από την ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Είναι ευτυχές ότι ο Δυτικός εμπειρισμός κάνει προσπάθειες επιτυχούς συγκερασμού των πρακτικών του με πεποιθήσεις και πρακτικές της Ανατολικής φιλοσοφίας. Ειδικότερα και ενδεικτικά, στην επιστήμη της Ψυχολογίας αλλά και της ψυχοθεραπευτικής πρακτικής, είναι σαφές ότι οι στόχοι της θεραπείας τείνουν να συγκλίνουν με τους στόχους ζωής σε φιλοσοφικές πρακτικές όπως του Ταοϊσμού.
Η Υγεία και η Ζωτικότητα είναι βασικές έννοιες στον Ταοϊσμό. Λόγου χάρη το Tai Chi και η πρακτική του, μια συμπεριφορική αλλά και γνωσιακή πρακτική του Ταοϊσμού (διαλογισμός με ήπιες κινήσεις), φαίνεται ότι και στις Δυτικές Κοινωνίες βελτιώνει όχι μόνο την σωματική υγεία αλλά δημιουργεί ευεξία και λόγω της αυξημένης χαλάρωσης μπορεί να μειώσει την ένταση, το θυμό αλλά και να αυξήσει τη διάθεση. Taylor-Piliae & Froelicher, 2004.
Η Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Θεραπεία, μια θεραπευτική πρακτική που βασίζεται κατεξοχήν στην έρευνα και ενημερώνει τις θεραπευτικές τεχνικές και στόχους της βάσει των επιστημονικών εμπειρικών δεδομένων έχει εντάξει στους κόλπους της, στο λεγόμενο τρίτο κύμα της θεραπείας της, την Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (Acceptance and Commitment Therapy), την Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία (Dialectic Behavior Therapy) όπως και άλλες θεραπείες που ενστερνίζονται την ενσυνειδητότητα όπως Διαχείριση Στρες μέσω ενσυνειδητότητας (Mindfulness based Stress Management) και Γνωσιακή Θεραπεία για Κατάθλιψη βασιζόμενη στην ενσυνειδητότητα (Mindfulness-based Cognitive Therapy for Depression).
Η συνέργεια ανατολικού και δυτικού τρόπου σκέψης στο τρίτο κύμα της Γνωσιακής-Συμπεριφοριστικής Θεραπείας έχει φέρει την ενσυνειδητότητα ως σημαντικό εργαλείο διαχείρισης της ανθρώπινης δυσκολίας και των διαταραχών σκέψης. Η ενσυνειδητότητα είναι μια πρακτική χιλιάδων ετών που συναντάται σε θρησκευτικές αλλά και κοσμικές παραδόσεις του Βουδισμού αλλά και του Ινδουισμού. Είναι εκείνη η ικανότητα που μας επιτρέπει να έχουμε πλήρη επαφή με τον εαυτό μας. Να είμαστε παρόντες στο εδώ και στο τώρα χωρίς να επηρεαζόμαστε από ότι συμβαίνει γύρω μας, χωρίς να κρίνουμε. Συχνά πηγή των προβλημάτων μας είναι η μηχανική ζωή γεμάτη σκέψεις για το χθες και το αύριο. Η ενσυνειδητότητα μας δείχνει ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Πλέον βλέπουμε πόσο επωφελές και χρήσιμο είναι να αντιμετωπίζουμε τις σκέψεις ως αυτό που είναι, απλές σκέψεις και να μην τις αφήνουμε να αποδυναμώνουν την εμπειρία του παρόντος μας παλεύοντας καθημερινά με αυτές.
Ως προς αυτόν τον συγκερασμό δυτικού και ανατολικού θεραπευτικού διαλόγου είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι είναι πιθανό να προκύψουν παρερμηνείες και παρεξηγήσεις εντάσσοντας την ανατολική φιλοσοφία σε ένα δυτικό πλαίσιο, λόγω πολιτισμικών και γλωσσικών διαφορών. Για αυτόν το λόγο θα πρέπει να υπάρχει μεγάλη προσοχή στο να μην παραποιήσουμε την ανατολική προσέγγιση και να μην την διαμορφώσουμε κατά το δοκούν μόνο και μόνο για να ταιριάξει σε ένα μονοδιάστατο δυτικό τρόπο θεραπείας. Αν όμως ξεπεραστούν αυτά τα θέματα με σεβασμό στο διαφορετικό, τα οφέλη είναι μεγάλα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Hurley, E. & Callahan, J.L. (2008). Integrating eastern philosophy into western psychology: a primer for students of applied psychology. Modern Psychological Studies 13(2).
Taylor-Piliae, R.E., & Froelicher, E.S. (2004). Measurement properties of tai chi exercise selfefficacy among ethnic Chinese with coronary heart disease risk factors: A pilot study. European Journal of Cardiovascular Nursing, 3(4), 287-294.
Photo by Chris Ensey on Unsplash