδειγμα, μιλούν για «τον κίνδυνο από έναν άγνωστο» ή το «επιτρεπόμενο άγγιγμα».

Χωρίς να περιορίζονται μόνο στα παρακάτω, έχετε αδύναμα όρια όταν:

• Λέτε «Ναι», ενώ θα θέλατε να πείτε «Όχι».
• Πράττετε ενάντια των προσωπικών σας αξιών για να ευχαριστήσετε τους άλλους.
• Συνεχώς «δίνετε» στους άλλους με σκοπό να εισπράξετε την εκτίμησή τους.
• Ερωτεύεστε πολύ γρήγορα οποιοδήποτε άτομο σας βοηθήσει ή τραβήξει την προσοχή σας.
• Κάνετε σχέσεις μικρής διάρκειας.
• Αρνείστε να μιλήσετε για τα αδύναμα όρια άλλων ατόμων για να αποφύγετε την σύγκριση και επομένως την προσωπική αναμέτρηση.
• Μιλάτε υπερβολικά πολύ για τα επαγγελματικά σας.

Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αδύναμων ορίων;

1. Σας εκμεταλλεύονται. Ο εργοδότης, ο σύζυγος ή η σύζυγος, ο συγκάτοικος, οι φίλοι, τα αδέρφια ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας. Αν έχετε δυσκολία στο να λέτε ΟΧΙ, θα είστε το πρώτο άτομο στο οποίο οι απαιτητικοί άνθρωποι που βρίσκονται γύρω σας θα απευθύνονται για βοήθεια. Στην πραγματικότητα, εάν είναι καλοί μαζί σας με απώτερο σκοπό να σας χρησιμοποιήσουν, τότε η σχέση σας είναι πράγματι ειλικρινής;
2. Μη υγιείς σχέσεις. Οι προσωπικές σχέσεις είναι οι πιο πολύτιμες στη ζωή μας και μάλιστα εκείνες για τις οποίες επενδύουμε χρόνο και ενέργεια. Μη υγιείς σχέσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αδύναμους οικογενειακούς δεσμούς, οικονομικά προβλήματα, και ακόμα χειρότερα σε βία και εθισμό. Όταν έχετε σταθερά όρια, είστε κύριοι των κανόνων που διέπουν τη ζωή σας. Αν έχετε παιδιά, ως θυρωρός της ασφάλειάς τους κρατάτε το μαγικό κλειδί μόνο όταν τα όρια της οικογένειας έχουν ξεκάθαρα οριστεί. Αν κυριαρχεί στη ζωή σας κάποια μη υγιής σχέση, αυτόματα θέτετε τα παιδιά σας σε κίνδυνο να βιώσουν παρόμοιες μη υγιείς σχέσεις με μελλοντικούς συντρόφους ή φίλους. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να τις αξιολογήσει και να ορίσει τη θέση του σε αυτές. Επαναφέρετε τα όριά σας.
3. Αδυναμία εμπιστοσύνης. Όταν σας εκμεταλλεύονται είναι δύσκολο να αντιληφθείτε ποιους τελικά μπορείτε να εμπιστευτείτε. Το να έχετε υγιή όρια συνεπάγεται ότι εμπιστεύεστε τον εαυτό σας, τις αποφάσεις σας και ότι θα είστε ψυχικά δυνατοί σε δύσκολες στιγμές και καταστάσεις. Η αδυναμία εμπιστοσύνης επιφέρει απομόνωση, εξουθένωση και άρνηση για βοήθεια.

Ο νοητός φράκτης ψηλώνει και χαμηλώνει ανάλογα την κατάσταση. Εκείνοι που έχουν πληγωθεί είναι λογικό να τον θέτουν ψηλά για να προστατευτούν. Αλλά αν παραμείνει ψηλός και αδύναμος μπορεί να επιφέρει καταστροφικές συνέπειες μακροπρόθεσμα. Θεραπεία, ψυχική υποστήριξη ή ομάδες υποστήριξης μπορούν να σας βοηθήσουν να κερδίσετε ξανά την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για να κρατήσετε τα όρια σας δυνατά!

Τα όρια δεν είναι ένα όπλο απέναντι στους άλλους αλλά ένας τρόπος να σεβόμαστε τον εαυτό μας καθώς προσπαθούμε να σχετιζόμαστε με υγιή τρόπο.