Ψυχικές Διαταραχές
από την ψυχολόγο του “Θάλπός Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού
“Η μνησικακία είναι σα να πίνεις δηλητήριο και μετά να ελπίζεις πως θα σκοτώσει τους εχθρούς σου”
Nelson Mandela
Η μνησικακία αφορά μία κατάσταση όπου το άτομο δεν ξεχνά το κακό που έχει υποστεί και πολλές φορές διακατέχεται από την επιθυμία να εκδικηθεί τον υπαίτιο. Όσο και αν φαινομενικά ο στόχος είναι το άτομο που προκάλεσε τον πόνο, στην πραγματικότητα επηρεάζει μόνο αυτόν που το βιώνει, αυτόν που νιώθει όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα.
Η δυσαρέσκεια οδηγεί συχνά το άτομο στην αδυναμία του να συγχωρέσει, να ξεπεράσει την προδοσία ή την κακόβουλη πράξη του άλλου, τουλάχιστον προσωρινά. Όλοι, λίγο-πολύ, έχουν βρεθεί σε ανεπιθύμητες καταστάσεις, που ένιωσαν ότι αδικήθηκαν, πληγώθηκαν ή προδόθηκαν εσκεμμένα και συνειδητά από κάποιον άλλον. Ιδιαίτερα αν αυτός ο άλλος είναι αγαπημένο πρόσωπο, τότε το συναισθηματικό πλήγμα είναι βαρύ και δυσκολότερο να το διαχειριστεί.
Συνήθως, με το πέρασμα του χρόνου τα αρνητικά αυτά συναισθήματα υποχωρούν γιατί το πληγωμένο άτομο είναι σε θέση να ξεχάσει, να συγχωρήσει ή έστω να το αποδεχτεί και να προχωρήσει τη ζωή του παρακάτω.
Όταν όμως αυτή η κατάσταση δεν αποκλιμακώνεται, τότε τα συναισθήματα δυσαρέσκειας αυξάνονται ανεξέλεγκτα κα μετατρέπονται σε μίσος, τόσο δυνατό που μπορεί να “υπνωτίσει” ένα άτομο, καθώς τα συναισθήματα του θυμού και της οργής του δίνουν μια ψευδή αίσθηση δύναμης και μπορεί να το ενθαρρύνουν σε μία όχι υγιή μορφή έκφρασης τους.
Τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει το μυαλό κάποιου να “κολλήσει” στην μνησικακία;
- Επαναλαμβανόμενες σκέψεις, η μνησικακία έχει μια ψυχαναγκαστική ιδιότητα και η επανάληψη της άσχημης εμπειρίας ή της αδικίας ξανά και ξανά την διαιωνίζει
- Συνεχής αναζήτηση “αποδείξεων”, για τους λόγους που έχει νευριάσει ή/και θιχτεί τόσο πολύ από τον άλλον, καταναλώνοντας χρόνο αλλά κυρίως ψυχική ενέργεια στην συνεχή αναζήτηση τους
- Αιτιολόγηση, το άτομο προσπαθεί να δικαιολογήσει τις δικές του αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορά προς τον άλλο καθώς και την ανυποχώρητη στάση που τον διακατέχει
- Υπέρμετρη ευαισθησία στην απογοήτευση, όλοι έχουν απογοητευτεί από άτομα και καταστάσεις, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιοι – πιο εύθικτοι ίσως – περιμένουν πότε ο άλλος θα κάνει το λάθος για να προσβληθούν
Αυτή η δηλητηρίαση του νου μπορεί να γίνει επικίνδυνη, όπως και κάθε τοξικότητα, όταν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα αυξάνονται ανεξέλεγκτα και μετατρέπονται σε μνησικακία. Όταν το άτομο συνεχίζει να διατηρεί αρνητικά συναισθήματα, επανεξετάζοντας το δυσάρεστο γεγονός ξανά και ξανά, μην μπορώντας να διαχειριστεί τον θυμό του και την διάθεση του να αντεπιτεθεί, τότε μπορεί να επηρεαστεί η ψυχική του υγεία.
Τα συναισθήματα μίσους και θυμού μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο, την απόδοση στην δουλειά του, την διάθεση του ακόμη και την κοινωνική του ζωή. Σίγουρα όμως δεν θα επηρεάσουν στο ελάχιστο το άλλο άτομο που τα προκάλεσε. Επί της ουσίας πρόκειται για μία αυτό-τιμωρία.
Είναι πολύ σημαντική για την ψυχική ευημερία του ανθρώπου η ανάπτυξη της ικανότητας του να μπορεί να συγχωρεί ή έστω να ξεπερνάει δυσμενή γεγονότα και να προχωράει την ζωή του παρακάτω. Το να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα πραγματικά συναισθήματα που κρύβονται πίσω από όλη αυτή την δυσαρέσκεια και να έρθει αντιμέτωπος με αυτά, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υπέρβαση της μνησικακίας.
Όσοι όμως δυσκολεύονται να συγχωρήσουν τους άλλους για οποιοδήποτε λάθος, ανεξάρτητα από την βαρύτητα του, πολύ πιθανόν να επωφεληθούν από την βοήθεια ενός ειδικού. Το ίδιο ισχύει για όσους επιθυμούν να κατανοήσουν τους λόγους της δυσαρέσκειας τους για ένα συγκεκριμένο άτομο ή μια κατάσταση. Επειδή τα βαθύτερα αίτια της μνησικακίας διαφέρουν ανά άτομο δεν προτείνεται ένα είδος θεραπείας για την διαχείριση αυτών των συναισθημάτων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.goodtherapy.org/blog/psychpedia/resentment
https://www.webmd.com/mental-health/signs-resentment
https://www.psychologytoday.com/us/blog/anger-in-the-age-entitlement/202105/getting-past-the-pain-and-powerlessness-resentment
Photo by Maria Lupan on Unsplash
